par 4: De economische wereldcrisis

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

  par 4.4

Economische crisis

Leerdoelen

Aan het einde van de les kunnen jullie herkennen en uitleggen hoe de economische crisis is ontstaan en wat de gevolgen van deze crisis waren. 

De VS na de Eerste Wereldoorlog

Het rijkste/welvarendste land ter wereld, terwijl Europa verzwakt was door de oorlog.

Jaren '20: tijd van enorme economische bloei:

• vrije markteconomie, kapitalisme
  
• Steeds meer fabrieken en machines
• Invoering lopende band en ploegendiensten
  

• Bedrijven verkochten aandelen, de opbrengsten werden geïnvesteerd in meer en nieuwe machines
  

• Toename productie, betaalbare producten 
• 
  

De VS werden een consumtiemaatschappij, producten moesten ook voor de gewone mensen betaalbaar zijn.

De lopende band zorgde voor goedkopere producten -> lonen kunnen stijgen -> stijging koopkracht -> meer vraag naar producten

Tekst

1.4- Economische wereldcrisis

The roaring twenties

• Stijgende welvaart, van zuinigheid naar genieten van het leven
  
• Jongeren waren het zat hoe de oudere generaties leefden en wilden 'vrij' zijn.
  
• Jazzmuziek en dans uit clubs en films bereikbaar voor steeds meer mensen
• Nieuwe mode: kortere rokken, korter haar voor vrouwen, charleston
  

Video

Roaring twenties in 1 minuut

Kapitalisme: winst maken

• vertrouwen in de toekomst en in de economie
• producten gemaakt aan de lopende band
• daling prijzen, iedereen kan steeds meer kopen
• mensen leenden veel geld, kochten op afbetaling, zelfs bij aandelen
  

1929: het gaat mis!

• mensen kopen minder, vertrouwen in de economie loopt terug
• in oktober bieden heel veel mensen hun aandelen te koop aan: beurskrach
• Oorzaken: 
  
• mensen kopen met geleend geld, kunnen het niet meer terugbetalen
• banken hadden veel geld uitgeleend
• banken gingen failliet: er was nauwelijks toezicht op de banken
• crisis in de landbouw
  

Oplossing crisis Hoover

• liberale opvatting: overheid grijpt niet in
• de economie regelt zichzelf, het komt wel goed
• 1933 verkiezingen: Hoover opgevolgd door Roosevelt
  

New Deal (1933)

• Franklin Delano Roosevelt
• Overheid grijpt in, gebaseerd op ideeën van econoom Keynes:
  
• Werkverschaffingsprojecten
  
• Investeren in werkgelegenheid en koopkracht
  
• Sociale wetten 
• Mensen kunnen weer producten kopen dus groei economie
  

Gevolgen crisis

• de crisis slaat over naar andere landen in de wereld
• de handel stagneert
• veel bedrijven failliet, enorme werkloosheid, armoede in de VS maar ook in Europa. 
• vooral Duitsland wordt zwaar getroffen omdat het Dawesplan (Amerikaanse leningen voor Duitsland) stop werd gezet.
  

Wanneer was de beurskrach

1. 1929
2. 1925
3. 1933
4. 1919

Waarom werd Duitsland extra zwaar getroffen door de wereldwijde economische crisis?

1. Het Dawesplan werd stopgezet.
2. Duitsland had geld uitgeleend aan andere landen om de economie weer op te bouwen.
3. Hitler had enorme schulden gemaakt om het leger weer op te bouwen.
4. De Amerikaanse president had opdracht gegeven om alle Duitse producten uit Amerikaanse winkels te halen.

Waarom werden de jaren '20 de 'Roaring Twenties' genoemd?

1. Er werd veel gedanst
2. Er werd veel gerookt
3. Het was een levendige tijd
4. Kopen op afbetaling kwam opzetten

Wat waren de belangrijkste oorzaken van de crisis

1. extreem alcoholgebruik
2. teveel vrije tijd
3. onbeperkt kunnen lenen
4. aandelenkoersen teveel gestegen

Hoe bestreed de Amerikaanse regering uiteindelijk de crisis?

1. Niets, de economie regelt zichzelf wel.
2. Vergroten koopkracht door banen scheppen
3. Invoering sociale wetten
4. Verkiezingen uitschrijven

begrippen uit deze paragraaf:

• inflatie
• vrijemarkteconomie
• kapitalisme
• lopende band
  
• economische crisis
• beurskrach
• Dawesplan
  

Belangrijke personen

• Hoover
• Roosevelt
  

Belangrijke jaartallen

•  1924 Dawesplan
• 1929 economische crisis
• 1932 Roosevelt wordt president van de VS
• 1932 enorme werkloosheid in Duitsland, armoede, geen vertrouwen in Duitse regering
  

Vragen?

Leerdoelen

Aan het einde van de les kunnen jullie herkennen en uitleggen hoe de economische crisis is ontstaan en wat de gevolgen van deze crisis waren.