2h - les 16 Aan elkaar, pv tt vd en formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom

Nederlands

Doelen

Aan elkaar of los?
Taalverzorging

PV tt of vd

Werkwoordspelling

Verbanden tussen zinnen

Kies een website en lees artikelen die jou aanspreken.

www.nu.nl

www.nosteletekst.nl
www.jeugdjournaal.nl

www.metronieuws.nl

Spelling H6: Aan elkaar of los?

Doel: Je leert over los en aan elkaar schrijven.

Aan elkaar of los?

Samenstellingen (tennis + racket = tennisracket) worden in het Nederlands aan elkaar geschreven. Ze hebben één klemtoon:

– Ik heb een tennisracket gekocht en een trainingsbroek.

Maar:

– Ik heb een professioneel racket gekocht en een goedkope sportbroek. (twee klemtonen)

Aan elkaar of los?

De volgende woorden schrijf je aan elkaar:

- samenstellingen van drie woorden of minder: tuinman, zonnebril, bruinebonensoep;

- woorden die gemaakt zijn van er, hier, daar of waar plus een voorzetsel: hierom, erachter, daarheen;

- getallen met honderd en duizend: vijfhonderd, zestienduizend;

- veel samengestelde werkwoorden: autorijden, goedkeuren, koffiedrinken, losmaken, pianospelen, maar: koffie schenken, gitaar spelen;

- veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden met een deelwoord als tweede deel: veeleisend, dichtbevolkt, stomverbaasd.

Maken: 2~, 2, 3, 4*, 5*

Spelling H6

Doel: Je leert over de persoonsvorm tegenwoordige tijd en het voltooid deelwoord.

Welke werkwoordsvormen zijn niet correct? Leg uit wat er is misgegaan.

beantwoordt – beantwoord – beantwoort – verteld – verteldt – vertelt

Spelling H6

Soms klinken de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pvtt) 2e en 3e persoon enkelvoud en het voltooid deelwoord (vd) van een werkwoord hetzelfde, maar schrijf je ze anders: verdient, besteedt (pvtt) en verdiend, besteed (vd).

 Dit speelt bij zwakke werkwoorden waarvan de letter voor de uitgang -en niet in ’t (e)x-f(o)ksch(aa)p zit: verdienen, besteden.

Spelling H6

Zo spel je de persoonsvorm 2e en 3e persoon enkelvoud en het voltooid deelwoord correct
Zet de zin die je wilt maken, eerst in een andere tijd. Een persoonsvorm verandert dan (betaalt → betaalde; gelooft → geloofde), een voltooid deelwoord niet (is betaald, was betaald; heeft geloofd, had geloofd).

 

Bepaal daarna de juiste spelwijze:

– Spel een pvtt 2e en 3e persoon enkelvoud als ik-vorm + t (behalve als je/jij achter de pv staat):

Dean betaalt zijn rekeningen altijd meteen.

– Gebruik de pvvt om de laatste letter van een voltooid deelwoord te bepalen:

betalen → betaalde → Heb jij deze rekening al betaald?

Spelling H6

Soms klinken de persoonsvorm tegenwoordige tijd en het voltooid deelwoord (vd) van een werkwoord hetzelfde, maar schrijf je ze anders: verdient, besteedt (pvtt) en verdiend, besteed (vd).

 Dit speelt bij zwakke werkwoorden waarvan de letter voor de uitgang -en niet in ’t (e)x-f(o)ksch(aa)p zit: verdienen, besteden.
Maken: 2~, 3, 4, 8

Formuleren H6

Verbanden tussen zinnen aanbrengen

 

De zinnen van een alinea (en een tekst) houden verband met elkaar. Een tekst leest prettiger als de schrijver/spreker dat verband duidelijk aanbrengt.

Formuleren H6

door middel van verwijswoorden, die terugwijzen naar een woord of (een deel van) een zin. Er zijn verschillende soorten verwijswoorden:

– persoonlijke voornaamwoorden: hij, hem, zij, ze, haar, hen, hun;

– bezittelijke voornaamwoorden: zijn, haar, hun;

– aanwijzende en betrekkelijke voornaamwoorden: deze, die, dit, dat;

– bijwoorden: er, daar, waar, toen, zo;

– waar + voorzetsel of voorzetsel + wie?: waar, waarmee, waarover, waarvoor enz., met wie, over wie, voor wie enz.

Formuleren H6

Door signaalwoorden te gebruiken.

Formuleren H6

Je kunt verbanden tussen zinnen aanbrengen door:

- verwijswoorden te gebruiken (hij, die, waarmee etc)

- signaalwoorden te gebruiken (ten eerste, want, dus, maar)

Maken: 3, 7

Huiswerk

Oefenen voor de proefwerkweek

Maken opdrachten spelling H6
Aan elkaar/los en pv tt en vd