5.3 Hitlers moordmachine

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

5.3 Hitlers moordmachine

Waarom en hoe probeerden de nazi's de joden uit te roeien?

leerdoelen

• Jullie weten aan het einde de les hoe de nazi’s van buitensluiten naar het uitmoorden van de Joden gingen
  
• Jullie weten aan het einde van de les op welke manier de nazi’s de Joden uitroeiden

Vier fases van het plan van de Nazi's: 

Fase 1

Vernedering

Neurenberger Rassenwetten

1935

Deze wetten moesten ervoor zorgen dat de Joden minder rechten hadden.

uiteindelijk was het de bedoeling dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.

Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.

Ook zijn deze wetten bedoeld om het Arische ras, 'zuiver te houden'

Pesten en vernedering

vanaf 1935

Joden worden vanaf het moment dat Hitler de Neurenberger Rassenwetten heeft afgekondigd in het openbaar vernederd en gepest. 

Joodse winkels uitsluiten 

vanaf 1935

De nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten van het openbare leven in Duitsland. Spullen kopen in Joodse winkels? Dat doet een échte Duitser niet!

Kristallnacht 

9 november 1938

Na een vlammende radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.

De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Door propaganda, zoals in de afschuwelijke film De Eeuwige Jood of via hun eigen krant Der Stürmer...

...slagen de Nazi's erin, het Duitse volk te hersenspoelen: Joden moet je uitsluiten!

Fase 2

Uitsluiting

Overplaatsing naar getto's

vanaf 1939

De naam Getto komt al uit de middeleeuwen; in de stad Venetië werden Joden in die tijd al afgezonderd in de buurt "Getto". 

In deze getto's was het leven zwaar: er was te weinig woonruimte voor de 

duizenden joden die er moesten leven. Dit gebeurde vooral buiten Duitsland.
Het getto van Warschau was de grootste (450.000 à 560.000 mensen)

En in Nederland?

Ariërverklaring in NL: vanaf mei 1940

Sommige beroepen (bijvoorbeeld: leraren, agenten) moeten een Ariërverklaring tekenen. Hierin verklaar je dat: jij, je ouders en grootouders, niet Joods te zijn.

Eind november 1940 waren er al 2200 mensen hierdoor ontslagen...

Registratie joden vanaf januari 1941

Vanaf januari 1941 moesten joden zich registreren.
Ze kregen dan een "J" in hun paspoort.

Verbod openbare plaatsen

vanaf november 1941

Vanaf november 1941 verschijnen de bordjes "Voor Joden verboden" 

in de Nederlandse steden.

Davidster dragen vanaf mei 1942

Vanaf mei 1942 moesten joden een gele ster op hun kleding dragen. Zo waren ze snel en makkelijk te herkennen op straat. 

Fase 3

Uitroeiing & Ëndlosung (eindoplossing)

SS-Einsatzgruppen: het begin van de uitroeiing

Het vermoorden van Joden is in eerste instantie nog niet systematisch.
Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen. Dit kostte volgende de SS echter teveel munitie, waardoor gezocht moet worden naar een ander middel.

Gaskamers: Zyklon B gifgas

Was oorspronkelijk een bestrijdingsmiddel tegen ongedierte en bestond al vóór de oorlog. Zyklon B bestaat uit korrels die verdampen (blauwzuur) als ze in contact komen met lucht.

Verbrandingsovens

Al het bewijsmateriaal moeten worden vernietigd: kleding, foto's...lichamen.

Holocaust: 6.000.000 miljoen doden

6 jaar oorlog in Europa

=

1 miljoen joden per jaar

=

83.000 joden per maand

=

>2700 joden per dag

Let op: het systematisch uitroeien begon pas in 1942

Begrippen uit deze les

• antisemitisme
• Holocaust
  
• Einsatzgruppen
• Endlösung

Jaartallen uit deze les

• 1935: Neurenberger Rassenwetten
• 1938: Kristallnacht
• 1939: eerste getto's
• 1940: Arierverklaring
• 1941: registratie joden
• 1941: verbod openbare plaatsen
• 1942: Davidster dragen
• 1942: SS-Einsatzgruppen vermoord grote groepen mensen
• 1942: In gebruikname gifgas (Endlosung)