Zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Noem 2 stofeigenschappen van zouten op macroniveau

Bij formules van ionen ALTIJD de lading vermelden,

want Mg is iets anders dan Mg2+ !!!

Ionladingen volgens Periodiek Systeem

Zo zijn bv. lood(II)sulfide en lood(IV)sulfide verschillende zouten.

Kennen!

40A

45

66B

99

Wat is de lading van een magnesium-ion? Gebruik je Binas (40A, 45, 66B, 99)

1. +
2. 2+
3. -
4. 2-

Wat is de lading van een chloride-ion? Gebruik je Binas (40A, 45, 66B, 99)

1. +
2. 2+
3. -
4. 2-

Welke ladingen kan een koperion hebben? (Binas 40A)

1. +, 2+
2. 2+, 3+
3. +, 3+
4. 2+, 4+

Check

in

66B

De formule van het sulfaation is

1. S​2−​​
2. SO​4​2−​​
3. SO​3​2−​​
4. HSO​4​−​​

De formule van het nitrietion is

1. N​3−​​
2. NO​3​−​​
3. NO​2​−​​
4. HNO​3​​

Geef de verhoudingsformule van kaliumoxide

Geef de verhoudingsformule van ijzer(III)bromide

Noteer samengestelde ionen tussen haakjes met daarbuiten een index (...)n wanneer dit ion meer dan één keer in de verhoudingsformule voorkomt.

Geef de verhoudingsformule van bariumfosfaat (gebruik haakjes indien nodig)

Geef de verhoudingsformule van calciumcarbonaat (gebruik haakjes indien nodig)

geen Griekse telwoorden bij naamgeving zouten !

Geef de naam van HgBr2

Geef de naam van Fe(NO3)2

Zout oplossen in water: ionen komen los uit ionrooster en worden omringd door mantel van watermoleculen (hydratatie).

ionbindingen verbroken en ion-dipoolbindingen gevormd

Geef het oplossen van zinkchloride in water in een vergelijking weer.

Geef het oplossen van aluminiumnitraat in water in een vergelijking weer.

Welk van deze zouten lost slecht op in water?

1. ijzer(II)sulfaat
2. magnesiumchloride
3. natriumfosfaat
4. zilverbromide

Wanneer je twee zoutoplossingen mengt, ontstaat een suspensie (vaste stof in vloeistof)

2 goed oplosbare zouten → 1 of 2 slecht oplosbare zouten

Check Binas 45A: er ontstaat hier een neerslag van AgCl(s).

Toepassing 1: ionen verwijderen

Situatie

Je hebt afvalwater met o.a. fosfaationen. Deze ionen moeten worden verwijderd vanwege milieu-eisen.

Plan van aanpak

Voeg een zoutoplossing toe die neerslag zal geven met fosfaat-ionen. Neerslag verwijderen door filtreren.

Welke zoutoplossing is geschikt om koper(II)ionen te verwijderen uit een oplossing? (Gebruik Binas 45A)

1. Zilverchloride-oplossing
2. IJzer(II)sulfide-oplossing
3. Natronloog (natriumhydroxide-opl)
4. Natriumnitraat-oplossing

Uitleg quizvraag

A) zilverchloride is een slecht oplosbaar zout, dus dit kun je niet als oplossing toevoegen.

B) het sulfide-ion is wel geschikt, maar het ijzer(II)-ion is ongeschikt als tegenion. Ook ijzer(II)sulfide is een slecht oplosbaar zout.

C) het hydroxide-ion geeft neerslag met het koper(II)-ion. Het natrium-ion is een geschikt tegenion; natriumhydroxide is een goed oplosbaar zout.

D) het nitraat-ion geeft geen neerslag met het koper(II)-ion.

Welke zoutoplossing is geschikt om kwik(I)ionen te verwijderen uit een oplossing? (Gebruik Binas 45A)

1. Kaliumchloride-oplossing
2. Natriumnitraat-oplossing
3. Magnesiumnitraat-oplossing
4. Zilverchloride-oplossing

Uitleg quizvraag

A) het chloride-ion geeft neerslag met het kwik(I)-ion. Het kalium-ion is een geschikt tegenion; kaliumchloride is een goed oplosbaar zout.

B) het nitraat-ion geeft geen neerslag met het koper(II)-ion. 

C) het nitraat-ion geeft geen neerslag met het koper(II)-ion. 

D) zilverchloride is een slecht oplosbaar zout, dus dit kun je niet als oplossing toevoegen.

Even oefenen

Maak vraag 9 van de hand-out neerslagreacties.

Optioneel: maak werkblad deel 1 (ionen aantonen) van de hand-out neerslagreacties (blz. 8).

Toepassing 2: zout maken

Situatie

Je hebt zilverchloride nodig, maar dit is niet meer aanwezig. Je zal het dus zelf moeten maken.

Plan van aanpak

Voeg twee zoutoplossingen samen, waarbij een neerslag van zilverchloride ontstaat.

Toepassing 2: zout maken

Gevraagd: zilverchloride

1. Zilver-ionen en chloride-ionen samenvoegen geeft het zout zilverchloride.

2. Kies voor zowel de zilver-ionen als voor de chloride-ionen een tegenion wat niet voor een neerslag zorgt. Bijv. zilvernitraat-oplossing en natriumchloride-oplossing.

3. Neerslag filtreren: je hebt je zout zilverchloride.

(4. Indampen van het filtraat levert je natriumchloride op.)

Welke twee zoutoplossingen kun je samenvoegen om calciumcarbonaat te krijgen?

1. calciumchloride-opl + zinkcarbonaat-opl
2. calciumfluoride-opl + kaliumcarbonaat-opl
3. calciumchloride-opl + natriumcarbonaat-opl
4. calciumnitraat-opl + ijzer(II)carbonaat-opl

Uitleg quizvraag

A) zinkcarbonaat is een slecht oplosbaar zout.

B) calciumfluoride is een slecht oplosbaar zout.

C) calcium- en carbonaat-ionen vormen neerslag. Natrium- en chloride-ionen blijven in oplossing.

D) ijzer(II)carbonaat is een slecht oplosbaar zout.

Even oefenen

Maak vraag 11 van de hand-out neerslagreacties.

Toepassing 3: ionen aantonen

Situatie

Je hebt twee potjes met wit zout: bariumnitraat en magnesiumnitraat. Je weet alleen niet meer welk zout in welk potje zit...

Plan van aanpak

Voeg een zoutoplossing toe dat neerslag geeft met één van de twee zouten. Bij samenvoeging weet je aan de hand van je waarneming welk van de zouten in het potje zit.

Een pot magnesiumchloride is mogelijk vervuild met bariumchloride. Welk zout kun je gebruiken om te achterhalen of de pot vervuild is met bariumchloride.

1. natriumfosfaat
2. ammoniumsulfaat
3. lood(II)sulfaat
4. kaliumhydroxide

Uitleg quizvraag

A) fosfaat-ionen geven neerslag met zowel magnesium- als bariumionen

B) sulfaat-ionen geven alleen neerslag met barium-ionen. Ammoniumsulfaat is een goed oplosbaar zout.

C) sulfaat-ionen geven alleen neerslag met barium-ionen, maar lood(II)sulfaat is een slecht oplosbaar zout.

D) hydroxide-ionen geven alleen neerslag met magnesium-ionen. Maar je wilt juist de barium-ionen aantonen als ze er zijn, niet de magnesium-ionen.

Belangrijk!

• Let op dat je altijd alleen met zoutoplossingen werkt. Alleen dan kan er neerslag ontstaan. 

• Denk eraan dat een zout altijd bestaat uit een positief en een negatief ion. Het is dus niet mogelijk om te zeggen 'voeg chloride toe', maar dit moet 'voeg natriumchloride-oplossing toe' zijn.

Even oefenen

• Maak vragen 10+12 van de hand-out neerslagreacties.
  
• Optioneel: maak werkblad deel 2 (ionen verwijderen) van de hand-out neerslagreacties (blz. 9).

Klaar:

• Practicum toepassingen neerslagreacties voorbereiden.


• Maken boek 38, 41, 44, 45, 46, 47