Les oriëntatie module + Katheter

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Introductie Katheteriseren

Leerdoelen

• Je hebt je kennis over het urinewegstelsel opgefrist.
• Je kent de doelen van katheteriseren.
• Je kent verschillende vormen van katheteriseren en verschillende soorten katheters.
• Je bent bekend met de complicaties.

Waaruit bestaat je urinestelsel allemaal?

1. Nieren

2. Ureter (urineleiders) 

3. Blaas

4. Urethra (plasbuis)

Vrouw

Urinebuis 3-5 cm lang 

 Loopt recht naar beneden

Man

 Urinebuis 20-25 cm lang

S-vormige bocht

Een vergrote prostaat kan de 

urinebuis vernauwen.

De urineleider is de verbinding tussen...

1. rectum en blaas
2. urineleider en urinebuis
3. nieren en blaas
4. blaas en urinebuis

Waarom hebben vrouwen een verhoogde kans op blaasontsteking?

1. korte urinebuis
2. lange urinebuis
3. hebben geen prostaat
4. hormonen

Wat is een andere naam voor de urinebuis?

1. Ureter
2. Urethra

Urine bestaat voor het grootste deel uit...

1. Zouten
2. Afvalstoffen
3. Water
4. Lichaamsvreemde stoffen

Urine bevat in normale omstandigheden: 

-water (90 tot 95%) 

-afbraakproducten van eiwitten (ureum en urinezuur) 

-zouten 

-urinekleurstof (urochroom)

-vitaminen, bijv. bij teveel aan vitamine C 

-hormonen 

Bij hoeveel ml gaat er een prikkel via het ruggenmerg naar de hersenen?

1. 200
2. 300
3. 400
4. 500

De blaas van een volwassen mens kan (theoretisch) zo’n 1500 ml urine bevatten, in de praktijk zal bij de meeste mensen de blaas nooit voller dan 800 ml worden (gemiddeld tussen 300-500 ml). Bij tweederde van de vulling treedt een begin van aandrang op, een seintje dat men binnen afzienbare tijd naar het toilet moet. Bij de maximale vulling geeft de blaas een duidelijke prikkel wens tot plassen en weet men dat de plas niet langer moet worden uitgesteld.

Katheteriseren 

Katheteriseren

Inbrengen van een holle buis met als doel afvloeien van urine.

Redenen om te katheteriseren

• Het leegmaken en -houden van de blaas
  
• Het stellen van een diagnose
  
• Om de blaas te spoelen om een therapeutische reden

Opdracht

Noteer zoveel mogelijk verschillende soorten blaaskatheters en benoem de eigenschappen en voor- en nadelen.

Katheters

Lumen: naam voor holle slang van de katheter

• Enkel lumen: afloop urine
• Dubbel lumen: afloop urine en ballon
• Triple lumen: afloop urine, ballon en spoelen

Maatvoering: dikte katheter in Ch (Charriere) 

Lengte man 41-45 cm en vrouwenkatheters 25 cm

Let op de houdbaarheidsdatum

Materialen

• PVC (eenmalig/goedkoop, gecoate)
• Latex ( max 2 weken, sneller korstvorming, urine tast latex aan, latexallergie)
• Gesiliconiseerde latexkatheter. (Makkelijker inbrengen en minder kans op beschadiging, max 6 weken, let op latexallergie)
• 100% siliconen (Bij katheterisatie langer dan 10 dagen, verstopt minder snel, hypoallergeen, max. 12 weken, is wat stugger)
• Hydrogel gecoate katheter (latex katheter met een hydrogel coating, minder snel aanslag, soepel materiaal, max 12 weken)

Eenmalig

• Intermitterend (met tussenpozen)
  
• 4 á 6 keer per dag
  
• Door de zorgvrager zelf (minder gevoelig voor infecties)
  
• Meer zelfredzaamheid

CAD

• Catheter A Demeure
• Verblijfskatheter
• Bijv. post-OK, bij een verlamming of bij terminale zorgvrager, gevoelsstoornissen.
• Meer kans op complicaties
  
• Wisselen afhankelijk van materiaal ingebrachte katheter
  

Ballon

Ook wel een ‘Foley katheter' genoemd

Op plaats houden van katheter

                                                 6-10 ml steriel water in ballon 

Afgesproken hoeveelheid

Glijmiddel

Meestal meerdere functies;

• glijmiddel
• verdovend
• desinfecterend

Complicaties bij inbrengen katheter

• Pijn
• Bloeding
• Weerstand
• Urine loopt niet af
• Beschadiging wand urethra

Wat is er verder nog?

Suprapubische katheter

Suprapubische

katheter

Urostoma

Dubbel J en nefrodrain

De behandeling van aandoeningen aan de urineleiders en de nieren varieert per aandoening. Soms is het voldoende om medicatie te geven, zoals bij kleine niersteentjes, maar in andere gevallen is het inbrengen van een drain of zelfs een operatie noodzakelijk. Als de nieren hun werk niet meer doen is dialyse soms noodzakelijk.

• Medicatie Spasmolytica

Een dubbel J katheter is een dunne katheter met aan beide uiteinden een lus. In beide lussen zitten gaatjes om de urine af te voeren. Een lus komt in de nier te liggen en de andere lus komt in de blaas. Een dubbel J katheter wordt in een of in beide urineleiders ingebracht via een cystoscopie over een voerdraad. Daarnaast wordt er een urinekatheter.

 ingebracht. Op beide katheters wordt een urinezak aangesloten.

Een nefrodrain is een siliconendrain met aan het uiteinde een krul of een ballon die men opblaast. Een nefrodrain wordt ook wel een nefrostomiekatheter genoemd. Een nefrodrain wordt onder echogeleide ingebracht op de afdeling Radiologie. Er wordt een naald in het nierbekken via de rug ingebracht. Daaroverheen wordt de nefrodrain tot in het nierbekken gebracht. Op een nefrodrain wordt een urinekatheter aangesloten. Rondom de insteekopening van de nefrodrain wordt een gaas geplaatst.

Katheteriseren is een.....

1. Risicovolle handeling
2. Verpleegtechnische handeling
3. Voorbehouden handeling
4. Alle antwoorden zijn goed

Een blaaskatheter voor eenmalig gebruik bevat hoeveel lumen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Een blaaskatheter die goed zit produceert op vaste tijden urine

1. waar
2. niet waar

Nog vragen/opmerkingen?

Tips / Tops