15.3 Warmte, water en exoten en herhaling H6 en H8

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.3 Warmte, water en exoten + herhaling H6 en H8

H15 Kwetsbare ecosystemen

VWO 5

Halsbandparkieten

 Wat in de jaren zestig en zeventig begon met wat ontsnapte of vrijgelaten parkieten in Den Haag en Amsterdam, is inmiddels uitgegroeid tot een serieuze populatie van de tropische vogels, van origine vaak afkomstig uit Pakistan.

De genetische variatie van de NL populatie is ... dan die van de oorspronkelijke populatie uit Pakistan

1. kleiner
2. groter

 extremofielen

Extremofielen zijn organismen die onder bijzondere omstandigheden leven, bijvoorbeeld bij extreme temperaturen, hoge zoutgehalten, toxische omgeving of hoge pH.

                            bijvoorbeeld

                                          de alaska boskikker

De volgende
2 vragen gaan over deze afbeelding

Welke lijn (a, b, c of d) past het best bij de tolerantie voor temperatuur van het beerdiertje? Leg je antwoord uit.

Welke lijn (a, b, c of d) past het best bij een organisme dat veel last heeft van concurrentie?
Leg je antwoord uit.

Bij de abiotische factoren kennen we een tolerantie gebied. Binnen dat gebied is leven mogelijk, daarboven en daaronder niet. (tolertantiegrenzen)  Er is ook een optimum voor deze abiotische factor. Daar zal de soort/het organisme zich het beste voelen en de meeste energie en kansen hebben om zich voort te planten

Bijvoorbeeld Temperatuur

- onder de 17 ^oC sterven deze organismen.

- boven de 32 ^oC sterven ze.

- bij het optimum 25 ^oC hebben ze de meeste kansen.

Tolerantiegrenzen verschuiven door adaptatie

Leg uit hoe natuurlijke selectie geleid kan hebben tot algen die kunnen leven bij hoge temperaturen

Op welke manieren kunnen exoten
een ecosyteem verstoren?

Enkele van de +/- 1000 exoten in Nederland

Bedenk minstens 3 manieren waarop exoten in onze onze natuur terecht gekomen kunnen zijn.

Exoten

Exoten: soorten afkomstig uit een ander gebied die zich vestigen in een ecosysteem

Invasieve exoot: brengt een ernstige verstoring teweeg in het ecosysteem

We spreken van een plaag als planten of dieren schade veroorzaken (bijvoorbeeld)aan gewas of als ze ongewenst zijn.

Exoten kunnen door hun negatieve gevolgen op ecosystemen als plaagdieren of planten beschouwd worden, maar ook inheemse organismen kunnen een plaag veroorzaken.

Vaak wordt een plaag veroorzaakt door een verstoring in het biologisch evenwicht.

Drinkwaterwinning vindt in ons land met name plaats uit grondwater. Een klein gedeelte is afkomstig van oppervlakte water. Er vinden een aantal bewerkingen plaats om veilig drinkwater te maken. Schadelijke stoffen en micro-organismen worden verwijderd. (Niet alle processen van drinkwater winning gaan leren hoor)

afvalwater (rioolwater) reiniging

Ons afvalwater van onze huishoudens komt in het riool terecht. In afvalwater zitten veel organsiche stoffen en directe lozing daarvan op rivieren zou tot eutrofiëring leiden.

Daarom is het ook nodig om ons afvalwater te reinigen voordat het in rivieren wordt geloosd. Bij dit proces wordt gebruik gemaakt van bacteriën die organische stoffen afbreken (biologische reininging.)

Bij rioolwater reiniging zijn er twee verschillende processen.

1: mechanische reiniging: filtreren van groter vuil en het laten bezinken van kleinere deeltjes.

2: biologische reiniging

           door A:  aerobe bacteriën in beluchtings tanks/bekkens (waar continu lucht door het water wordt gepompt)

           door B:  anaerobe bacteriën in afgesloten ruimte

Noem 2 functies van UV-licht bij waterzuivering.

Eutrofiering van voedselarme gebieden zorgt vaak voor een vermindering van de biodiversiteit. Waardoor leidt eutrofiering vaak tot het verdwijnen van bepaalde plantensoorten? (1 pnt)

antwoordmodel (exam, 1pnt)

voorbeelden:

• De specifieke planten van voedselarme gebieden worden door eutrofiering weggeconcureerd door  beter aangepaste planten.
• Bij hoge stikstofconcentraties worden de tolerantiegrenzen van steeds meer plantensoorten overschreden en blijven er minder soorten over. 

Binas 93G: Bij welke reactie in
een rioolzuiveringsinstallatie is
geen O2 nodig?

1. Bij de chemosynthese van nitrietbacterien
2. Bij de ammonificatie van organische stoffen
3. Bij de omzetting van NO2- naar NO3-
4. Bij de omzetting naar stikstofgas