Standplaatsgebondenheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Historische vaardigheden

Agenda

1. Wat is standplaatsgebondenheid

2. Hoe herken je standplaatsgebondenheid (in een bron)

3. Voorbeeld Standplaatsgebondenheid

4. Oefenen Standplaatsgebondenheid!

Gebondenheid aan tijd en plaats

• De tijd waarin je leeft en de plaats waar je woont hebben invloed op hoe je over dingen denkt.

• Jij denkt anders over dingen van iemand die 100 jaar geleden jouw leeftijd had.

• Als jij een bron leest of bekijkt moet je daar altijd rekening mee houden. De tijd en de plaats waarin de maker leefde hebben die bron beïnvloed.

Leg uit waarom je denkt dat de mensen op de vorige afbeelding allemaal iets anders zien.

Standplaatsgebondenheid = historisch begrip

Een mening wordt bepaald door:

• de persoonlijke omstandigheden (bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, opvoeding, opleiding, godsdienst en persoonlijke ervaringen)
• de sociale positie (heerser of de geregeerde, rijk of arme, autochtoon of allochtoon) 
• historische situatie waarin iemand leeft (economische crisis, oorlog, standenmaatschappij).

Vragen die je kan stellen

• Waarom doen mensen wat ze doen? En waarom denken mensen wat ze denken? 
• Vroeger waren die omstandigheden en gewoonten anders dan nu. Als je weet om welke tijd het gaat, bedenk dan wat je van die tijd weet. 
• Waar leefden mensen van? Welke problemen waren er? Welke gewoonten, gebruiken en kennis hadden ze?

Hoe zou iemand uit Noord-Amerika op de vorige afbeelding reageren?

Gebondenheid aan tijd en plaats

Voorbeeld rampen verklaren

• Tijd van de Grieken en Romeinen: meerdere goden veroorzaken een ramp omdat ze boos zijn bijvoorbeeld. 

• Middeleeuwen: overheerste het geloof in één God. Die zou de mensen straffen voor hun verkeerde levenswijze. 

• Nu: wetenschappelijke benadering. Verklaren vanuit wat wij weten en onderzoeken.

Positief of negatief

1. Een Romein schrijft een stukje over gladiatorengevechten

2. Iemand uit onze tijd schrijft een stukje over gladiatorengevechten

1. Een Romein schrijft een stukje over gladiatorengevechten
2. Iemand uit onze tijd schrijft een stukje over gladiatorengevechten
Worden de stukjes positief of negatief geschreven?

Standplaatsgebondenheid is?

1. Als je je eigen mening gebruikt
2. Als je beïnvloed wordt door je eigen achtergrond
3. Als je geen kennis hebt over het onderwerp
4. Als je beïnvloed wordt door je geloof

Op deze afbeelding zie je Julius Caesar. Is deze gebeurtenis positief, negatief of neutraal afgebeeld?

1. Positief
2. Negatief
3. Neutraal

de Belgische koning die Kongo Vrijstaat kolonialiseerde in de negentiende eeuw. De zwarte bevolking werd er massaal uitgebuit, met een tot vijf miljoen doden tot gevolg.

Op steeds meer plaatsen wordt nu gepleit om standbeelden van Leopold II uit de publieke ruimte te verwijderen. Zo haalde de KU Leuven woensdag een borstbeeld van Leopold II weg uit de universiteitsbibliotheek. De universiteit geeft daarmee gehoor aan een oproep van vijftig organisaties en individuen, waaronder een aantal van de eigen professoren, die vinden dat de KU Leuven voorop moet lopen in de strijd tegen structureel racisme.