Les 3.2. Een veranderende mens

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Tijd van ontdekkers en hervormers

3.2Verregaande veranderingen

Lesdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen wat er veranderde in het beeld dat de mens van zichzelf had ten tijde van de Renaissance t.o.v. de Middeleeuwen

Controle vragen

1. Ik kan de middeleeuwse manier van denken beschrijven

2. Ik kan de aspecten van het veranderend mens en denkbeeld in de Renaissance beschrijven 

3. Ik kan uitleggen waarom Florence het centrum van de Renaissance werd 

Kenmerkende aspecten

*Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.

 

* De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.

Middeleeuws wereldbeeld

Heliocentrisme

middeleeuwen

*gemeenschap

*bijbel

*memento mori

Gedenk te sterven of Denk eraan te [moeten] sterven

renaissance

*individu

*geschriften klassieke oudheid

*carpe diem

middeleeuwen

renaissance

Renaissance= wedergeboorte van de klassieke oudheid (Gr&R)

Renaissance

• Renaissance betekent: wedergeboorte van de Griekse en Romeinse kunst en cultuur

• Periode tussen ongeveer 1450-1600

• Ontstaan in Italië

Waarom in Italië? (1)

• Er zijn veel overblijfselen uit de Romeinse tijd

• Door handel & kruistochten was er meer geld en contacten met andere culturen (Afrika, Midden-Oosten, Azië)

• De rijke Italiaanse handelaren wilden ook genieten van luxe spullen

Weinig overeenkomsten met de middeleeuwen 

De makers zichzelf op de voorgrond plaatsten. 

Sterke voorkeur voor het leven op aarde in plaats van in het hiernamaals. 

Schoonheid en genieten stonden centraal. 'Pluk de dag' is een oud Romeins gezegde dat hierbij past.

individualisme

middeleeuwen

renaissance

carpe diem

memento mori 

Leven op aarde niet belangrijk

minder vertrouwen in de Kerk

Maken

Aantekeningen

wanneer begint de renaissance ongeveer?

1. 1300
2. 1450
3. 1350
4. 1550

waarom begon de renaissance in Italië?

1. hier waren de meeste mensen katholiek
2. hier waren Romeinse overblijfselen
3. hier geloofden de mensen nog in Romeinse goden
4. hier was veel invloed vanuit de Arabische wereld

het begrip renaissance betekent:

Middeleeuwse schilderkunst (1)

• Bijbelse voorstellingen

• weinig details

• felle kleuren

• geen expressie in gezichten (levenloos)

Middeleeuwse schilderkunst (2)

• geen diepte (perspectief)

• weinig realistisch: zolang het maar duidelijk werd wát er was afgebeeld (onderwerp, persoon)

• (vrijwel) geen naakt

Kenmerken van de Renaissance-kunst 

thema’s: Griekse/Romeinse mythen/sagen, maar ook Bijbelse verhalen

• individualistisch

• naakt
  

• perspectief

• observeren, dan pas schilderen

individualisme

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

Controle vragen

1. Ik kan de middeleeuwse manier van denken beschrijven

2. Ik kan de aspecten van het veranderend mens en denkbeeld in de Renaissance beschrijven 

3. Ik kan uitleggen waarom Florence het centrum van de Renaissance werd 

Florence 

Geld

• Maar Florence is niet de enige stad met een eigen munt.

• Iedere stad heeft eigen munt... Niet heel handig voor de handel, want nu moet al het geld eerst gewisseld worden. 

• Met als gevolg dat mensen zich gaan specialiseren in het wisselen van geld en hierdoor ontstaan banken. 

Familie Dei Medici

• De Florentijnse familie Dei Medici werd enorm rijk dankzij haar banken
• Maar de familie kreeg ook steeds meer macht in de stad Florence

• werd de belangrijkste opdrachtgever voor veel kunstwerken en gebouwen

Lorenzo il Magnifico (de geweldige)

De sinaasappelbomen hangen vol, een teken van overvloed en welvaart

Deze dames zijn gekleed in doorzichtige sluiers en nemen sierlijke poses aan. 

De Romeinse liefdesgodin Venus. Boven haar zweeft haar zoontje, Cupido, klaar om zijn pijlen te richten op één van de drie dames. 

Hier wordt de Griekse mythe van Chloris (godin van de bloemenwereld) en Zephyr (de westenwind) afgebeeld.

La Primavera (de lente), een schilderij van de Italiaanse schilder Sandro Botticelli. Hij maakte het schilderij omstreeks 1478 ter ere van het huwelijk van Lorenzo di Pierfranscesco de Medici. Het schilderij kwam in de slaapkamer van de bruid en bruidegom te hangen. 

Florence = renaissance

De Medici familie wordt rijk van het  ontstane bankwezen

Controle vragen

1. Ik kan de middeleeuwse manier van denken beschrijven

2. Ik kan de aspecten van het veranderend mens en denkbeeld in de Renaissance beschrijven 

3. Ik kan uitleggen waarom Florence het centrum van de Renaissance werd 

aan de slag:

3.2:

1-2-3-4-6-7-10BC

3.3

Tekst Lezen + Markeren

1-3-4-5-7-8