H. 8 Nederlandse barok (les 4)

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

H8.2 Nederlandse barok

Nederlandse barokschilderkunst

- Dynamische scènes

- Focus op het moment suprême

- Diagonale composities

- Grote licht-donker contrasten

- Gedetailleerde stofuitdrukking

Schrijf op wat de volgende begrippen uit

deze paragraaf betekenen: interieur,

ornament, timpaan, kroonlijst.

Een bloemstilleven van Catharina Backer. In de loop van de zeventiende eeuw wordt het bloemstilleven erg populair. Geef twee aannemelijke redenen waarom er in die tijd zoveel belangstelling is voor dit genre.

Hoewel stillevens populair zijn, hebben ze geen hoge status. Volgens de kunsthistorici uit de zeventiende eeuw houdt echte kunst zich bezig met geïdealiseerde en allegorische voorstellingen, zoals belangrijke verhalen uit de Bijbel, de geschiedenis en de mythologie. 

Bloemstillevens worden afgeschilderd als decoratieve werkjes waarin de werkelijkheid slechts gekopieerd wordt zonder daar iets aan toe te voegen. 

Catharina Backer heeft voor haar schilderij dingen aangepast om een mooier beeld te realiseren. Beschrijf twee aspecten van het schilderij die zijn gearrangeerd.

'Insecten van Suriname' (1726) - Maria Sibylla Merian

Merian is niet alleen een getalenteerde kunstenaar, maar werkt ook als onderzoeker van insecten en vlinders. Met 

haar etsen en tekeningen levert ze een 

belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling 

van de entomologie (insectenkunde). 

Vergelijk deze foto met het bloemstilleven.

Noem twee verschillen op het gebied van 

de vormgeving. 

'Interieur van de St. Bavo in Haarlem' - Pieter Jansz

Geef aan welke techniek de schilder heeft gebruikt om diepte te verbeelden. 

Kunstkabinet

In de zeventiende eeuw bezitten veel rijke kooplieden en geleerden een rariteitenkabinet waarin zij hun verzamelingen kunnen uitstallen. Voor het aanschaffen van een rariteitenkabinet hebben kooplieden meestal andere motieven dan geleerden. Geef voor elke groep een reden voor het hebben van een rariteitenkabinet. 

Een vanitasstilleven - Harmen van Steenwyck

- Behalve stillevens waren er in de Republiek ook veel andere genres. Noem twee redenen waarom het kunstaanbod in de Republiek zo divers was. 

- Vanitasstillevens worden goed verkocht omdat ze passen binnen de heersende calvinistische moraal. Leg dat uit. 

- Een kenmerk van een vanitasstilleven is de realistisch uitgevoerde stofuitdrukking. Beschrijf wat stofuitdrukking is en geef aan de hand van het stilleven hiernaast 2 voorbeelden. 

'Pieter Cnoll, Cornelia van Nijenrode, hun dochters en twee tot slaaf gemaakte bedienden' - Jacob Coeman

- Op het schilderij zijn allerlei Aziatische

invloeden te zien. Toch overheerst de 

Hollandse cultuur. Noem een

kenmerk van de voorstelling waaraan

je kunt zien dat de Hollandse cultuur 

domineert.

- Het schilderij is een familieportret. 

Noem een aspect van de vormgeving 

waardoor het duidelijk is wie bij de

familie hoort en wie niet.

Mauritshuis in Den Haag - Jacob van Campen

- Jacob van Campen ontwerpt het Mauritshuis in de classicistische stijl; de populairste bouwstijl in de Republiek. Leg uit waarom meestal voor deze bouwstijl wordt gekozen.

 

- De Romeinse bouwmeester Vitruvius schrijft in de eerste eeuw voor Christus de "Architectura", een tiendelige boekenserie waarin hij zijn ideeën over bouwkunst uiteenzet. Jacob van Campen kent de "Architectura" en past zijn uitgangspunten toe in zijn ontwerp van het Mauritshuis. Een van de belangrijkste uitgangspunten van Vitruvius is dat architectuur harmonieus moet zijn. Noem drie aspecten van de vormgeving van het Mauritshuis die voor harmonie zorgen. 

'Bloempiramide'- Lambertus van Eenhoorn

- Deze bloempiramide is niet van porselein, maar van Delfts blauw. Beschrijf van Delfts blauw is.