Redeneren met bronnen + de bronnen van de geschiedenis (soorten bronnen)

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

edubox.vrtnws.be

Wat is geschiedenis?

• Verleden 
   alles wat vroeger gebeurd is
  
  
• Geschiedenis 
  wetenschap die verleden probeert te reconstrueren met behulp van bronnen

Historisch onderzoek

= het zoeken naar antwoorden op historische vragen 

door het bestuderen van bronnen

Wat is een  historische vraag?

gaat over het verleden 

(en heeft te maken met de mens)

Is dit een historische vraag?

Welke rol speelden slaven in de Griekse samenleving tijdens de oudheid?

1. ja
2. nee

Is dit een historische vraag?

Waarom was de Nijl belangrijk voor het ontstaan van een landbouwsamenleving in Egypte tijdens het oude Nabije Oosten?

1. ja
2. nee

Is dit een historische vraag?

Hoe lang is de Nijl?

1. ja
2. nee

Historisch onderzoek

= het zoeken naar antwoorden op historische vragen 

door het bestuderen van bronnen

Wat zijn bronnen?

Sporen / overblijfselen / resten die het mogelijk maken om (een deel van) het verleden te leren kennen. 

Historische bron

spoor van het verleden dat bewaard is gebleven

Historisch werk

resultaat van wetenschappelijk onderzoek van historische bronnen

David

van

Michelangelo

Is het een bron of een werk?

1. Bron
2. Werk

Is het een bron of een werk?

1. Bron
2. Werk

1. Bron
2. Werk

1. Bron
2. Werk

Primaire bron (dateert uit de tijd van de gebeurtenis)

Secundaire bron (bron die later werd gemaakt over een gebeurtenis)

Primaire bron (dateert uit de tijd van de gebeurtenis)

Secundaire bron (bron die later werd gemaakt over een gebeurtenis)

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Stel je wilt een onderzoek doen naar het eerste huis waar je grootouders hebben gewoond.

Als onderdeel van je onderzoek stel je vragen aan je moeder. Zij vertelt je van alles over dat huis hoe het eruit zag, hoeveel kamers het had enz.. Zij vertelt je ook dat zij er niet is geboren en dat zij het huis zelf nooit heeft gezien.

Is je moeder in jouw onderzoek een primaire of een secundaire bron?

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Je doet onderzoek naar de geschiedenis van Egypte. 

Je schoolboek over Egypte is een...

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Je doet onderzoek naar de geschiedenis van Egypte. 

Een beschrijving van de rotsgraven in Egypte uit de 18de eeuw is een...

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Je doet onderzoek naar de geschiedenis van Egypte. 

Een drieduizend jaar oud, in Egypte gevonden, dodenboek is een...

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Je doet onderzoek naar de geschiedenis van Egypte. 

Een reconstructietekening van het binnenste van een piramide  is een...

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Je doet onderzoek naar de geschiedenis van Egypte. 

Een mummie uit het oude Egypte is een...

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Je doet onderzoek naar de geschiedenis van Egypte. 

Een verfilming van de mythe van Isis en Osiris is een...

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

Je doet onderzoek naar de geschiedenis van Egypte. 

Een stuk papyrus waarop een handelscontract staat tussen twee kooplieden uit het oude Egypte is een...

1. Primaire Bron
2. Secundaire Bron

geschreven bronnen

• brieven
• boeken
• wetteksten
• dagboeken
• kranten
• ...

ongeschreven bronnen

• gebouwen
• wapens
• werktuigen
• menselijke en dierlijke resten
• fossielen
• kunstwerken
• gesproken bronnen

1. Geschreven
2. Ongeschreven

1. Geschreven
2. Ongeschreven

1. Geschreven
2. Ongeschreven

Typerend voorbeeld? 

Vertelt ze de waarheid? 

Antwoord ze op historische vraag? 

...Betrouwbaar

...Bruikbaar 

... Representatief

Betrouwbaarheid van bronnen

Bij het raadplegen van bronnen moeten we nagaan of de bron te vertrouwen (= betrouwbaar) is. Vertelt ze echt de waarheid?

We moeten ons een aantal dingen afvragen:

• Wie heeft de bron gemaakt of geschreven?
  Wat voor iemand was deze persoon? Wie? Wat? Waar? Beroep? Maatschappelijke positie?
• Met welke bedoeling is de bron geschreven?
• Voor wie of wat werd de bron gemaakt?