1.3 Sociale cohesie als bindmiddel / 1.4 De functie van sociale cohesie / 1.5 Sociale instituties

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Sociale cohesie

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap, de mate van verantwoordelijkheid voor elkaars welzijn, en de mate waarin anderen daar ook een beroep op kunnen doen.

Door deze bindingen zullen mensen meer met elkaar delen (zoals normen en waarden). Zo onstaat dus ook een collectieve identiteit.

Centraal

In dit hoofdstuk staat de vraag centraal:

"Wat houdt de samenleving bijeen?"

 ofwel

"Wat bindt ons in onze samenleving?"

Bevorderen sociale cohesie

Drie factoren:

1. Wederzijdse afhankelijkheid

Denk aan de oprichting van de participatiesamenleving en het opzetten van mantelzorg.

Bevorderen sociale cohesie

Drie factoren:

1. Wederzijdse afhankelijkheid
2. Dwang of macht

Een gebrek aan samenhang kan leiden tot strijd en geweld, macht kan dan worden ingezet om dat te voorkomen.

Bevorderen sociale cohesie

Drie factoren:

1. Wederzijdse afhankelijkheid
2. Dwang of macht
3. Gedeelde waarden en normen (saamhorigheid / cultuur)

Denk aan betrokkenheid bij de eigen cultuur, trots op je land of besef van geschiedenis.

Verandering

Als een homogene samenleving verandert in een heterogene samenleving, dan neemt de sociale cohesie af!

> Bijvoorbeeld na de verzuiling

Bij de verschillende groepen (katholieken, protestanten, socialisten) neemt de onderlinge samenhang en binding af.

(Iran)

Wat houdt ons bijeen?

1. Socialisatie (het levenslange proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groepen en samenleving waar mensen toe behoren)
2. Acculturatie (het aanleren en verwerven van een andere cultuur  of elementen daaruit, dan die waarin iemand is opgegroeid)
3. Sociale controle (Een middel waarmee de maatschappij of groepen in de maatschappij de mensen zo onder druk zetten dat ze zich aan de algemeen geldende normen gaan houden)

Mensen voelen zich met elkaar verbonden

1. Sociale cohesie
2. Socialisatie
3. Sociale controle
4. Identiteit

Hoe kan sociale cohesie leiden tot een grotere sociale veiligheid?

Als Nederland het heeft over de Zwarte Pietendiscussie dan zie je ...

1. Weinig sociale cohesie
2. Veel sociale cohesie
3. Een wij-groep tegen een zij-groep
4. Sociale controle

Hoe kan sociale controle leiden tot grotere sociale veiligheid?

Big brother is watching you!

Mensen letten erg op elkaar. Wat de een doet, heeft gevolgen voor de ander en andersom.

Twee vormen sociale controle:

1. Formele sociale controle
2. Informele sociale controle

Negatieve effecten sociale controle

Naast positieve effecten, kan sociale controle ook negatieve effecten met zich meebrengen:

• Inperking persoonlijke vrijheid en ontplooiing
• Leidt tot opstandige personen
• Monden uit in processen van in- en uitsluiting