1.3 De eerste staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

V5

V5: maak de opdrachten van bron g af en begin aan ronde II

Klaar met ronde II, ga dan het betoog schrijven

1.3 De eerste staten 

Agenda

1. Intro (gedaan)

2.  Vraag van vandaag

3.Uitleg

4. Opdracht

Vraag van vandaag

Wanneer en hoe ontstonden de eerste staten en wat kenmerkte deze staten?

Mesoptamië en Egypte

- Eerste staten 3000 v.C. 

(gedwongen) samenwerking

- Staat = afgebakend gebied met centraal bestuur

• Geweldsmonopolie door  staat
• Ambtenarenapparaat

• Rechtssysteem

Codex Hammurabi

De pilaar doet op het eerste gezicht denken aan een reusachtige wijsvinger. Misschien was dat ook de bedoeling. Misschien was wel het idee om mensen persoonlijk aan te spreken. De wetsteksten zijn als aanwijzingen voor het leven geschreven. De voorstelling aan op de stèle/pilaar is zeer opmerkelijk. We zien Hammurabi staan voor god Shamash die majesteitelijk op een troon is gezeten. Hammurabi had ook kunnen kiezen voor een afbeelding van de magische oppergod Marduk. Maar zijn voorkeur ging uit naar Shamash, die destijds als de personificatie van de zon en als de beschermer van de gerechtigheid werd beschouwd.

Op de stèle geeft Shamash een scepter en een ring. Met dit gebaar legitimeert hij niet alleen de soevereiniteit van de koning, maar hij sanctioneert ook diens wetgeving. Met andere woorden: geen enkele burger in het koninkrijk van Babylon kon zich aan de nieuwe regels voor de inrichting van de samenleving onttrekken. Het gezag van goden zoals Shamash was destijds even vanzelfsprekend als absoluut. De religie van toen was een publieke zaak. Dus geen kwestie van een persoonlijke keuze, maar gewoon een staatsaangelegenheid. In de wereld van Hammurabi viel religie samen met ‘goed burgerschap'.

Onderzoeksvraag

In welk opzicht is het wetboek van Hammurabi belangrijk voor hoe wij nu over rechtvaardigheid denken? In welk opzicht juist niet?

Hulpvragen:

1. Wat voor misdrijf gaat het allereerste wetsartikel over? Wat is de straf , hoe gaan wij hier nu mee om?

2. Waar gaat het tweede wetsartikel over? Wat zegt dit over de Babylonische cultuur?

3. Waar gaat het achtste wetsartikel over? Wat valt je op aan het machtsverhoudingen?

4. Waar gaat het zeventiende wetsartikel over? Wat vertelt dit over de Babylonische cultuur?

5. Wat vertelt het 57ste wetsartikel je over de verschillende soorten straffen?

Wetboek Hammurabi

In welk opzicht is het wetboek van Hammurabi belangrijk geweest voor de hedendaagse wereld. In welk opzicht juist niet?

Aan de slag

Maken 6-8 

p.27