Par. 2.4 Gesloopt gesteente (verwering)

WELKOM!

Nodig: 
  • Chromebook 
  • Schrift + pen voor aantekeningen.
1 / 31
suivant
Slide 1: Diapositive
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

Cette leçon contient 31 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 80 min

Éléments de cette leçon

WELKOM!

Nodig: 
  • Chromebook 
  • Schrift + pen voor aantekeningen.

Slide 1 - Diapositive

Planning
  • Voorkennis par. 1 t/m 3 checken
  • Nakijken opgave examentraining
  • Bespreken 2.4 (verwering)
  • Check of de leerdoelen overgekomen zijn
  • Zelfstandig werken aan opgaven

Slide 2 - Diapositive

Herhaling
Je krijgt op de volgende slide een piramide met vragen te zien.
Elke stap ophoog = een moeilijkere vraag.

Noteer de antwoorden in je schrift. 
Tijd: 12 minuten
Hoe: zelfstandig, zonder overleg, zonder boek/aantekeningen

Slide 3 - Diapositive

Bij een eruptie de magmahaard (geheel of gedeeltelijk) wordt geleegd, waardoor het een tijd duurt voordat (door toevoer van magma) de druk in de magmahaard weer zo hoog is opgelopen dat het kan leiden tot een nieuwe eruptie.
Uit het antwoord moet blijken dat door er in Noord-Turkije sprake is van een transforme plaatbeweging/plaatgrens, waarbij veel spanning wordt opgebouwd die ineens vrijkomt.
Hawaii - dit eiland is het grootst, dus weinig erosie. Dit eiland ligt nog boven de hotspot. De plaat beweegt in noordwestelijke richting
De oceanische plaat is zwaarder/ heeft een grotere dichtheid.
Hawaii ligt boven een hotspot/ ligt boven een mantelpluim
Stratovulkaan - explosief
subductiezones
2,7 gr/cm3, 30-40 km dik en gesteente is graniet
Convergent, divergent en transform
De oceanische plaat is zwaarder/ heeft een grotere dichtheid.

Slide 4 - Diapositive

Nu jullie - Nakijken Huiswerk
  • Nakijkboekje
  • zelfstandig
  • Klaar? Lezen 2.4 in stilte
timer
8:00

Slide 5 - Diapositive

Leerdoelen 2.4
  • Je kunt in eigen woorden omschrijven wat verwering is.
  • Je kunt verwering indelen in mechanische en chemische verwering.
  • Je kent de verschillende processen van mechanische verwering en van chemische verwering.
  • Je kunt uitleggen onder welke condities mechanische en chemische verwering plaatsvinden.
  • Je kunt aan de hand van een casus aangeven welke vorm van verwering plaatsvindt en je kunt dit proces beschrijven. 

Slide 6 - Diapositive

Mechanische en chemisch met Snickers?
Mechanisch
Bij mechanische verwering verandert de samenstelling niet! Je breekt dus alleen het gesteente (de Snickers). Verwering is immers het uit elkaar van van gesteente.
Chemisch
Het uit elkaar vallen van gesteente waarbij de (chemische)samenstelling wél verandert.
Gesteente reageert met water (speeksel) i.c.m. zuren (de enzymen in je speeksel). Die delen van het gesteente (de Snickers) die bestand zijn tegen het vocht en zuren blijven over (de pinda's).

Slide 7 - Diapositive

Verwering
Exogeen proces: kracht die van buitenaf de aardkorst inwerkt op de aardkorst - reliëf verminderen.


Wat is de definitie van verwering? 

2 soorten:
  1. Mechanisch (fysisch): samenstelling verandert niet.
  2. Chemisch: samenstelling verandert wel.


Het uit elkaar vallen van gesteente onder invloed van het weer, planten en zuren. Dit gebeurt op de plek zelf.

Slide 8 - Diapositive

Mechanische verwering
Vorstverwering
Komt voor in de koude, enigszins vochtige klimaten: richting de polen of hoog in gebergten.
  1. Water komt in scheuren en bevriest;
  2. IJs heeft groter volume - zet uit;
  3. Scheuren worden groter - gesteente breekt af.

Temperatuurverschillen
Ook wel insolatie genoemd.
Gesteente breekt af door blootstelling en wisseling van extreme temperatuurverschillen (koud en heet), in een korte tijd.
Heet: gesteente zet uit
Koud: gesteente krimpt.

Gebieden waar verschillen groot zijn - woestijn/steppe (aride)


Biologische verwering
Ook wel organische verwering of worteldruk genoemd. 
Wortels van bomen dringen scheuren van gesteente binnen en drukken het gesteente uit elkaar.



Zout
De in het water opgeloste zouten kristalliseren uit bij verdamping. Door het verder aangroeien van deze zoutkristallen kunnen scheuren in het gesteente worden verwijd en kan het gesteente uiteindelijk uiteen verbrokkelen. Deze laatste vorm van verwering komt voor in aride klimaten.



Slide 9 - Diapositive

Wat is het verschil tussen mechanische en chemische verwering?

Slide 10 - Question ouverte

Welke vorm van verwering?
A
Vorst
B
Temperatuurverschil
C
Zout
D
Worteldruk/biologisch

Slide 11 - Quiz

Welke vorm van verwering?
A
Vorst
B
Temperatuurverschil
C
Zout
D
Worteldruk/biologisch

Slide 12 - Quiz

Welke vorm van verwering?
A
Vorst
B
Temperatuurverschil
C
Zout
D
Worteldruk/biologisch

Slide 13 - Quiz

Van welke verweringsvorm is vorstverwering een voorbeeld

Slide 14 - Question ouverte

Chemische verwering
Het uit elkaar vallen van gesteente waarbij de (chemische) samenstelling wél verandert.
  • Gesteente reageert met water i.c.m. zuren.

Voorwaarden voor een sneller proces:
  1. Warmte (hoge(re)) temperaturen;
  2. Vocht (veel vocht).

Slide 15 - Diapositive

Kalksteen
Kalk kan chemisch verweren. Landschapsvormen die hierdoor kunnen ontstaan vallen onder 'karstverschijnselen'. 

Kalksteen
Kalksteen lost op wanneer het in contact komt met water i.c.m. zuren. Dit proces verloopt sneller onder warme (dus tropische) omstandigheden. 
Wortels van vegetatie geven ook zuren af. Wanneer deze zuren door het water opgelost worden kan kalksteen chemisch verweren.
Kalksteengrotten
Water i.c.m. zuren zakken door de grond (via scheuren etc.). Hierbij lossen kalksteendeeltjes op. Dat kan vervolgens neerslaan: stalagtieten en stalagmieten.

Slide 16 - Diapositive

Factoren verweringsproces
Welke factoren beïnvloeden het verweringsproces?
Klimaat
Chemische verwering: veel vocht (dus neerslag) en hoge temperaturen. Geschikte plekken: tropische klimaten.
Ook: veel vegetatie en/of dode plantenresten die zuren afgeven aan de bodem. Dit veroorzaakt OOK chemische verwering (i.c.m. meerslag).

Mechanische verwering: vooral lagere temperaturen en gematigde hoeveelheden neerslag. 
Aard moedermateriaal
Ene gesteente verweert sneller dan het ander (hardheid);
Scheuren in het gesteente? (maakt verwering gemakkelijker).

Aanwezigheid bodembedekking
Houden water vast + zorgen voor bacteriën - zuren - chemische verwering.
Beschermen tegen (mechanische) verwering.


Tijd
Hoe langer verwering als exogeen proces de tijd krijgt, des te meer gesteente afgebroken wordt.


Slide 17 - Diapositive

Waarom vindt er in de woestijn bijna gaan chemische verwering plaats?

Slide 18 - Question ouverte

Welke vorm van verwering vindt hier plaats?
A
Mechanisch
B
Chemisch

Slide 19 - Quiz

In het graniet van Mount Rushmore zijn door mechanische verwering scheuren ontstaan. Beschrijf in twee stappen het ontstaan van deze scheuren.

Slide 20 - Question ouverte

In welke maanden is de kans op chemische verwering het grootst? Waarom?

Slide 21 - Question ouverte

CVB-vragen
  1. Wat is chemische verwering?
  2. Onder welke (klimatologische) omstandigheden vindt chemische verwering vooral plaats?
  3. Komt er in Nederland chemische verwering voor?
  4. Hoe beïnvloedt het moedermateriaal van het gesteente de mate van verwering?
  5. Bodembedekking versterkt en voorkomt verwering. Hoe? 

Slide 22 - Diapositive

Kleine afsluiting
Enkele quizvragen om de theorie van de gehele paragraaf te checken. Mix van eigen vragen én oud-examenvragen.

Slide 23 - Diapositive

Op de afbeelding zie je een karstlandschap. Hier vindt ook mechanische verwering plaats. Geef hiervoor een aanwijzing uit de bron.

Slide 24 - Question ouverte

Wat hoort waar?

Sterke chemische verwering
Sterke Mechanische verwering
Weinig verwering

Slide 25 - Question de remorquage

Fysische verwering
Chemische verwering

Slide 26 - Question de remorquage

Aan de slag!

Maak van 2.4:
Opdracht 1 t/m 6.

Noteer je antwoorden in hele zinnen. 




Slide 27 - Diapositive


Na deze les, 
wil ik...
de uitleg nog 1 keer horen
meer voorbeelden krijgen
meer oefeningen maken
de leerstof thuis nog even bekijken
overgaan naar nieuwe leerstof
nog meer te weten komen over de leerstof
niet meer te weten komen over de leerstof

Slide 28 - Sondage

Welk cijfer geef je jouw werkhouding tijdens deze le?
010

Slide 29 - Sondage

Welk cijfer geef je de uitleg van de docent?
010

Slide 30 - Sondage

Heb je nog tips voor de docent? Zo ja, welke?

Slide 31 - Question ouverte