Theorie en opdrachten week 41 H4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Theorie en opdrachten week 41 H4

Is de zin goed of fout? Schrijf in je schrift het juiste antwoord.

1. Hun lopen daar. Goed / Fout

2. Ik wil hun niet meer zien. Goed / Fout

3. Je kan dat aan hen vragen. Goed / Fout

4. Loop even naar hun toe. Goed / Fout

5. Wij geven hen een mooi cadeau. Goed / Fout

6. Ze weten niet hoe zij heten. Goed / Fout

Antwoorden

1. Hun lopen daar. Goed / Fout 

2. Ik wil hun niet meer zien. Goed / Fout

3. Je kan dat aan hen vragen. Goed / Fout

4. Loop even naar hun toe. Goed / Fout

5. Wij geven hen een mooi cadeau. Goed / Fout

6. Ze weten niet hoe zij heten. Goed / Fout

Verwijzen: zij / hen / hun

+ herhaling onderwerp, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp

Het meisje (OW) geeft (PV/WG) het flesje (LV) 

aan het welpje (MV).

Onderwerp

Degene/datgene die/dat iets doet of is.

Wie/wat + gezegde (alle ww)?

Het meisje (OW) geeft (PV/WG) het flesje (LV)

aan het welpje (MV).

Wie/wat geeft?

Het meisje = ow

Lijdend voorwerp

Degene/datgene wat de handeling ondergaat.

Wie/wat + gezegde (alle ww)  + ow?

Het meisje (OW) geeft (PV/WG) het flesje (LV)

aan het welpje (MV).

Wie/wat geeft het meisje?

het flesje = lv

Meewerkend voorwerp

Aan/voor de handeling gericht is?/ Wie is de ontvanger?

Aan/ voor wie + gezegde (alle ww) + ow + lv?

aan/voor weglaten / toevoegen

Het meisje (OW) geeft (PV/WG) het flesje (LV)

aan het welpje (MV).

Aan/ voor wie geeft het meisje het flesje?

aan kan je weghalen (Het meisje geeft het welpje het flesje.)

aan het welpje = mv

Tip

Werkwoorden met alleen een onderwerp: lopen, tennissen, lachen

Werkwoorden met een onderwerp en een lijdend voorwerp: pakken, zien

Werkwoorden met een onderwerp, een lijdend voorwerp en een meewerkend voorwerp: geven, sturen

Startopdracht

Maak in je schrift drie zinnen.

a. In de eerste zin is 'de jongens' onderwerp.

b. In de tweede zin is 'de jongens' lijdend voorwerp en het werkwoord 'zien'.

c. In de derde zin is  'de jongens' meewerkend voorwerp en het werkwoord 'geven'.

Voorbeeldantwoorden

a. De jongens fietsen naar de stad.

b. De meisjes zien de jongens.

c. De meisjes geven aan de jongens een cadeau. /

     De meisjes geven de jongens een cadeau.

Uitleg

Hen is lijdend voorwerp en gebruik je na een voorzetsel. 

Ik zie hen (lijdend voorwerp). 

Ik loop naar hen toe. 

Ik geef aan hen een cadeau. 

Hun is meewerkend voorwerp zonder voorzetsel.

Ik geef hun (meewerkend voorwerp) een cadeau. 

Zij is onderwerp.

Zij lopen daar.

 

Schema

voorzetsel?

ja

nee

hen

lv: hen

ow: zij

mv: hun

In alle gevallen mag je ze gebruiken

Opdracht

Vervang in alle drie de zinnen 'de jongens' door zij/hen/hun.

Voorbeeldantwoorden

a. De jongens fietsen naar de stad.

-> Zij fietsen naar de stad. (onderwerp)
 

b. De meisjes zien de jongens.

-> De meisjes zien hen. (lijdend voorwerp)

c. De meisjes geven aan de jongens een cadeau.

-> De meisjes geven aan hen een cadeau. (voorzetsel + hen)

De meisjes geven de jongens een cadeau.

-> De meisjes geven hun een cadeau. (meewerkend voorwerp zonder voorzetsel)

Verwijzen (woordgeslacht)

De tafel is rood.

https://anw.ivdnt.org/article/tafel

->

Die/Deze tafel is rood.

Hij/Zij staat daar.

Als je verwijst naar een het-woord, verwijs je met de volgende verwijswoorden:

1. deze en die
2. deze en dat
3. dat en dit
4. dit en die

Verwijs correct

1. Griekenland heeft zijn burgers gevraagd
2. Griekenland heeft haar burgers gevraagd

Met de verwijswoorden 'hem' en 'zijn' verwijs je naar:

1. mannelijke zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud
2. vrouwelijke zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud
3. onzijdige zelfstandige naamwoorden in het enkelvoud
4. zelfstandige naamwoorden in het meervoud

Trappen van vergelijking

stellende trap: mooi

vergrotende trap: mooier

overtreffende trap: mooist

Trappen van vergelijking: 

als / dan

Na stellende trap: als

Huib is net zo groot als ik.

Huib is drie keer zo groot als ik.

Na vergrotende trap: dan

Huib is 10 centimeter groter dan ik.

Trappen van vergelijking: overtreffende trap

Zet st of ste achter het woord:

(het) mooist(e)

Een woord dat op st of sch eindigt, krijgt geen st, maar meest ervoor:

(het) meest gepast

(het) meest logisch

Trappen van vergelijking
ruim =

1. stellende trap
2. vergrotende trap
3. overtreffende trap

trappen van vergelijking
meest kritisch=

1. vergelijkende trap
2. overtreffende trap
3. vergrotende trap

Wat is juist?

1. Hij is slimmer dan mij.
2. Hij is slimmer dan ik.
3. Hij is slimmer als mij.
4. Hij is slimmer als ik.

Wat is juist?

1. Hij is even slim dan mij.
2. Hij is even slim dan ik.
3. Hij is even slim als mij.
4. Hij is even slim als ik.

Welke zin is onjuist?

1. Hij kent mij beter dan hem.
2. Hij kent mij beter dan ik.
3. Hij kent mij beter als hem.
4. Hij kent mij even goed als zij.

Hij kent mij beter dan hem.

=

Hij kent mij beter dan hij hem kent.

Hij kent mij beter dan ik.

=

Hij kent mij beter dan ik hem ken.

Hij kent mij even goed als zij.

= 

Hij kent mij even goed als zij mij kent.

Hij kent mij even goed als haar.

=

Hij kent mij even goed als hij haar kent.

Dubbelop

Pleonasme: onnodige toevoeging van andere woordsoort

groen (bn) gras (znw)

Tautologie: twee synoniemen (zelfde woordsoort) bij elkaar

knip (bn) en klaar (bn)

Contaminatie: twee uitdrukkingen of woorden onjuist gecombineerd

Het kost te duur. (veel kosten en duur zijn)

Pleonasme

Tautologie

Contaminatie

onnodige toevoeging van andere woordsoort

witte sneeuw

twee synoniemen (zelfde woordsoort) bij elkaar

zeker en vast

twee uitdrukkingen of woorden onjuist gecombineerd

kost te duur

Wat is een voorbeeld van een contaminatie?

1. Printen
2. Optelefoneren
3. Door elkaar halen
4. Opnieuw

Wat is hier een pleonasme?

1. gele kanariepiet
2. mooi boek
3. natte tranen
4. prima start

Jullie

Wat is een tautologie?

1. Ik snoep meestal in de nacht
2. Ik drink nooit tijdens het rijden
3. Ik eet enkel en alleen friet
4. Ik slaap meer dan acht uur

Wat is een contaminatie?

1. ik heb het reeds twee keer gedaan
2. niemand doet het dagelijks vaker
3. zal ik het nog eens overnieuw doen
4. ik doe het nooit meer zo

Dubbelop

Onjuiste herhaling: een vast voorzetsel wordt ten onrechte twee keer gebruikt

Op een politicus die zulke rare uitspraken doet, zal ik nooit op stemmen.

Het tweede op moet niet in de zin staan.

Dubbele ontkenning: komt voor bij werkwoorden die al een ontkennend karakter hebben, zoals voorkómen, verbieden, weerhouden, nalaten

De school mag de leerlingen niet verbieden om in hun vrij tijd geen baantje te nemen.

In deze zin moet geen vervangen worden door een .

In welke zin staat een onjuiste herhaling?

1. De docent legt met veel enthousiasme de moeilijke theorie uit.
2. De witte sneeuw lag meters dik op de rode daken.
3. Aan de goede bedoelingen van zijn docent heeft mijn broer lang aan getwijfeld.
4. Deze man is depressief omdat hij door herinneringen uit het verleden wordt gekweld.

Wat is geen dubbele ontkenning?

1. Ik vind het niet leuk dat jij mij hebt geslagen.
2. Ik wil niet dat jij deze vraag niet fout doet.
3. Ik heb nooit geen pizza gegeten.

Wat is een dubbele ontkenning?

1. Ik heb nooit geen geld!
2. ronde cirkel
3. Waarom niet?
4. De groep mensen zijn boos.