2.3 Voltooid deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

2.3 Voltooid deelwoord

Het doel van vandaag: Je spelt het voltooid deelwoord correct.

- Theorie
- Opdracht
- Verder werken aan de opdrachten volgens de planning

Korte terugblik vorige les: Persoonsvorm verleden tijd:
Aan het begin van de les ... (kijken) we een video en ... (beantwoorden) we vervolgens een vraag.

Wanneer gebruik je het voltooid deelwoord?

Wanneer gebruik je het voltooid deelwoord?

* Als je wilt vertellen dat iets al gebeurd is.
"Voltooid" betekent dat iets af is. 

De persoonsvorm in een zin met een voltooid deelwoord is vaak een vorm van 
hebben, zijn of worden.

- Ik heb vanmorgen gezwommen.

- Ze heeft gisteren een leuk verhaal verteld.
- Ze had het verhaal zelf bedacht.

Voorbeelden van voorvoegsels van werkwoorden (om een voltooid deelwoord te maken) zijn ge-, be-, ver-, ont-, mis- en her-

- Wij zijn daar al eens geweest.

- Ik heb mijn vriend begroet. 
- Hij heeft me het hele verhaal verteld.
- De onderzoeker heeft een nieuw medicijn ontdekt.
- Zijn talent werd vaak miskend.
- De kat is herplaatst bij een liefdevol gezin.

Voorbeelden van voorvoegsels van werkwoorden (om een voltooid deelwoord te maken) zijn ge-, be-, ver-, ont-, mis- en her-

- Wij zijn daar al eens geweest.

- Ik heb mijn vriend begroet. 
- Hij heeft me het hele verhaal verteld.
- De onderzoeker heeft een nieuw medicijn ontdekt.
- Zijn talent werd vaak miskend.
- De kat is herplaatst bij een liefdevol gezin.

Let op: in de tegenwoordige tijd is het 'hij vertelt', hij betaalt... Dus denk niet dat woorden met deze voorvoegsels altijd gelijk een voltooid deelwoord zijn! 

Wat is de juiste spelling?

- Mijn lievelingsglas is ... 

- Mijn vriendin is gisteren ... 
- Ik heb zeventien studenten in het lokaal ... 
- We hebben gisteren hard ... 

(breken)
(verhuizen)
(tellen)
(werken)

Wat is de juiste spelling?

- Mijn lievelingsglas is ... gebroken

- Mijn vriendin is gisteren ... verhuisd
- Ik heb zeventien studenten in het lokaal ... geteld 
- We hebben gisteren hard ... gewerkt

Het voltooid deelwoord van sterke werkwoorden heeft soms een klankverandering en eindigt vaak op -en

Het boek is geschreven

Zij hebben gegeten

Hij is gedwongen

Het boek is ... (schrijven)
Ik ben ... (beginnen)
Zij hebben ... (eten)
Hij is ... (dwingen)

Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden eindigt op -t of -d. 

Maak het woord langer om het verschil te horen:

- Ik heb de hele dag gewerkt (want de gewerkte uren)

- De groente is gekoeld (want de gekoelde frisdrank)

Twijfel je?

De brandweer heeft de brand ... (blussen)

1. geblusd
2. geblust

Blussen --> blussen
s zit in 't ex-fokschaap: dus t.

Dat heb ik nooit ... (beloven)

1. beloofd
2. belooft

Beloven --> beloven
v zit NIET in 't ex-fokschaap: dus d.

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Wat is een bijvoeglijk naamwoord ook alweer?

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Wat is een bijvoeglijk naamwoord ook alweer?

Een woord dat een eigenschap of toestand van een ander woord benoemt. Zegt iets over het zelfstandige naamwoord. 
- de rode auto
- de mooie jongen

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord spel je zo kort mogelijk

Voltooid deelwoord	Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord
Het bedrag is gestort .	Het gestorte bedrag.
De foto is vergroot .	De vergrote foto.
De werkzaamheden werden geschat op 26 uur.	De geschat t e werkzaamheden. (Extra t voor juiste uitspraak)

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Eindigt het voltooid deelwoord op -en? Dan schrijf je het bijvoeglijk naamwoord hetzelfde.

Voltooid deelwoord	Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord
De vis was bedorven .	De bedorven vis.
Ik heb uw voortuin opgemeten .	De opgemeten voortuin.

1/4: Persoonsvorm of voltooid deelwoord?
Waarom ... Lotte jou niet?

1. gelooft
2. geloofd

2/4: Persoonsvorm of voltooid deelwoord?
Zo heeft ze het echt niet ...

1. bedoelt
2. bedoeld

zo hebben ze het echt niet bedoeld

dus 'bedoeld' is niet de PV maar 'heeft'

Persoonsvorm of voltooid deelwoord?
Wanneer ... onze opleiding naar het nieuwe gebouw?

1. verhuist
2. verhuisd

3/4: Persoonsvorm of voltooid deelwoord?
De politie ... de verdachte al urenlang.

1. verhoort
2. verhoord

4/4: Persoonsvorm of voltooid deelwoord?
Er is gisteren een ernstig busongeluk ...

1. gebeurt
2. gebeurd

Persoonsvorm of voltooid deelwoord?
Dat meisje met haar rode haar ... heel snel.

1. verbrandt
2. verbrand

Zelfstandig werken

Volgens de planning! 

Volgende les: 

2.4 Engelse woorden
3.6 Bijvoeglijk naamwoord