Spelling samenstellingen met tussenklank les 7

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Ga lekker zitten, pak je leesboek en duik in de wereld van jouw verhaal...

Leg al je spullen vast op tafel (schrift open met gemaakt werk).

Tot over 10 min ;-)

Spelling

rubriek: taalvoutje

zie je de fout? Kun je de zin verbeteren?

vermaak = plezier hebben

verstelwerk = het vermaken van kleding

planning

lezen (10 min)

nakijken opdrachten samenstellingen met koppelteken (5 min)

theorie: (les 14) samenstellingen met tussenklanken (5-10  min)

(samen) aan de slag: 

opdrachten maken (Les 14)

planning (ELO)

onderdeel: hoofdletters, leestekens, samenstellingen (meervoudsvormen)

maandag 20 juni: proeftoets Spelling

dinsdag 21 juni: toets Spelling 

 

werkwoordspelling zijn we mee begonnen

lesdoel

je weet (weer) de spellingsregels van samenstellingen met een tussenklank

je hebt geoefend met gebruik hiervan

Deze les is na te lezen op LessonUp.

klassencode 7C: clwbr

klassencode 7F: gbymp

(samen) aan de slag

nakijken samenstellingen met koppelteken:

opdrachten 7, 8 en 10

opdracht 8 samen!

samenstellingen en tussen-klanken

Tussen -s

• als je een -s hoort, dan schrijf je die ook; Koningsdag, lievelingsdier
• soms begint het tweede deel et een -s, je hoort daardoor de -s klank niet. Vervang dat deel om te controleren: stationsstraat (van stationsweg), gespreksstof (want gespreksonderwerp)

samenstellingen en tussen-klanken

tussen -en

• eerste deel van de samenstelling is zn met meervoud op -en: kaartenbak, klerenkast (zie taalvoutje)

tussen -er

• eerste deel van de samenstelling is zn met meervoud op - eren: eierdop, kinderfiets

samenstellingen en tussen-klanken

tussen -e

• eerste deel van de samenstelling heeft meervoud op -s, of zowel -s als -n: reserveband, aspergesoep, keuzestress
• eerste deel heeft geen meervoud of er bestaat er maar één van: roggebrood, zonneschijn
• eerste deel versterkt een bijvoeglijknaamwoord: apetrots, pikkedonker

(samen) aan de slag

Les 14 samenstellingen 

opdracht 1 (helft), 

opdracht 2 (helft) 

opdracht 3

opdracht 7 (helft)

opdracht 8 (helft)

opdracht 9

(samen) aan de slag

huiswerk:

Lezen theorie Les 12: 

meervoudsvormen + bijzondere meervoudsvormen

goed gewerkt, dank voor vandaag!

herhalen

samenstellingen

theorie: samenstelling

• In het Nederlands kun je woorden die los voorkomen, combineren tot samengestelde woorden. 
• De hoofdregel is: als je te maken heb t met één persoon, dier of ding, dan schrijf je de samenstelling als één woord.
• Als je het woord uitspreekt, hoor je maar één beklemtoonde lettergreep.

theorie: samenstelling

• In het Nederlands kun je woorden die los voorkomen, combineren tot samengestelde woorden. 
• De hoofdregel is: als je te maken heb t met één persoon, dier of ding, dan schrijf je de samenstelling als één woord.
• Als je het woord uitspreekt, hoor je maar één beklemtoonde lettergreep.

theorie: samenstelling

Waar kom je ze tegen?

• samengestelde woorden met één klemtoon: tafelpoot, feestbeest
• ook samenstellingen vanuit het Engels: sportoutfit
• niet alleen zelfstandige naamwoorden: lichtgeel, eraf
• ook samengestelde werkwoord (of afgeleide daarvan): afmaken, lesgeven, kennismaking.

theorie: samenstelling

soms schrijf je een samenstelling met een koppelteken; een koppelteken zorgt ervoor dat de samenstelling leesbaar is.

Wanneer een koppelteken?

• als klinkers botsten (samen ook een andere klank kunnen vormen): auto-onderdelen, zee-eend
• bij combinaties van titels en beroepen: chef-kok

theorie: samenstelling

Wanneer een koppelteken?

• bij aardrijkskundige namen en samenstellingen die daarvan afgeleid zijn: Latijns-Amerika, Noord-Holland
• na afkortingen, lekkers en speciale tekens: L-vormig,
  40+-kaas
• na de voorvoegsels Sint-Janskathedraal, adjunct-directeur
• bij samenstellingen met hoofdletters: on-Amerikaans

ww vervoegen

Hoe zit dat precies? 

tt of vt?

Zijn er regels?

Is er regelmaat te bespeuren?

Noteer de juiste vorm van het ww:

Tijdens het foute grapje van de voorzitter werden vele wenkbrauwen … (fronsen).

1. gefronst
2. verfronst
3. verfronsd
4. gefronsd

Noteer de juiste vorm van het ww:

Vorige zomer … (kiten) Julian nog aan de Noordzee, maar dit jaar gaat hij naar de Middellandse Zee.

1. kite
2. kitet
3. kitete
4. kitte

Noteer de juiste vorm van het ww:
In de houten deur is het logo van het bedrijf … (frezen).

1. gefreezt
2. gefreest
3. gefreesd
4. gefreezd

Noteer de juiste vorm van het ww:

Mijn tante heeft me drie uur lang … (vervelen) met verhalen over haar middelbareschooltijd.

1. verveelt
2. verveelde
3. verveelte
4. verveeld

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het haardvuur ..... (branden) de hele nacht lang.

1. brandt
2. brande
3. brandde
4. brandte

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het ..... (gebeuren) heel vaak dat ik per ongeluk de juiste werkvorm kies.

1. gebeurd
2. gebeurdt
3. gebeurt
4. gebeurde

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het is heel vaak ... (gebeuren) dat ik per ongeluk de juiste werkvorm koos.

1. gebeurd
2. gebeurdt
3. gebeurt
4. gebeurde

Noteer de juiste vorm van het ww:

Die mooie vaas is ... (omvallen).

1. omvallend
2. omvallende
3. omgevald
4. omgevallen

Noteer de juiste vorm van het ww:

De .... (omvallen) vaas is gelukkig niet gebroken.

1. omvallende
2. omgevallen
3. omgevallend
4. omgevallende

Noteer de juiste vorm van het ww:

Het .... (spelen) meisje heeft twee vlechten in haar haar.

1. spelend
2. spelende
3. gespeeld
4. gespeelde

Noteer de juiste vorm van het ww:

De .... (printen) foto hangt aan de muur.

1. printend
2. printende
3. geprinte
4. geprintte

Noteer de juiste vorm van het ww:

De .... (witten) muren zijn sneeuwwit.

1. wittend
2. wittende
3. gewite
4. gewitte