ET12 - 4E-cognitie

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

ET12 - 4E-cognitie

Aan de slag

Vandaag

• terugblik: connectionisme
• 4E-cognitisten: embodied, embedded, extended enactive 

Aan de slag

Reken uit:

235 x 13 - 181 = ...

Kwestie 2
Hoe veranderen techniek en wetenschap ons mensbeeld?

Via taal: metaforen en ervaringen beïnvloeden elkaar wederzijds.

 

Wij denken niet alleen met ons brein, maar ook met ons lichaam in een omgeving.

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer.

Aan de slag

ET12 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens 4E-vertegenwoordigers Clark & Chalmers en Noë mensen niet alleen denken met hun brein, maar ook met hun lichaam in een omgeving.

Daarbij kan ik betrekken:

• de kritiek van 4E-vertegenwoordigers op de functionalistische cognitivisten;
  
• het argument van 4E-vertegenwoordigers dat denken belichaamd is (embodied);
  
• het argument van 4E-vertegenwoordigers dat denken is ingebed in de omgeving (embedded);
  
• tekstfragment 5 van Clark & Chalmers’ argument dat ons denken uitgebreid is buiten ons lichaam (extended);
  
• tekstfragment 6 van Noë’s argument dat denken een handeling van het bewegende, voelende lichaam in interactie met de omgeving is (enactive).
  
• de begrippen ‘cognitieve extensies’ en ‘sensomotorisch lichaam’

Aan de slag

Denken is

1.  Embodied - belichaamd
2.  Embedded - in de omgeving
3.  Extended - buiten ons lichaam
4.  Enactive - activiteit in interactie met de omgeving

ET12 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens 4E-vertegenwoordigers Clark & Chalmers en Noë mensen niet alleen denken met hun brein, maar ook met hun lichaam in een omgeving.

Aan de slag

Denken is

1.  Embodied - belichaamd
2.  Embedded - in de omgeving
3.  Extended - buiten ons lichaam
4.  Enactive - activiteit in interactie met de omgeving

4E-vertegenwoordigers: cognitie is meer dan het brein! (tegen brein-reductionisme)

ET12 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens 4E-vertegenwoordigers Clark & Chalmers en Noë mensen niet alleen denken met hun brein, maar ook met hun lichaam in een omgeving.

Wij denken niet alleen met ons brein, maar ook met ons lichaam in een omgeving.

 

Aan de slag

Lees 6.1 t/m 6.2

Maak werkboek vraag 1 en 2

Denken is belichaamd (Embodied)

 

Functionalistisch cognitivisme: 

lichaam is slechts prikkelontvanger en output te leveren

Denken is belichaamd (Embodied)

 

Functionalistisch cognitivisme: 

lichaam is slechts prikkelontvanger en om output te leveren

Embodied cognition: Fout! Cognitie is belichaamd. Wordt met en door het lichaam uitgevoerd.

Denken is belichaamd (Embodied)

 

Functionalistisch cognitivisme: 

lichaam is slechts prikkelontvanger en output te leveren

Embodied cognition: fout! Cognitie is belichaamd. Wordt met en door het lichaam uitgevoerd (zie MSJ!)

NB cognitie is een breder begrip dan denken. 

Ook: (prereflectief) waarnemen, handelen. Brein werkt alleen als het in een lichaam zit.

Denken is belichaamd (Embodied)

 

Er is sprake van epistemisch handelen: kennis en handelen, denken en doen, geest en lichaam zijn met elkaar verstrengeld 

🡪 geen dualistisch mensbeeld!

Embodied cognition: Cognitie is belichaamd. Wordt met en door het lichaam uitgevoerd (zie MSJ!)

Denken is ingebed in de omgeving (Embedded)

Embedded cognition: je kan denken niet begrijpen als je het los ziet van de omgeving. 

Wat iets is, staat niet los van hoe je het kan bewegen

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

Waar stopt het denken en begint de wereld...?

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

Extended cognition: denken houdt niet op bij de grens van je schedel.

Waar stopt het denken en begint de wereld...?

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

Extended cognition: denken houdt niet op bij de grens van je schedel.

• we gebruiken voortdurend hulpstukken voor ontlasten denklast: cognitieve extensies

• geen internalisme, maar cognitief externalisme

Kun je nog een voorbeeld geven van een cognitieve extensie die je zelf gebruikt?

Is er AI die gebruik maakt van cognitieve extensies?

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

PT Clark & Chalmers, The extended mind

• Lees 6.3
• Maak werkboek vraag 3
• Lees PT Clark & Chalmers
• Maak wb 4 

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

PT Clark & Chalmers, The extended mind

Epistemisch handelen, zo opperen wij, vereist verspreiding van epistemische verdienste. Indien, als we een taak uitvoeren, een deel van de wereld functioneert als een proces dat we zonder aarzelen als deel van het cognitief proces zouden erkennen wanneer het in het hoofd volbracht zou worden, dan is dat deel van de wereld (zo beweren wij) deel van het cognitief proces. Cognitieve processen zitten niet (allemaal) in het hoofd! In deze gevallen is het menselijk organisme verbonden met een extern iets in een tweerichtingsinteractie, zo een gekoppeld systeem vormend dat op zichzelf als cognitief systeem gezien kan worden.

Het denkproces is een proces dat verspreid is over verschillende onderdelen.

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

PT Clark & Chalmers, The extended mind

 Al de onderdelen van het systeem spelen een actieve causale rol, en gezamenlijk leiden zij het gedrag op de wijze waarop cognitie dat normaal doet. Als we de externe component verwijderen dan zakt het niveau van handelingsbekwaamheid, net zoals wanneer we een deel van een brein zouden verwijderen. 

Wij verdedigen de stelling dat dit soort gekoppeld proces evenzeer als cognitief proces beschouwd moet worden, of het nu wel of niet volledig in het hoofd plaatsvindt. 

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

PT Clark & Chalmers, The extended mind

 Al de onderdelen van het systeem spelen een actieve causale rol, en gezamenlijk leiden zij het gedrag op de wijze waarop cognitie dat normaal doet. Als we de externe component verwijderen dan zakt het niveau van handelingsbekwaamheid, net zoals wanneer we een deel van een brein zouden verwijderen. 

Wij verdedigen de stelling dat dit soort gekoppeld proces evenzeer als cognitief proces beschouwd moet worden, of het nu wel of niet volledig in het hoofd plaatsvindt. 

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

PT Clark & Chalmers, The extended mind

Inga:

Inga en Otto op zoek naar Museum voor Moderne kunst 

Otto: 

Lees de tekst en noteer:

1. de situatie bij Inga

2. de situatie bij Otto

3. Waar hun overtuigingen zich bevinden

4. Welke rol hun overtuigingen spelen voor hun handelen.

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

PT Clark & Chalmers, The extended mind

Inga: denkt na en herinnert zich het adres (sluimerende overtuiging)

Inga en Otto op zoek naar Museum voor Moderne kunst 

Otto: raadpleegt notitieboekje en achterhaalt het adres

• Notitieboekje ≈ geheugen
  
• Info boekje ≈ info sluimerende overtuiging

Denken is uitgebreid buiten ons lichaam (Extended)

PT Clark & Chalmers, The extended mind

Inga: denkt na en herinnert zich het adres (sluimerende overtuiging)

Otto: raadpleegt notitieboekje en achterhaalt het adres

• Notitieboekje ≈ geheugen
  
• Info boekje ≈ info sluimerende overtuiging

> Kenmerk overtuigingen: ze hebben een handeling-sturende rol

> De rol die informatie speelt bepaalt of ze een overtuiging vormt. Die rol kan ook buiten het lichaam spelen.

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Bij de eerste 3 E-benaderingen blijven computationele kernconcepten (zoals informatieverwerking en representatie) behouden.

Enactive cognition: radicale breuk!

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Enactive cognition: denken is uitwisseling tussen sensomotorisch lichaam en omgeving!

Bij de eerste 3 E-benaderingen blijven computationele kernconcepten (zoals informatieverwerking en representatie) behouden.

Enactive cognition: radicale breuk!

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Cognitief functionalisten: mentale representatie is neutraal, een passieve weergave van omgeving. 

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Cognitief functionalisten: mentale representatie is neutraal, een passieve weergave van omgeving. 

x

x

x

Enactivisten: 

Evolutionaire verklaring: 

waarneming hangt samen met wat belangrijk is voor om te overleven/voort te planten. 

Uitwisseling wezen en omgeving.

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Kritiek enactivisten op functionalisten: 

• mentale representaties zijn passief, maar waarnemen is actief
• mentale representatie zijn indirect, maar waarnemen is direct
• De nadruk op interactie tussen vooraf bestaande omgeving en het sensomotorisch lichaam dat zich voelend (= sensorisch) door de wereld beweegt (= motorisch).
• denken = doen, doen = denken
• aansluitend bij Dreyfus, en intentionaliteit (wat ik waarneem wordt bepaald door mijn doen, ervaringen, intenties)

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Voorbeelden die enactivisme illustreren:

Aan de slag

Lees 6.4

PT 6

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Regan, Myin en Noë:

• zoeken verklaring fenomenaal bewustzijn
• fenomenaal bewustzijn: "hoe het voelt om..."

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Regan, Myin en Noë:

"In plaats van direct fenomenale ervaring voort te brengen, is neurale activiteit betrokken bij fenomenale ervaring door wat ze organismen in staat stelt om te doen."

"In plaats van bewustzijn te genereren, laat neurale activiteit de verkennende activiteit toe waaruit het ervaren van zintuiglijk gevoel bestaat."

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

Denken is een handeling van het bewegende, voelende lichaam in uitwisseling met de omgeving (Enactive)

activiteit in neuraal netwerk 

ervaring van groen

(kleur groen in de omgeving)

activiteit in neuraal netwerk 

+ geschiedenis + omgeving

ervaring van groen

Aan de slag

ET12 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens 4E-vertegenwoordigers Clark & Chalmers en Noë mensen niet alleen denken met hun brein, maar ook met hun lichaam in een omgeving.

Daarbij kan ik betrekken:

• de kritiek van 4E-vertegenwoordigers op de functionalistische cognitivisten;
  
• het argument van 4E-vertegenwoordigers dat denken belichaamd is (embodied);
  
• het argument van 4E-vertegenwoordigers dat denken is ingebed in de omgeving (embedded);
  
• tekstfragment 5 van Clark & Chalmers’ argument dat ons denken uitgebreid is buiten ons lichaam (extended);
  
• tekstfragment 6 van Noë’s argument dat denken een handeling van het bewegende, voelende lichaam in interactie met de omgeving is (enactive).
  
• de begrippen ‘cognitieve extensies’ en ‘sensomotorisch lichaam’