H7. 1 Het zonnestelsel MLN 2024

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

7.1 Het zonnestelsel

Hoofdstuk  7 NOVA

Het Heelal 

Leerdoelen

7.1.1 Je kunt kenmerken van de zon noemen.

7.1.2 Je kunt beschrijven wat een planeet is.

7.1.3 Je kunt uitleggen dat elke planeet zijn eigen omlooptijd heeft.

7.1.4 Je kunt uitleggen wat de astronomische eenheid is.

7.1.5 Je kunt beschrijven wat een dwergplaneet is.

7.1.6 Je kunt beschrijven wat een planetoïde is.

7.1.7 Je kunt beschrijven wat een maan is.

Wat is een hemellichaam

Hemellichaam

Een hemellichaam is een voorwerp dat zweeft in het heelal en niet door mensen is gemaakt. Sommige hemellichamen kun je zien, bijvoorbeeld de zon, maan, en sterren.

Wat is de zon?

 De zon is geen schijf, maar een heel grote bol. 

De diameter van deze bol is ongeveer 

1 400 000 km. 

Dat is ruim honderd keer groter dan de diameter van de aarde. 

Hoe groot is de zon?

• Als de zon een holle bal zou zijn, zouden er 1 miljoen planeet aarde in passen. 
• De zon is 110 keer breder dan de aarde. Dus er passen 110 aardes in het diameter van de zon. 
• De zon is ook heel ver weg. De afstand van de aarde tot de zon is ongeveer 150 miljoen kilometer. Dit zijn 3750 rondjes om de aarde. Met een vliegtuig zou je daar 17 jaar over doen.

Hoe warm is de zon?

• De temperatuur binnen in de zon is heel erg hoog, wel 15 miljoen °C. 

• De buitenkant van de zon heeft een temperatuur van ongeveer 5800 °C. Dat is zo heet dat wij op aarde de warmte van de zon kunnen voelen.

Planeten en zonnestelsel

Behalve de aarde bewegen er nog zeven andere planeten rond de zon. 

Mercurius, Venus, Aarde, Mars, Jupiter, Saturnus. Uranus en Neptunus 

De zon en de planeten samen noem je het Zonnestelsel

Maak Van Acht Meter Japanse Stof Uw Nachtjapon

Omlooptijd

• Is de tijd die een planeet nodig heeft om één heel rondje om de zon te maken. 
• De omlooptijd van de aarde is één jaar. 
• Mercurius staat het dichtst bij de zon. De omlooptijd van Mercurius is daardoor kort: 88 dagen. 
• Neptunus staat het verst bij de zon vandaan. Eén rondje duurt wel 165 jaar.

• Zo heeft elke planeet zijn eigen omlooptijd 

De astronomische eenheid

• Er bestaat een speciale eenheid voor afstanden in het zonnestelsel: de astronomische eenheid (AE). 
• Dit is een handige eenheid om afstanden in het zonnestelsel snel met elkaar te vergelijken.
  
• 1 AE is gelijk aan de afstand tussen de aarde en de zon. 
• Dus 1 AE = 150 miljoen km.
  

Dwergplaneten en planetoïden

• Rond de zon draaien niet alleen planeten, maar ook vijf dwergplaneten. 
• Dwergplaneten hebben een mooie ronde vorm, maar zijn veel kleiner dan planeten. 
• Net als planeten geven dwergplaneten zelf geen licht.
• De bekendste dwergplaneet is Pluto.

DWERG PLANETEN

   Ceres     Makemake   Pluto        Haumea         Eris

Planetoïden

• Rond de zon draaien ook miljarden planetoïden. 
• Dit zijn kleine en grote rotsblokken met een onregelmatige vorm. 
• De meeste van deze rotsblokken draaien in een baan tussen de planeten Mars en Jupiter. 
• Dit is de zogeheten planetoïdengordel. 

Manen

Manen van mars: Phobos en Deimos

Manen van Jupiter: Calisto, Ganymedes, Europa en Io

Een maan is een hemellichaam dat rond een planeet draait. 

De aarde heeft één maan, deze maan draait rond de aarde.

De omlooptijd van de maan is ongeveer een maand. 

Dus één rondje van de maan om de aarde duurt een maand. 

De maan is ongeveer 3,5 keer zo klein als de aarde.

Er zijn ook planeten met heel veel manen.

Manen zijn heel verschillend van grootte. De grootste maan is Ganymedes. Deze draait in een baan rond Jupiter. Ganymedes is groter dan de planeet Mercurius. Er zijn ook manen die veel kleiner zijn. Bijvoorbeeld Phobos, een van de  manen die rond Mars draaien. Deze maan heeft de vorm van een aardappel. Hij is 27 km lang, 21 km breed en 19 km hoog.

wat is waar?

1. Een maan is een planeet
2. een maan draait om een planeet

1AE betekend:
1 astronomische eenheid

1. waar
2. niet waar

De aarde is meer dan 100x groter dan de maan?

1. waar
2. niet waar

De aarde is een planeet

1. waar
2. niet waar

De buitenkant van de zon is warmer dan de binnenkant van de zon

1. waar
2. niet waar

Een planetoide is een?

1. dwergplaneet
2. planeet
3. rotsblokken
4. manen

Pluto is een dwergplaneet

1. waar
2. niet waar

De omlooptijd is?

1. De tijd dat de maan om de zon draait
2. De tijd dat de planeten om de aarde draaien
3. De tijd dat de planeten om de zon draait
4. De tijd dat de aarde om de maan draait

Aan het werk! 

Lezen blz 118 maken opdrachten 1,2, 3

Lezen 120 en 121 Maken opdrachten 5,6,8

Lezen blz 123 Maken opdr. 9

Lezen blz 126 Maken opdr 12

Lezen blz 128 Maken opdr 15,16,17