Regeling Genexpressie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Genexpressie

Waar gaan we het over hebben?

- Factoren binnenin de cel

- Factoren buiten de cel 

We kijken deze les naar interne/externe factoren die invloed hebben op de regeling van genexpressie. 

 Wat is genexpressie?

Schrijf 3 woorden op waar je aan denkt bij genexpressie.

Genexpressie

Het tot uiting komen van een gen.

Genen komen via de transcriptie en de translatie tot uiting in het fenotype, dit is kort gezegd het uiterlijk van een organisme. 

Genexpressie kan worden beïnvloedt door milieufactoren. 

In de cel

• Wanneer een gen uit het DNA wordt omgezet naar RNA en vervolgens wordt vertaald naar een aminozuur waaruit een eiwit ontstaat, komt een gen tot uiting.

Buiten de cel

• Plasmiden ​
  
• CRISPR-CAS9​
  
• Virus

Plasmiden

Bacterie waar vreemd DNA wordt ingebracht​.

Het vreemde DNA kan worden gekopieerd​.

De producten kunnen worden ingebracht in andere organismen.

Een plasmide is een klein, ringvormig DNA-molecuul in bacteriën. Bacteriën hebben, naast één eveneens ringvormig chromosoom, een aantal van zulke kleine plasmiden die zich onafhankelijk van het chromosoom kunnen verdubbelen. Sommige eukaryote cellen, zoals gist, bevatten ook plasmiden.

Een plasmide is een cirkelvormige streng DNA die zich buiten het chromosomaal DNA bevindt van sommige eencellige organismen. Met dit DNA kan genetische informatie tussen bacteriën, ook tussen soorten, worden uitgewisseld. Dit is een vorm van horizontale genoverdracht

Conjugatie

Bacteriën kunnen onderling plasmiden uitwissen. Dat doen ze via conjugatie: een proces waarbij twee bacteriën tijdelijk aan elkaar hechten en DNA van de ene bacterie op de andere wordt overgebracht.

Recombinant

Doordat plasmiden onafhankelijk verdubbelen en bovendien tussen bacteriën uitgewisseld kunnen worden, kunnen ze goed gebruikt worden om een gen van een ander organisme in te brengen in bacteriën. Zo’n plasmide met een vreemd gen heet recombinant. Via een recombinant plasmide kunnen bacteriën nieuwe eigenschappen krijgen, zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid om een menselijk eiwit te maken.

CRISPR-CAS9 systeem​

CRISPR = zoeksysteem

​

CAS9 - knipsysteem

Binnenkomst Virus

Aan de slag!

Op Biologiepagina gaan jullie een oefentoets maken over DNA. 

Je kunt op de website direct de goede antwoorden bekijken! 

Succes!

https: