3.3 'de verlichting'

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vandaag: Verlichting!

En toetsbespreking, eerst dat.

Vandaag:

1. Toetsbespreking

2. Hoe werkte de samenleving ?

3. De verlichting!

Aan de slag! 

Lees 'de standensameleving' in je boek

Standensamenleving

Standensamenleving

- Geboren in een stand = blijven in je stand

- 1e en 2e stand hebben privileges. 

- Ancién Regime (eeuwen oude regime)

Geestelijkheid

Mensen die voor de kerk werken

Adel

Helpen koning en vechten mee in oorlogen

Boeren en burgers

Maken eten 

Ancién regime nieuw?

Wetenschappelijke revolutie

- 17e eeuw wetenschappelijke revolutie:

De ontwikkeling waarbij onderzoekers zich begonnen te richten op waarnemingen en experimenten in plaats van op al bestaande religieuze teksten. 

- Wetenschappers gaan opzoek naar god door onderzoek

te doen naar fysieke aspecten in de wereld (Planeten, bacteriën, bomen, planten, het lichaam)

- 17e eeuw wetenschappelijke revolutie:

De ontwikkeling waarbij onderzoekers zich begonnen te richten op waarnemingen en experimenten in plaats van op al bestaande religieuze teksten.

- Wetenschappers gaan opzoek naar god door onderzoek

te doen naar fysieke aspecten in de wereld (Planeten, bacteriën, bomen, planten, het lichaam)

Verlichting

Door nauwkeurig te observeren en te experimenteren hadden de wetenschappers veel nieuwe dingen ontdekt. 

Filosofen gaan deze techniek toepassen op de samenleving. 

De verlichting: 'het vertrouwen dat de samenleving beter

en eerlijker kan worden door het gebruik van ratio'

Tijdlijn 

Einde  middeleeuwen

1500

Wetenschappelijke revolutie (+-1600)

Kunnen we god vinden? 

Periode met veel nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen

Verlichting!

(vanaf 1650)

Kunnen we ook onderzoek doen naar de samenleving?

Gouden eeuw Republiek

Rationalisme (rationeel denken)

Logisch nadenken en daarmee de samenleving beter maken. 

De vraag over de samenleving:

Wat is natuur? (altijd zo geweest en 'logisch' dus onveranderbaar)

Wat is cultuur? (ooit zo bedacht door de mensen en altijd in stand gehouden)

Deze berg is?

1. Cultuur
2. Natuur

Deze stad is?

1. Cultuur
2. Natuur

De regels en wetten in Nederland

1. Cultuur
2. Natuur

Een standensamenleving

met één koning aan de macht en een grote groep boeren en burgers daaronder

1. Cultuur
2. Natuur

Natuur Versus Cultuur

Als iets 'natuurlijk' is betekend dat dat het zo altijd zal zijn

Als iets cultuur is betekent dat dat het door mensen gemaakt/bedacht is en dus ook door mensen veranderd kan worden

Verlichte denkers

Hoe wij het altijd gedaan hebben, is dat wel logisch en eerlijk? 

Wat is natuur en wat is cultuur? 

Verlichte denkers gaan alles in twijfel trekken (onderzoeken)

Rationeel denken

- Waarom heeft één iemand zoals een vorst zoveel macht? 

- Waarom bepaald de kerk eigenlijk hoe wij ons moeten gedragen? 

- Waarom is het zo dat als je als boer wordt geboren dat je zelf ook boer moet worden? 

- bestaan er natuurlijke rechten voor ieder mens?  

Naar de samenleving kijken met de vraag: wat is nu eigenlijk een natuur recht en wat is nu eigenlijk door mensen bedacht en in stand gehouden? (Wat is dus alleen zo omdat het tradititie is) 

De verlichting

Een tijd waarin mensen geloven dat je de samenleving beter kan maken als je je verstand gaat gebruiken. 

'Maakbaarheid van de samenleving'

Verlichten filosofen

Motesqieu

Macht hoort niet bij één man!

John Lock

Sociaal contract

Rousseau

verlichte opvoeding!

Immanuel Kant

Vrijheid!

Spinoza

Godsdienstvrijheid

Huiswerk:

 tweedelig: Lees 'Revolutie in Noord-Amerika'

1. En beantwoord het vierde leerdoel:

leg uit dat de Verlichting belangrijk was voor het ontstaan van de Verenigde Staten.

2. Bekijk je eigen leven de aankomende week. Zoek één ding dat 'cultuur' is. 

Wat doe je 'omdat je dat eigenlijk altijd zo hebt gedaan', Maar zou ook anders kunnen?

Verlichtingsdenken vandaag de dag

Wat is cultuur en wat is natuur? 

meisje zijn, jongen zijn?