Paragraaf 2.3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Leerdoelen

-je weet het verschil tussen explosief en en effusief vulkanisme 

-je kent 4 vulkaanvormen en kunt uitleggen hoe ze ontstaan

-je begrijpt de relatie tussen het soort vulkanisme en de ligging ten opzichte van plaatgrenzen

Wisbord

Teken een convergente plaatgrens met deze onderdelen:

1. Trog
2. Subductie
3. Vulkanen
4. Aardbevingszone

Opdrachten

Maak opdrachten 1 - 3 van paragraaf 2.3

Opdracht 1

a explosieve erupties

b C, E en H

Opdracht 2

a schildvulkaan en effusief vulkanisme

b Ja, vulkanisme is een verzamelnaam voor alle verschijnselen die te maken hebben met de nabijheid aan het aardoppervlak van heet vloeibaar gesteente. c IJsland wordt groter, zolang de uitstoot van magma groter is dan de erosie en verwering op het eiland (de divergerende plaatbeweging versterkt dit proces).d Het binnenland ligt het dichtst bij de divergente plaatgrens, hier ontstaat dus steeds nieuw gesteente. Dit geldt voor een deel van de kust ook, maar het grootste deel van de kust ligt verder van de plaatgrens en zal dus eerder gevormd en dus ouder zijn.

Opdracht 3

a Explosief vulkanisme, omdat het:

− een convergerende plaatbeweging (zie bron 4 in paragraaf 2) is;

− een caldera (zie bron 2 in deze paragraaf) is.

b De caldera van de Cuicocha is ontstaan boven een opstijgende magmastroom. Deze opstijgende magmastroom is er nog steeds nadat de caldera is ontstaan en vormt een nieuwe vulkaan in de caldera, die als een eiland in de caldera te zien is.

Opdrachten

Maak opdrachten 4 - 6 van paragraaf 2.3

Ja

Bij een hotspot

Explosief

Felsisch, silicarijke magma

Klein

Groot

Weinig

Cadera, samengestelde vulkaan

Steile vulkaan

Pinatubo

hoog

nee

effusief

bij een subductiezone

Kilauea (Hawai)

veel

mafisch/ silica-arm

laag

www.purposegames.com

Opdracht 4

a schildvulkaan, effusief eruptietype

b stratovulkaan, explosief eruptietype

c schildvulkaan, effusief eruptietype

d schildvulkaan, effusief eruptietype

Opdracht 5

a – de convectiestroom in het vloeibare deel van de mantel

– geïsoleerde kolom magma die vanaf de onderzijde van de aardmantel opstijgt

b De plaat boven de geïsoleerde kolom opstijgend magma beweegt door de convectiestromen. Hierdoor verdwijnt de bron van een vulkaan en ontstaat er verderop een nieuwe vulkaan. Na verloop van tijd herhaalt dit proces zich en zo ontstaat een keten van vulkanen. De meest actieve vulkaan van de keten is de jongste vulkaan, de vulkaan die daarvan het verst weg ligt, is de oudste vulkaan.

Opdracht 5

c De oudste vulkanen in de keten zijn veel kleiner. Ze zijn niet meer actief / hebben langer blootgestaan aan verwering en erosie en zijn hierdoor lager dan de jongere vulkanen.

Opdracht 6

a stratovulkaan

b Beide zijn ontstaan door subductie van de Filipijnse plaat onder de Euraziatische plaat.

Laat zien dat je de leerdoelen van de paragraaf/paragrafen beheerst.