verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

verteringsstelsel

Welke weg neemt je voedsel af door het verteringskanaal?

Vertering: intracellulair of extracellulair? 

• Eencelligen - Intracellulair

fagocytose, voedingsvacuole, lysosomen (lysozymen) 

• Meercelligen - Extracellulair

 speciale ruimte in lichaam: maag-darm holte (holtedieren zoals sponzen)

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

endeldarm

12

En als laatste de...........

Kringspieren & lengtespieren

darmperistaltiek

• voortduwen voedselbrij
• kneden voedselbrij
• mengen van voedselbrij met verteringssappen

Peristaltiek

Lengtespieren & kringspieren 

zie Binas 82C

Slikreflex

* Huig sluit de neusholte af

* Strotklep sluit de luchtpijp af

Vertering

Vertering gebeurt in het maagdarmkanaal.

Verteringsklieren voegen veteringssappen toe met daarin enzymen.

Mechanisch en chemisch

Een appel in zijn geheel is moeilijk doorslikken. Speeksel helpt, maar kauwen is nodig.  Verteren (of: kleiner maken) is begonnen!

Bij verkleinen van voedingsmiddelen wordt oppervlak groter. Enzymen kunnen zo beter binden aan het substraat. 

Verteren kan ook chemisch: gal en maagzuur. Enzymen vallen ook onder chemische vertering.

Maagsap

• Maagsap heeft pH van 1,5-3,5
• Maag maakt pepsinogeen.

Inactief pro-enzym

wordt actief door maagzuur

• Door positieve terugkoppeling wordt pepsine gevormd.

• Slijm voorkomt afbreken maagwand

Maag

Maagportier opent af en toe om voedsel door te laten.

Wordt geregeld door pH.

> Dicht bij lage pH in 12-vingerige darm

> Open bij hoge pH in 12-vingerige darm

Darmen

12-vingerige darm

• Eerste deel dunne darm
• Vindt veel vertering plaats
• Gal toegevoegd vanuit lever (emulgeert vet) en alvleessappen vanuit alvleesklier

Darmen

Dunne darm

Laatste ronde vertering

Opname van stoffen

Dikke darm

Opname van water (met name van verteringssappen)

Vertering door darmbacteriën

Endeldarm

Opname water en verzamelen onverteerde resten

inslikken

verteren

absorptie

uitscheiden

mechanische vertering

stukken voedsel

kleine moleculen

moleculen gaan cellen binnen

onverteerd materiaal

chemische vertering met behulp van enzymen

Vertering tekenen

Opdrachten maken

 

verteringsstelsel: opdrachten 17 t/m 32