4.2 Verlichting: theorie en praktijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Verlichting

"De duisternis van de onwetendheid, kan worden overwonnen door het licht van verstand"

- Immanuel Kant

Tekst

Sleep de sociale standen naar de goede plek:

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

Leef je in: Je bent een boer in de middeleeuwen. Accepteer je je plek in de standensamenleving?

1. Ja
2. Nee

Leef je in: Je bent een boer tijdens de verlichting. Accepteer je je plek in de standensamenleving?

1. Ja
2. Nee

Rationalisme

• Rationalisme: door het gebruik van verstand (ratio) krijg je kennis (niet door de kerk, overheid, bijbel)

• Verlicht filosofen stellen dingen aan de kaak als:

1) Wie mag het land besturen en hoe moet dat gebeuren?

2) Wat geeft het recht om belasting te heffen?

3) Mag de kerk allemaal regels opleggen?

• John Locke: 'Iedereen is gelijk geboren, een koning krijgt niet van God het recht om te regeren, maar van het volk. Als een koning niet in het belang van het volk handelt, mag het volk hem afzetten' (sociaal contract)
  

Bekijk nog een keer deze afbeelding. De boeren (derde stand), gaan gebukt onder de zware belasting van de Geestelijkheid (eerste stand) en Adel (tweede stand).

Wat zouden de boeren mogen doen volgens het 'sociaal contract' van Locke?

Rousseau

• Jean-Jacques Rousseau tijdgenoot van John Locke stelt: 'iedereen is vrij geboren en niemand mag over een persoon beslissen zonder dat hij er zelf mee instemt'

• Ook Rousseau gelooft in 'sociaal contract', waarin  het volk de hoogste macht heeft.
  

Op welke manier verschilt het sociaal contract van Locke met die van Rousseau?

1. Bij Locke heeft het volk de macht, bij Rousseau de vorst
2. Bij Rousseau heeft het volk de macht, bij Locke de vorst
3. Bij zowel Locke als Rousseau heeft het volk de hoogste macht
4. Alleen bij Rousseau kan het volk iets doen om meer macht te krijgen

Montesquieu

• Charles Montesquieu: 'macht zou niet bij één persoon moeten liggen, maar verdeeld in drie categorieën' (trias politica)
  

1) Wetgevende macht: recht om wetten goed of af te keuren.

2) Uitvoerende macht: bedenken van wetten en zorgen dat ze worden nageleefd.

3) Rechtsprekende macht: controleren van de wetten en instanties.

Montesquieu

Rousseau

Locke

Macht moet verdeeld zijn in drie onderdelen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

Sociaal contract waarbij het volk altijd de hoogste macht behoud

Sociaal contract waarbij mensen uit hun midden bestuurders kiezen en het recht behoud om ze af te zetten

02:55

De president

Leider van de regering en de strijdkrachten.

Hooggerechtshof

Controleert de regering. Kan wetten en besluiten verbieden die in strijdt zijn met de grondwet.

Congres

Het parlement van Amerika. Hierin maken afgevaardigden van de staten wetten

Sleep de machten naar de juiste persoon/instituut

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Homework

Lezen:

Maken: