6.4- BB Extra 6.6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

 de evolutietheorie

Basisstof 4 de evolutietheorie

Vandaag

• Absentie en HW controle
• Uitleg BS 4
• Aan de slag
• Evaluatie wat hebt je geleerd

Geloof 

De schepping (of ‘creationisme’) is al sinds het begin van de mens gekend, inmiddels sinds ongeveer zo’n 6000 jaar. Allerlei religies zijn overtuigd dat de mens geschapen is door een Schepper, een God. 

Biologen zijn ervan overtuigd dat de organismen op aarde in de loop van zeer lange tijd zijn ontstaan en veranderd. De ontwikkeling van het leven op aarde noem je evolutie. 

theorie vs. feit

een feit is iets wat 100 procent bewezen is en daarom alle andere theorieën vernietigt.

een theorie is iets wat waarschijnlijk de waarheid is maar nog niet met 100 procent feitelijk bewezen is. Het kan dus nog niet alle andere theorieën vernietigen.

Evolutie

De levensvormen op aarde zijn in de loop van de tijd ontstaan en veranderd. 

De ontwikkeling van het leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen, noem je evolutie.

De uitgangspunten van de evolutietheorie zijn:

• een periode van miljoenen jaren

• variatie in genotypen

• natuurlijke selectie

• het ontstaan van nieuwe soorten

wat is evolutie?

de ontwikkeling van het leven op aarde, waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.

de grondlegger van de evolutie

theorie is Charles Darwin

Charles Darwin

Charles Darwin is het meest bekend als de ontwikkelaar van de evolutietheorie. Hij ging van 1831-1836 met de boot de "Beagle" mee rond de wereld en ontdekte daar veel verschillende aanwijzingen voor de evolutietheorie. Daar schreef hij ook een boek over. Op de afbeelding zie je een jonge Darwin, in jullie boek is hij wat ouder.

Op de volgende slide zie je hoe zijn schip rond de wereld gevaren heeft!

Meer dan drie jaar voer het schip op zee, en de bemanning was anderhalf jaar aan land. Van 1831-1836.

0

variatie in genotype

Er is variatie in genotypen door geslachtelijke voortplanting, dit zie je terug in de verschillende soorten vinken die zijn ontstaan, maar ook de verschillende uiterlijkheden in de mensensoort.

 De vinken die goed voedsel konden vinden, overleefden beter en hebben weer jongen kunnen krijgen, die ook weer beter konden overleven: natuurlijke selectie. 

darwin vinken

tijdens de reis van Darwin op de the beagle kwam hij op de Galapagoseilanden.

Op deze eilanden vond hij vinken die allemaal wel op elkaar leken maar toch net iets anders waren. 

Elk eiland had een andere voedselbron voor de vinken. De vinken hadden zich aangepast met hun snavel op de voedselbron

natuurlijke selectie

Sommige organismen krijgen veel nakomelingen. Een vrouwtjeskikker kan in één voorjaar wel drieduizend eieren in een vijver leggen. Maar de vijver bevat niet genoeg voedsel voor zo veel kikkers. De kikkers kunnen dus niet allemaal in leven blijven.

Niet alle kikkers hebben een even grote overlevingskans. Kikkers met een zwakke gezondheid of met een opvallende kleur worden opgegeten door roofdieren. Deze kikkers leven kort en hebben weinig kans om nakomelingen te krijgen. Kikkers die gezond en sterk zijn en een goede schutkleur hebben, hebben de grootste kans om in leven te blijven en nakomelingen te krijgen. 

Darwin noemde dit verschijnsel natuurlijke selectie 

Natuurlijke selectie

In een gebied leven muizen met verschillende vachtkleuren.

In datzelfde gebied leven ook roofvogels. Muizen met een grijze vachtkleur zijn beter gecamoufleerd dan muizen met een bruine vacht, zij zijn beter aangepast aan het milieu. Omdat de bruine muizen meer opvallen, zullen deze meer gegeten worden door de roofvogels.

Er overleven minder bruine muizen, die dus minder voortplanten. De grijze muizen overleven en krijgen kinderen.

zij hebben de grootste overlevingskans

natuurlijke selectie?!

bij natuurlijke selectie blijft alleen de sterke leven.

Het betreft hier om overlevingskans.

het organisme met de meeste overlevingskans zal zich meer voortplanten. soorten die zich niet aangepast hebben aan de omgeving komen te overlijden.  

nieuwe soorten

ook beide vormen kunnen soms samen overleven denk aan honden. 

organismen behoren tot een soort als ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.

soorten die onderling verschillende vormen hebben noem je rassen

Ontstaan van nieuwe soorten

Als milieuomstandigheden veranderen, moet een soort zich aanpassen

eis: De groepen moeten geisoleerd raken

Isolatie

Ook kunnen soorten gescheiden raken door ijvoorbeeld door het ontstaan van bergen, ijs, een woestijn of een zee. Dit heet isolatie. De twee vormen gaan dan steeds meer van elkaar verschillen. Na lange tijd ontstaan twee verschillende soorten. Zie de ijsbeer, Freek Vonk vertelde er al over.

Evolutie of schepping? Wat geloof jij?

1. Evolutie
2. Schepping
3. Combinatie?

De grondlegger van de evolutietheorie

1. Lamarck
2. De Vink
3. Darwin
4. Beagle

Natuurlijke selectie is noodzakelijk voor evolutie

1. Waar
2. Niet waar

Hoe noemen we het als twee populaties van elkaar gescheiden raken door een natuurlijke oorzaak?

1. Isolatie
2. Evolutie
3. Natuurlijke selectie

Waarvan spreken we als het gaat om het sterkste dier overleeft?

1. Isolatie
2. Natuurlijke selectie
3. Kunstmatige selectie

Het proces waarbij organismen zich aanpassen aan hun omgeving noem je...?

1. Ecologie
2. Charles Darwin
3. Survival of the fittest
4. Evolutie

Zijn het ontstaan en uitsterven van organismen onderdelen van de evolutie?

1. ja
2. nee

De ontwikkeling van vissen tot amfibieën is een voorbeeld van evolutie.

1. juist
2. onjuist

De ontwikkeling van larve
tot lieveheersbeestje is een
voorbeeld van evolutie.

1. Ja
2. Nee

Welke van de onderstaande ontwikkelingen is een voorbeeld van evolutie?

1. De ontwikkeling van een embryo tot een baby
2. De ontwikkeling van een kuiken tot een kip
3. De ontwikkeling van zeeplanten tot landplanten

De snoek vangt vis A. Vis B was sneller dan vis A. Daardoor kon vis B ontsnappen.

Waarvan is dit een voorbeeld?

1. van evolutie
2. van geslachtelijke voortplanting
3. van natuurlijke selectie

Aan de slag !

KGT= 6.4 opdr 1 tm 8 (4 overslaan)

BB= 6.5 lezen + 6.6 (extra maken op je laptop )