les 8: Weefselkweek

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Plantkunde

les 8 Weefselkweek

Planning

- Oefenopdracht dihybride gekoppelde kruisingen

- Weefselkweek 

- Agrobacterium

Oefening

Twee ouderplanten met genotype AaBb x aaBb worden gekruist. De overerving is niet gekoppeld.

1. Welke gameten kunnen worden overgedragen.

2. Welke genotypes krijg je.

3. Hoeveel procent van elk genotype ontstaat er?

4. Hoeveel verschillende fenotypes ontstaan er?

1. Welke gameten?

Ouderplanten hebben genotype 

ouder 1. AaBb en ouder 2. aaBb. 

Hieruit kan voorkomen:

ouder 1: Ab, AB, aB of ab 

ouder 2: aB of ab

2. Welke genotypen krijg je?

	aB	ab
aB	aaBB	aaBb
ab	aaBb	aabb
Ab	AaBb	Aabb
AB	AaBB	AaBb

3. Hoeveel procent van elk genotype ontstaat er?

In dit geval ontstaan er 6 genotypes

aaBB       12,5%

aaBb       25%

aabb       12,5%

AaBb       25%

Aabb       12,5%

AaBB       12,5%

	aB	ab
aB	aaBB	aaBb
ab	aaBb	aabb
Ab	AaBb	Aabb
AB	AaBB	AaBb

4. Hoeveel verschillende fenotypes ontstaan er?

In dit geval ontstaan er 4 fenotypes

	aB	ab
aB	aaBB	aaBb
ab	aaBb	aabb
Ab	AaBb	Aabb
AB	AaBB	AaBb

Opdracht

In mailbox. 

Ik begrijp de monohybride en gekoppelde dihybride kruisingen

😒🙁😐🙂😃

Plantenweefselkweek

- Steriel werken!

- Liefst in flowkast, maar kan ook zonder.

Maakt steriel stekken mogelijk --> snelle vermeerdering met beperkte kans op overdracht van ziektes

Meristeemweefsel

Meristeemweefsel bevindt zich vooral in de worteltoppen, stengeltoppen en bladoksels. 

- Steriel isoleren 

- Elke okselknop, stengel- of worteltop krijgt een eigen buis --> besmetting tegen gaan. 

- Veelgebruikt medium is M&S met Daishin agar + eventueel plantenhormonen

Wat is dat ook alweer?

Meristeemweefsel is het ongedifferentiëerde deelweefsel van de plant . Zeg maar de stamcellen van de plant.

Transformatie met Agrobacterium

Stappen

1. Digestie (tumorgen uit Ti-plasmide knippen) 
2. Ligatie (stukje gewenst DNA in Ti-plasmide bouwen) 
3. Transformatie  (gemodificeerd gen in Agrobacterium brengen)                                          
4. Plant beschadigen en gemodificeerde Agrobacterium opbrengen
5. Agrobacterium hecht d.m.v. cellulosedraden en                           aan de plantencel.
6. In de bacterie wordt het stukje DNA weer losgeknipt. 
7.  Via                               wordt het stukje                     ingebracht in het plant DNA. 
8. Callus wordt gestimuleerd door hormonen in de voedingsbodem. --> DNA zit later in iedere nieuwe plantencel. 

Ti

Ti staat voor tumor inducing (tumor opwekkend)

T-DNA

T-DNA is transfer DNA. Dit is DNA dat vanuit een Ti-plasmide wordt overgebracht naar het DNA van de gastheerplant. 

Bij een gelijke verhouding cytokinine als auxine wordt de vorming van callusweefsel gestimuleerd.

rhicadhesine

Een membraaneiwit waardoor Agrobacterium nog beter aan de plantencel blijft plakken.

conjugatie

conjugatie is een manier van sommige bacteriën om DNA uit te wisselen met soortgenoten of in dit geval met een gastheercel. Meestal gebeurt dit via een buis die de sekspilus of pilus genoemd wordt. 

Waarom is het nodig bij celkweek steriel te werken?

Sleep de begrippen naar de goede zin.

1. Het overbrengen van erfelijke informatie van de Agrobacterium naar de gastheer

2. Het inbrengen van een stukje gewenst DNA in een plasmide

3. Een buis waardoor het stukje gewenst DNA van de Agrobacterium naar de gastheer wordt gebracht

4. Het inbrengen van het gemodificeerde plasmide in de Agrobacterium

Transformatie

Ligatie

Conjugatie

Pilus

CRISPR-Cas9

Techniek die van oorsprong voorkomt bij bacteriën. Bacteriën gebruiken deze techniek als verdediging tegen virussen. 

CRISPR en Cas9 zijn twee onderdelen die samenwerken. CRISPR is een database van stukjes eigen DNA en virus DNA, Cas9 is een 'schaartje'. Als een bacterie de besmetting met het virus overleeft, voegt het een stukje virusDNA aan CRISPR toe.

Als een virus een stukje DNA heeft ingebouwd in het bacterie DNA kan Cas9 dit er weer uitknippen. Dit doet het door het DNA te scannen en te vergelijken met de stukjes virusDNA  uit CRISPR. Is er een match dan wordt het uitgeknipt. 

Bij mensen zouden zo defecten in de genen weggeknipt kunnen worden.  Echter mag dit in Europa niet i.v.m. ethische vraagst

CRISPR-Cas in beeld

Nut van CRISPR bij planten

Voorheen vooral:

- hogere opbrengst

- smaak

- voedingswaarde en houdbaarheid

Nu vooral resistentie tegen ziektes, droogte en plagen. 

Vanwege wet- en regelgeving rondom GMO's is CRISPR-Cas in de EU bij veredelaars nog niet toegestaan. In Japan ligt inmiddels de eerste tomaat in de winkel die gemodificeerd is met CRISPR-Cas. 

npokennis.nl