Beeldspraak vervolg

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beeldspraak

 

Herhaling opsomming tegenstelling eufemisme hyperbool understatement ironie sarcasme

Beeldspraak 

Beeldspraak = figuurlijk taalgebruik.

Opdracht:

Bekijk de volgende video en let op de beeldspraak die niet gebruikt wordt in de voorbeelden.

Welke beeldspraak hoorde je in de video? Schrijf ze op.

Vergelijking-met-als

"Hij is zo trotst als een pauw."

"Als een een haas ging hij er vandoor."

"Ik heb je lief zoals je soms gelijk een gouden zomerdag bent." 

 (dichtregel uit het gedicht Ja van dichter K.Schippers)

• Het object en beeld worden beide benoemd 
  
• Het object en beeld worden aan elkaar verbonden 
• Die verbinding wordt gedaan met worden als:  als, zoals, gelijk, etc...
  

Vergelijking-zonder-als

"Ik voel me een kind in een snoepwinkel."

" Zij heeft een hart van goud."

- Het object  en beeld worden beide genoemd 
- Het object en beeld worden niet met een woord aan elkaar verrbonden -- > er is dus geen verbindingswoord.

Metafoor 

"Je kamer is net een zwijnenstal."   = kamer is vies

"Ik drink een bak rioolwater.'  = koffie is vies

'Liefde maakt blind." = je ziet sommige dingen niet als je van iemand houdt.

--> verschil: geen verbindingswoord en je moet zelf bedenken wat er met zwijnenstal benoemd wordt.

Beeld wordt genoemd, object ontbreekt (in dit geval bv: moeten aan steeds hogere eisen voldoen)

In een metafoor ontbreekt altijd het verbindingswoord en daarnaast blijft de overeenkomende eigenschap meestal impliciet.

Een metafoor heeft vaak de volgende structuur:

A is B.

Metonymie/ metonymia

•  Een stijlfiguur waarbij je niet rechtstreeks zegt wat je bedoelt. 
  
• Je gebruikt daarvoor een ander woord dat daarmee te maken heeft. 
  

Voorbeeld: 

 hoofden tellen = ‘mensen tellen’. In plaats van mensen benoem je alleen de hoofden (kop). 

Oranje wint goud = Nederland wint de eerste prijs. Oranje is de kleur van die Nerdeland draagt bij internationale sport en en goud staat voor de eerste prijs.

Personificatie

Een levenloos object krijgt menselijke eigenschappen toekent. 

Voorbeeld:

• De toekomst lacht ons toe.
• De economie zucht en steunt onder de coronamaatregelen.
• In een oogwenk heeft de storm de straten schoongeveegd.
• De doellijntechnologie bewijst het: de bal heeft de achterkant van de lijn gezien.

Hyperbool Eufemisme

Hyperbool is overdrijving

Ik barst van de hoofdpijn = erge hoofdpijn

Ik sta al eeuwen te wachten = lang gewacht

Eufemisme is afzwakking

Er zijn door corona bijna 5000 mensen heengegaan = 5000 doden (heengegaan naar een betere wereld...)

Interieurverzorgster = schoonmaakster

Understatement

Het tegengestelde van overdrijving, iets wordt afgezwakt terwijl het in werkelijkheid veel erger of groter is. Dit heeft een spottend effect.

Voorbeelden:

• Die akelige dictator is een onvriendelijk mannetje.
  
• De directeur van Unicef heeft een leuk salarisje.
  
• De schade aan de auto was wel iets meer dan een paar biertjes.
  

Herhaling, opsomming, tegenstelling

Herhaling 

Woorden of zinnen worden herhaald of hetzelfde wordt meerdere keren gezegd, maar telkens net iets anders.

Voorbeeld: Wat een mooi shirt heb je aan, heel mooi.

Opsomming

Er wordt een aantal dingen op een rij gezet of na elkaar opgenoemd.

Voorbeeld: Redelijk, best goed, geweldig! Stop met klagen, zaniken, zeuren! Dansen en zingen van plezier!

Tegenstelling 

Dingen worden tegenover elkaar gezet, waardoor de verschillen opvallen.

Voorbeeld: ’s Lands grootste kruidenier gaat op de kleintjes letten.

Ironie en sarcasme

Ironie 

Iets wordt beschreven op een licht spottende, niet kwetsend bedoelde manier. 

Vaak wordt het tegengestelde gezegd van wat er bedoeld wordt.

Voorbeeld:

Bij een onvoldoende: 'Je hebt wel hard geleerd, zeg.'

De mobiele telefoon de beste uitvinding ooit! Ik vind het geweldig om gestoord te worden om drie uur ’s ochtends!

Sarcasme

Harde, bijtende spot die veel verder gaat dan ironie.

Voorbeeld:

Bij een onvoldoede: 'Vooral zo doorgaan, dan kom je er wel.'

'Lekker bezig', wanneer iemand zijn drinken per ongeluk over zelf gooit.

https:

Hoe overtuigend is beeldspraak nu echt?

Artikel en video.

Maken

Fictie blok 1: vergelijking metafoor

5.1 = alleen gedicht lezen/luisteren, 

5.2, 5.3, 6.1-3