7.1 De eeuw van verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

01:14

De verlichting

"De duisternis van de onwetendheid, kan worden overwonnen door het licht van verstand"

- Immanuel Kant

Ratio

• In werkelijkheid zijn rationalisme en empirisme moeilijk van elkaar te scheiden. Bij het stellen van hypotheses wordt alsnog gebruik gemaakt van ratio.

• Tijdens de verlichting werden deze denkwijzen toegepast op het verbeteren van de maatschappij (rationeel optimisme).

• Adel, geestelijkheid, absolutisme, Ancien Regime, tradities  alles kwam ter discussie te staan.

• Zoals er natuurwetten bestonden moesten er ook natuur rechten bestaan voor mensen.
  

Sociaal contract

• Absolutisme en het Ancien Regime zijn gebaseerd op het droit divin: 'goddelijke recht'

Wat vinden de filosofen?

Thomas Hobbes

(1588-1679)

Jean-Jaques Rousseau

(1712-1778)

John Locke

(1632 - 1704)

• Periode voor 'bestuur'  werd uitgevonden was chaos

• Om deze chaos te voorkomen werden er leiders aangesteld.

• Soevereiniteit ligt bij de vorst;
  

• Sociaal contract; Het volk geeft de vorst macht, zodat chaos voorkomen kan worden.
  

• Periode voor 'bestuur'  werd uitgevonden was  geen chaos

• Het volk geeft vrijwillig macht weg om er zelf beter van te worden
  

• Soevereiniteit ligt bij de vorst (door volk)
  

• Sociaal contract; Het volk geeft de vorst macht, zodat zij er beter van worden. Als de vorst niet handelt in het belang van het volk mogen zij hem afzetten
  

• Men denkt te veel aan zichzelf (egoïsme onder de adel)

• Alles moet in het belang zijn van de algemene wil

• Soevereiniteit ligt bij het volk

• Sociaal contract; Het volk geeft een deel van vrijheid op in het belang van de algemene wil.
  

Wat is de essentie van het 'sociaal contract'?

1. Fysiek contract waarbij het volk een deel van haar vrijheid opgeeft in ruil voor bepaalde rechten
2. Denkbeeldig verdrag tussen de mensen onderling om een politieke samenleving of staat te vormen
3. Denkbeeldig contract waarbij het volk accepteert geregeerd te worden door een vorst in ruil voor rechten
4. Fysiek contract waarbij het volk rechten opgeeft om er zelf beter van te worden.

Thomas Hobbes, John Locke en Jean-Jacques Rousseau waren allemaal 'sociaal contract' filosofen.

Toch verschillen zij op bepaalde punten van elkaar.
Bij wie moest volgens Rousseau de macht liggen?

1. De vorst
2. De vorst met toestemming van het volk
3. Het volk
4. Een democratisch gekozen bestuur

Verlichtingdenkers waren een belangrijke inspiratiebron tijdens de Franse revolutie.

Welk van deze drie verlichtingdenkers zou het belangrijkste zijn voor de Franse revolutie?

1. Thomas Hobbes
2. John Locke
3. Jean-Jacques Rousseau

01:12

Op welke manier herken je de invloeden van de Verlichting bij het ontstaan van de Amerikaanse overheid

02:55

De president

Leider van de regering en de strijdkrachten.

Hooggerechtshof

Controleert de regering. Kan wetten en besluiten verbieden die in strijdt zijn met de grondwet.

Congres

Het parlement van Amerika. Hierin maken afgevaardigden van de staten wetten

Sleep de machten naar de juiste persoon/instituut

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Francois-Marie Arouet (Voltaire)

(1694-1778)

Charles

Montesquieu

(1689-1755)

• In candide valt Voltaire de omstandigheden in zijn tijd aan: kolonialisme, slavernij, hebzucht, Ancien Regime.

• Hij stelt dat men niet blindelings de kerk of de overheid moet volgen, maar het gezonde verstand gebruiken

• Maar... Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen.
  

Voltaire

Montesquieu

Rousseau

Hobbes

Locke

Macht moet verdeeld zijn in drie onderdelen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

Sociaal contract in het belang van de algemene wil, waarbij volk hoogste macht behoud

Sociaal contract waarbij de vorst macht krijgt om chaos te voorkomen

Sociaal contract waarbij het volk een leider kiest en het recht behoud hem af te zetten

Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen

Homework

Lezen: 143-144

Maken: 2a, 2b, 2c, 4a, 4b, 5a, 5b, 5c,