21.5-2 Lichaamsvreemde eiwitten wel/ niet accepteren 6V 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

21.5 Lichaamsvreemden eiwitten wel/ niet accepteren

Doel 21.5

Je leert wat de oorzaak is van een resusbaby en hoe dit voorkomen kan worden

Je leert welke factoren een rol spelen bij een transplantatie

Je leert hoe immunotherapie werkt bij kanker

Resusfactor

Ongeveer 85% van de mensen heeft antigeen D op de rode bloedcellen: de resusfactor.

Als je deze resusfactor niet hebt en bloedcellen in je bloed krijgt mét die factor (antigeen) dan ontwikkel je antistoffen.

-> zwangerschap

Resusbaby

Resusbaby

Tweede baby met resuspositief bloed loopt gevaar tijdens de zwangerschap!

Resusantagonisme: de moeder maakt antistoffen tegen het bloed van het embryo.

Voorkomen resusbaby

Als resusnegatieve moeder zwanger is wordt gecontroleerd wat de resusfactor van de baby is via cellen van de baby in het bloed van de moeder.

Is deze positief dan ontvangt de moeder via injectie anti-D.

Dit anti-D bindt aan eventueel gelekte bloedcellen tijdens de bevalling en voorkomt dat het afweersysteem van de moeder in actie komt.

Orgaantransplantatie

De eiwitten MHC-I en MHC-II zijn in een vreemd lichaam ook antigenen die het afweersysteem kunnen activeren.

De typen MHC-I en MHC-II worden het HLA-systeem genoemd.

Behalve dat de bloedgroepen moeten matchen moet ook het HLA-systeem van een orgaandonor matchen met die van de acceptor.

Immunotherapie tegen kanker

Relatief nieuwe therapie.

Tumorcellen worden opgekweekt en samengebracht lymfocyten. Lymfocyten die reageren op (actief worden bij) het contact met antigenen op de tumorcellen (op het MHC-I eiwit) worden geïsoleerd en vermeerderd.

Wanneer deze cellen bij de patient worden ingespoten herkennen en doden ze tumorcellen.

Doel 21.5

Je hebt geleerd wat de oorzaak is van een resusbaby en hoe dit voorkomen kan worden

Je hebt geleerd welke factoren een rol spelen bij een transplantatie

Je hebt geleerd hoe immunotherapie werkt bij kanker

Begrippen 21.5

resusfactor, resusantagonisme, HLA-systeem, transplantatie, donor, acceptor, afstoting, auto-immuunziekte, immunotherapie

Huiswerk

In de online methode.

Kies leerweg B.

21.5: 4 t/m 7