§1.4 Het Nederlandse rivierlandschap

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

§1.4 Het Nederlandse rivierenlandschap

Wat moet je kunnen/kennen?

• Je kunt het Nederlandse rivierenlandschap beschrijven
• Je kunt beschrijven en verklaren waar en wanneer Nederland te maken heeft met wateroverlast.
  
• Je kunt in het landschap gevolgen van wateroverlast en watertekort herkennen.

Een gemengde rivier bestaat uit......

1. zoet water en zout water
2. oppervlaktewater en grondwater
3. water van een gletsjerrivier en water van een regenrivier
4. water van beken, sloten en meren samen

Het stroomgebied is

1. De hoofdrivier en alle zijrivieren
2. hetzelfde als het stroomstelsel
3. Het hele gebied dat afwatert op een rivier en de zijrivieren

Bovenloop -                  Middenloop                  Benedenloop

verwering / erosie     erosie/sedimentatie        sedimentatie

1

2

3

NATUURLIJKE RIVIEREN

NATUURLIJKE RIVIER

NA INGREEP MENS

Je kan de volgende onderdelen van een rivier in Nederland aanwijzen op een dwarsdoorsnede / foto: oeverwal, komgrond, zomerdijk, winterdijk en uiterwaard.

Nu in het echt

• Lees de paragraaf 1.4 door!
  
• Check eerst of je alles begrijpt!
• Maak §1.4 vraag 1 t/m 3 

Polder

• een gebied waar de mens de waterstand regelt
• dit kan door een molen of een gemaal
• niet pompen = vol lopen van de polder = verzuipen

zeepolder

• Sedimenten van zand en klei wordt omdijkt
• Denk aan Friesland en Zeeland

veenpolder

• Laagveengebieden
  
• Vanaf 10e eeuw ontgonnen > sloten graven
  
• Maaiveld zakte verder
  
• Resultaat?> inklinking
  
• WE ZAKKEN WEG!
  
• Denk aan: De Beemster

Om wegzakken te voorkomen

droogmakerij

• stukken meren en/of zee die zijn leeggepompt
• eerst dijken rond en meer en dan (jaren) leegpompen
• wordt gebruikt voor landbouw en woningen
• voorbeeld: Flevoland en de Beemster

inklinken

• bodemwater wegpompen en grond wordt stevig(er)
• water weg en grond heeft ruimte om te zakken
• Zie het als een spons die vol met water of leeg is
• veenpolders klinken het snelst in omdat daar het meeste water wordt weggepompt

• Check eerst of je alles begrijpt!
• Maak §1.4 vraag 4 t/m 7 

Waar zul je boerderijen vinden?

1. Uiterwaarden
2. Komgronden
3. Oeverwal
4. Boezem

Wat ligt hoger?

1. uiterwaarden
2. Winterdijk
3. Zomerdijk
4. kribben

1. Zomerdijk
2. Winterdijk
3. Uiterwaarde
4. Kribben

1. Zomerdijk
2. Winterdijk
3. Uiterwaarde
4. Kribben

1. Zomerdijk
2. Winterdijk
3. Uiterwaarde
4. Kribben

Welk begrip past het best bij de afbeelding?

1. Polder
2. Zandmotor
3. Droogmakerij
4. Inklinking

Tegenwoordig pompen wij het water uit een droogmakerij d.m.v gemalen. Hoe deden we dat bij de eerste grote droogmakerijen 'De Beemster'?

1. Met de hand
2. Molen
3. Stoomgemaal
4. Slootjes graven die naar een laag punt stromen

Bekijk het plaatje hiernaast. Welk rijtje is juist?

1. 1 = gemaal, 2 = polder, 3 = zee, 4 = dijk
2. 1 = zee, 2 = gemaal, 3 = dijk, 4 = polder
3. 1 = dijk, 2 = polder, 3 = zee, 4 = gemaal
4. 1 = polder, 2 = dijk, 3 = zee, 4 = gemaal

Wat is een polder?

1. Een stuk land omringd door dijken waarbinnen de waterstand geregeld wordt
2. Een polder is een lager gelegen gebied in hoog Nederland
3. Een polder is een stuk 'wad' in zee die soms droog komt te liggen bij eb
4. Een polder is een hoger gelegen land dan de omgeving

Exit? 

Huiswerk

• Maak  §1.4 vraag 1 t/m 7