11.2-2 Transportvaten Planten 5H 2021

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 11.2 Transportvaten - planten

Doel en begrippen 11.2 deel 2

Je leert de werking van het transportstelsel in planten

plasmastroming, houtvaten, bastvaten, suikers, osmose, huidmondjes, wortelharen, mycorrhiza, celwanden, schors, centrale cilinder, endodermis, krukbandjes, selectief permeabel, worteldruk, actief transport, bastvaten, drukverschil.

Transport in planten

Houtvaten: Water en mineralen vanuit de wortel naar de rest van de plant. Houtvaten omHoog

Bastvaten: Water met opgeloste suikers van de bladeren naar de rest van de plant. Bastvaten naar Beneden

Plasmastroming: in plantencellen is het grondplasma altijd in beweging.

Water/ mineralen - Wortel

Wortelharen nemen water en mineralen op. Groot oppervlak.

Water/ mineralen - Wortel

Wortelharen vormen een complex met schimmels (miccorhiza) om meer mineralen op te kunnen nemen.

Symbiose

Water/ mineralen - Wortel

Wortelharen

Epidermis

Cortex

Endodermis

Centrale cilinder

Water/ mineralen - twee routes

Water kan via celwanden (buiten cellen langs) en via grondplasma (door cellen heen) van de schors naar de endodermis.

Water/ mineralen - endodermis

De endodermis is een muur van cellen om de centrale cilinder die omgeven zijn door een kurkbandje. Vanaf hier kan het water alleen door cellen heen.

Water/ mineralen - endodermis

Het membraan van de endodermis cellen is selectief permeabel: niet alle stoffen kunnen er doorheen.

CONTROLE!

Water/ mineralen - worteldruk

Endodermis cellen nemen actief mineralen (zouten) op. Osmose zorgt er voor dat dan ook water wordt opgenomen.

De kracht waarmee dit gebeurt heet

worteldruk.

Water/ mineralen - houtvaten

Het water en mineralentransport gaat van de centrale cilinder naar de rest van de plant via houtvaten.

Water/ mineralen - houtvaten

Celwanden met verdikkingen (ringen/ spiraal/ netwerk/ stippels – tegen inklappen) van afgestorven cellen.

Water/ mineralen - verdamping

In de bladeren verliezen planten water door verdamping door huidmondjes.

Die staan open om CO2 op te nemen.

Water/ mineralen - verdamping

Bij veel verdamping sluiten de huidmondjes door waterverlies in de sluitcellen.

Water/ mineralen - verdamping

Verdamping zorgt voor een aanzuigende werking en levert een deel van de kracht doe nodig is om water omhoog te pompen in een boom.

Houtvaten - krachten

Het is kracht nodig om water (met opgelosten stoffen) in een plant naar boven te transporteren.

* verdamping

* worteldruk 

Suiker - organische stoffen

Bastvaten

Langgerekte cellen met een dunne celwand-> kern en de organellen verdwijnen. De wand tussen de cellen krijgt openingen.

In de nerf nemen de bastvat cellen actief suikers op (glucose, sacharose). Water volgt door osmose.

Bastvaten

Sapstroom door drukverschillen als gevolg van osmose.

Doel en begrippen 11.2 deel 2

Je leert de werking van het transportstelsel in planten

plasmastroming, houtvaten, bastvaten, suikers, osmose, huidmondjes, wortelharen, mycorrhiza, celwanden, schors, centrale cilinder, endodermis, krukbandjes, selectief permeabel, worteldruk, actief transport, bastvaten, drukverschil.