Les 6 : Het omzetten van bewegingen

• Techniek
• MBO
• Studiejaar 2

Les 6: Het omzetten van bewegingen

Rechtlijnig

Cirkelvormig

Bewegings vormen

omzetmechanisme 

Een omzetmechanisme is een (deel van een) apparaat of installatie dat ervoor zorgt dat de ene beweging wordt omgezet in een andere beweging.

Mechanismen:

nokkenschijven

excentriekmechanismen

kruk-drijfstangmechanisme

bewegingsschroefdraad

rondsel en tandheugel

stappenmotor

Nokkenschijf

Nokkenschijf is een bolvormige uitstulping op een ronde as, nokkenas genaamd.

De ronddraaiende beweging van de nokkenas wordt omgezet in een rechtlijnige beweging.

Vorm nokkenschijf: bepaalt hoe snel de stang omhoog en omlaag gaat.

Aantal nokkenschijven op as: bepaalt hoe vaak de stang per omwenteling op-en-neer gaat.

Excentriekmechanisme

Excentriekmechanisme: kan een ronddraaiende beweging omzetten in een rechtlijnige beweging.

Werking excentriekmechanisme

De excenteras wordt aangedreven door een elektromotor. Door het ronddraaien van de excenteras, gaat de excentriekschijf ook draaien. De excentriekstang zal een heen-en-weer gaande beweging maken.

Excentriekmechanisme

Excentriciteit: de excenterafstand tussen het midden van de (aangedreven) excenteras en het midden van de excentriekschijf.

De slaglengte is altijd twee keer de excenterafstand.

De excentriciteit bepaalt de grootte van de heen-en-weer gaande beweging.

Krukas-drijfstangmechanisme

Kruk-drijfstangmechanisme: een ronddraaiende beweging wordt omgezet in een heen-en-weer gaande beweging, omgekeerd is ook mogelijk.

Werking kruk-drijfstangmechanisme: de drijfstang maakt een ‘schommelende’ beweging in de zuiger die wel recht op-en-neer (of heen-en-weer) gaat.

Bewegingsschroefdraad: zet een ronddraaiende beweging om in een heen-en-weer gaande beweging.

Rondsel en tandheugel: zorgen voor het omzetten van een ronddraaiende beweging in een rechtlijnige beweging.

Werking rondsel en tandheugel: als bij een tandheugel het tandwiel (rondsel) verdraait, zal de tandheugel op of neer bewegen of zich zijdelings verplaatsen.

Kan handmatig of elektrisch bediend worden.

Stappenmotor

Stappenmotor: een motor waarvan de rotor en de uitgaande as niet continu, maar stapsgewijs draait en per stap een vaste hoekverdraaiing uitvoert. 

Werking stappenmotor: als de statormagneten beurtelings bekrachtigd worden, zal de rotor net zo ver bewegen tot er een minimale afstand is tussen de minpolen van de stator en de pluspolen van de rotor.