Theorie H1 t/m H6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Herhalen theorie klas 1 en 2

Met welke drie punten moet je rekening houden als je het onderwerp van een tekst formuleert?

Wat zou het onderwerp zijn bij een tekst met de titel: 'Niet geschoten is altijd mis'.

1. Hockey
2. Jachtverbod
3. Fotografie
4. Boogschieten

Als er wordt gevraagd naar de hoofdgedachte van de tekst dan...

1. vat je de tekst samen in één woord.
2. vat je de tekst samen in één zin.
3. maak je een korte samenvatting
4. noteer je het doel van de tekst.

Formuleer het onderwerp van de tekst die je kan verwachten bij deze afbeelding.

Formuleer het onderwerp van de tekst die je kan verwachten bij deze afbeelding.

Wat is een hoofdgedachte?

De hoofdgedachte...

1. staat altijd in de eerste alinea.
2. staat altijd in het slot.
3. moet je zelf bedenken.
4. staat meestal in eerste en/of laatste alinea.

Kernzin

Kernzin

De belangrijkste informatie van een alinea.

Waar staat de kernzin?

• Er is geen kernzin. Alle zinnen bevatten belangrijke informatie.
• De 1e zin is de kernzin.
• De 2e zin van een alinea is de kernzin. De 1e zin is een inleidende zin.
• De laatste zin van de alinea is de kernzin.

Wat is de kernzin?

Antwoord

De kernzin is de eerste zin: ‘Als het … Europa.'

 Wat is de kernzin?

Als je schrijft, heb je daar vaak een doel mee. Noem de vier tekstdoelen.

Wat is het tekstdoel?
De salarissen van voetbalvrouwen zijn veel lager dan die van de mannen.

1. informeren
2. amuseren
3. overtuigen
4. activeren

Wat is het tekstdoel?
De salarissen van voetbalvrouwen zouden net zo hoog moeten zijn als die van de mannen.

1. informeren
2. amuseren
3. overtuigen
4. activeren

Signaalwoorden en tekstverbanden

Signaalwoorden geven een verband aan tussen zinnen en/of alinea's. 

Doel: signaalwoorden maken een tekst begrijpelijk. 

Verbanden:

     opsommend; doel - middel; tegenstellend; redengevend; oorzakelijk; toegevend;  voorwaardelijk; chronologisch; vergelijkend;  samenvattend; toelichtend; concluderend

'Daarentegen' is een signaalwoord voor een...

1. Opsommend verband
2. Concluderend verband
3. Redengevend verband
4. Tegenstellend verband

'Daarom' is een signaalwoord voor een...

1. Opsommend verband
2. Concluderend verband
3. Redengevend verband
4. Tegenstellend verband

'En dan nog' is een signaalwoord voor een...

1. Opsommend verband
2. Concluderend verband
3. Redengevend verband
4. Tegenstellend verband

'Zodoende' is een signaalwoord voor een...

1. Toelichtend verband
2. Concluderend verband
3. Redengevend verband
4. Tegenstellend verband

Noteer signaalwoord en tekstverband.
'.......?........ het morgen regent, gaat de geplande sportdag niet door.'

Noteer signaalwoord en tekstverband.
'De skipistes moesten enkele dagen worden gesloten .......?........ de hevige sneeuwval.'

Feiten en meningen

Feit	Mening
Is echt of werkelijke gebeurd.	Is wat iemand ergens van vindt of over denkt.
Kun je meestal controleren	Verschilt per persoon: Iedereen kan een andere mening hebben.
Voorbeeld: Het flatgebouw is 165 meter hoog	Voorbeeld: Kiki vindt het hoge flatgebouw mooi.

Feit of mening?

'Het is mooi weer.'

1. Feit
2. Mening

Feit of mening?
'Souhail had precies een half uur nodig om zijn haar in model te brengen.'

1. feit
2. mening

Feit of mening?
'Dit is een zin.'

1. feit
2. mening

Standpunt en argumenten

Standpunt = je mening

Argumenten = redenen die je mening ondersteunen

Wat is het standpunt?
Amsterdam heeft veel concertzalen van verschillende groottes. Het is dus geen wonder dat bijna elke band die Nederland aandoet, in Amsterdam optreedt.

1. Amsterdam heeft... verschillende groottes.
2. Het is ... Amsterdam optreedt.

Wat is het standpunt?
Het is voor iedereen goed om op een teamsport te zitten, want dat is de beste manier om te leren samenwerken.

1. Het is...te zitten
2. dat is...leren samenwerken

Wat is het standpunt?
Omdat het zo gezellig is, vind ik een glaasje wijn op zijn tijd geen probleem.

1. Omdat het... gezellig is
2. vind ik .... geen probleem.

Wat is het standpunt?
Er komen nog steeds veel jongeren met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis. Daarom moet de verkoop van alcohol aan jongeren strenger gestraft worden.

1. Er komen ... het ziekenhuis
2. Daarom moet...gestraft worden

Kritisch lezen

Waar let je op als je wilt vaststellen of een tekst betrouwbaar is?

Betrouwbaar?

Waar?

1. Betrouwbaar Waar
2. Niet betrouwbaar Wel waar
3. Wel betrouwbaar Niet waar
4. Niet betrouwbaar Niet waar

Leesvaardigheid klas 3

Vaste tekststructuren

Hoofdstuk 1 + 2

Dus: wat is een tekststructuur?

1. Is een tweedeling: inleiding en midden
2. Is een manier om het middenstuk in te delen.
3. Is een driedeling: inleiding-midden-slot
4. Vaste indeling inleiding-midden-slot

Bepalen van de structuur

Inleiding: wat gebeurt er in de inleiding?

Kern: wat gebeurt er in de kern?

Slot: hoe wordt afgesloten?

Aspecten

structuur

Argumentatie

structuur

Probleem-oplossing

structuur

• inleiding: probleem
• middenstuk: gevolgen // oorzaken // oplossingen
• slot: samenvatting / aanbeveling

• inleiding: onderwerp.
• 
  middenstuk: verschillende kanten v/h onderwerp.
• 
  slot: samenvatting.

• inleiding: stelling / standpunt
• middenstuk: argumenten
• slot: herhaling stelling 

Verklarings

structuur

verleden-heden-toekomst

structuur

voor- en nadelen

structuur

• inleiding: vraag of stelling
• middenstuk: voor- en nadelen
• slot: afweging, conclusie

• inleiding: verschijnsel
• 
  middenstuk: voorbeeld, kenmerken, oorzaak.
• 
  slot: samenvatting.

• inleiding: onderwerp
• middenstuk: situatie vroeger - nu
• slot: conclusie of vooruitblik

Sleep de juiste antwoorden naar het rode vlak.

Het onderwerp van de tekst formuleer je ...

• kort en bondig.

• zo dat het de kern van de tekst bevat.

• in één zin.

• zonder persoonsvorm

• door letterlijk de titel over te nemen.

Sleep de juiste antwoorden naar het rode vlak.

Betrouwbaar

Niet betrouwbaar

Twijfel

• artikel afslankmiddel in folder Kruidvat.

• reclame Telsell over balansarmband

• artikel gsm's in de Consumenten Gids

• Item in het NOS journaal

• Schoolgids Thomas a Kempis

• Advertentie over medicijnen in wetenschappelijk tijdschrift

Gratis iPhone X!

Zijn er nog onderdelen die je lastig vindt?