Taalkunde

Taalwetenschap in de klas: taalkundig onderzoek voor en door leerlingenTaalkunde
1 / 22
suivant
Slide 1: Diapositive
NederlandsHBOStudiejaar 2-4

Cette leçon contient 22 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.

Éléments de cette leçon

Taalwetenschap in de klas: taalkundig onderzoek voor en door leerlingenTaalkunde

Slide 1 - Diapositive

Bronnen

  • Mos, M. (2016). Taalwetenschap in de klas: taalkundig onderzoek voor en door leerlingen. In Mottart & Vanhooren (red.), 30e Conferentie Onderwijs Nederlands (p.320). Gent.
  • Mos, M. (2019). Taalwetenschap in de klas: metalinguïstisch bewustzijn en onderzoeksvaardigheden bevorderen. Online te raadplegen op https://fontys.mediamission.nl/Mediasite/Play/74d650f0b74543569e88d54ff2d8e0a71d


Slide 2 - Diapositive

Twee lijnen
  • Doel van het project: 
       Overstap VO naar WO vergemakkelijken
  • Doel binnen het project:
       Hoe kunnen lln onderzoek doen naar taalkundige onderwerpen?

Slide 3 - Diapositive

Opzet van het project
  • Beatrix College Tilburg;
  • Naar boven gegroeide mavo => weinig WO medewerkers;
  • Inlenen van universitair docenten;
  • Gedurende half jaar 2 uur voor de klas (maatschappijleer);
  • Leerlingen onderzoek laten doen naar taalkundig onderwerp.

Slide 4 - Diapositive

Doelen van het project
  • Leerlingen voorbereiden op profielwerkstuk;
  • Lintvorm van vo vs lappendeken van hbo/wo;
  • Leerlingen het plezier van het onderzoek doen laten ervaren;
  • Veel vormen van onderzoek, ook ruimte voor exact;
  • Docenten ondersteunen om lln beter voor te bereiden op WO (bv vraagstelling).

Dus een brug slaan naar het hoger onderwijs.

Slide 5 - Diapositive

Doel binnen het project
Leerlingen onderzoek laten doen naar een taalkundig onderwerp waardoor:
  • De breedte van taal in beeld komt;
  • Besef onstaat dat we veel weten van taal, zonder dat we het doorhebben;
  • Meer waardering voor meertaligheid in de klas komt;
  • Abstracte zaken als klinkerdriehoek zichtbaar worden;
  • Waardoor het metalinguïstisch bewustzijn wordt verhoogd.

Slide 6 - Diapositive

Onderzoek naar...
  • Taal als systeem (van klank naar zin);
  • Taalgebruiker (taalverwerving door kinderen);
  • Taal en brein (afasie);
  • Taal en technologie (opsporen taalfouten, ChatGPT);
  • Taal als sociaal construct (dialectgebruik; framing);

Maak gebruik van meertaligheid in de klas!

Slide 7 - Diapositive

Uitvoering
  • onderzoeksvoorstel formuleren;
  • onderzoek uitvoeren;
  • onderzoeksverslag schrijven. 

Slide 8 - Diapositive

Vier manieren van onderzoek doen
  • Analyseren (bestaande) materialen
  • Attitudemeting
  • Kwalitatief onderzoek
  • experimenteel onderzoek

Slide 9 - Diapositive

Bekende duo's

Slide 10 - Diapositive

Noem twee
onbekende duo's

Slide 11 - Carte mentale

Welke patronen herken je
(werk in tweetallen)?

Slide 12 - Question ouverte

Mogelijke patronen
Betekenis
  • bekend voorop
  • familie voor aanhang                                    
  • man voor vrouw
  • oudste voorop                                         
  • hoogste status voorop

Vorm
  • geen sjwa aan het einde van eerste naam 
  • korte naam eerst
  • voorklinker voor achterklinker

Slide 13 - Diapositive

1. Analyseren bestaande materialen
  • Voorbeeld Jip & Janneke
  • (bestaande) gegevens verzamelen, analyseren & categoriseren
  • patronen afleiden
  • Koppelen aan fonologie
  • onbewuste taalkennis
  • abstracte theorie: vb klinkerdriehoek

Slide 14 - Diapositive

abstracte theorie: klinkerdriehoek

Slide 15 - Diapositive

2. Attitude meting
  • Al dan niet gebaseerd op voorgelegd materiaal;
  • koppelen aan taalattitudes;
  • koppelen aan taalpolitiek.

Slide 16 - Diapositive

3. Kwalitatief onderzoek
  • Interview, dagboeken, etc.
  • Meer de diepte in
  • Koppelen aan historische ontwikkelingen
  • Koppelen aan maatschappelijke status 

Slide 17 - Diapositive

4. Experiment
  • Manipulatie van effectmeting
  • Koppelen aan methodologische noties:
       - randomisering
       - verschillen tussen- en binnenproefpersonen
       - populatie en steekproef

Slide 18 - Diapositive

Experiment in de klas:
- Lees de tekst;
- Waar gaat de tekst volgens jou over?
timer
2:00

Slide 19 - Question ouverte

Welke onderzoeksmethode zou jij in de klas willen gebruiken?
A
Analyseren van bestaande materialen
B
Attitudemeting
C
Kwalitatief onderzoek
D
Experimenteel onderzoek

Slide 20 - Quiz

Welke lesideeën komen
nav het artikel van Mos
bij jou op?

Slide 21 - Carte mentale

"Uiteindelijk...
...zien leerlingen hoe belangrijk taal in het dagelijkse leven is en wat er allemaal te ontdekken en onderzoeken valt. En hopelijk zien ze ook hoe mooi en fascinerend taal en ons taalgebruik vaak zijn."

Slide 22 - Diapositive