Evaluatie van een zorg proces.

• Vpk
• MBO
• Studiejaar 3

Evaluatie van een zorg proces.

De vierde fase van het verpleegkundig proces is de evaluatiefase. In deze fase kijk je terug op de zorg die is verleend volgens het verpleegplan.

Evalueren is onderdeel van methodisch verplegen. Je kijkt of je op de goede weg bent en zo nodig stel je de diagnose, doelen en interventies (het verpleegplan) bij.

In de evaluatie ga je na:

of deze veranderingen inderdaad hebben plaatsgevonden: verloopt de verpleegkundige zorg volgens planning?

op welke manier de verpleegkundige zorg tot nu toe is uitgevoerd. Zo kijk je of er geen fouten zijn gemaakt in een van de fasen van het verpleegproces;

of er nieuwe gegevens zijn, waardoor je de planning zou moeten aanpassen.

Dit voortdurende proces van signaleren van veranderingen in de zorgbehoefte noemen we........................................ van de zorgvrager.

Het algemene doel van de evaluatie is optimalisering van de zorg. Door middel van een doelgerichte en systematische evaluatie is het mogelijk de zorg te verbeteren. 

Verschillende vormen van evaluatie

Productevaluatie en procesevaluatie hangen nauw met elkaar samen. Het verschil zit in het soort gegevens dat je verzamelt.

Bij een productevaluatie kijk je of de doelen zijn bereikt. Je verzamelt hierbij gegevens over de resultaten van de zorgvrager.

Bij een procesevaluatie kijk je naar de manier waarop de verpleegkundige zorg is verricht: je evalueert het verpleegkundig handelen zelf. 

Heeft de zorgvrager iedere dag een liter gedronken?
Heeft de zorgvrager tot het eind van de gang gelopen?

1. Productevaluatie
2. Procesevaluatie

Zijn de betrokkenen tevreden over de manier waarop de zorg wordt uitgevoerd?
Hoe was de samenwerkingsrelatie tussen de zorgvrager en de verpleegkundige?
Is de zorg verleend volgens de professionele standaard?

1. productevaluatie
2. procesevaluatie

Het evaluatieproces

1. Criteria vaststellen voor de evaluatie 

2, Gegevens verzamelen over het resultaat van de zorg

3. Nagaan of het doel is behaald

4. Onderzoeken waarom verpleegdoelen niet of slechts gedeeltelijk zijn behaald

5. Eventueel herzien van de diagnose, de doelstelling en de verpleegkundige interventies: bijstellen van het verpleegplan

Criteria vaststellen voor de evaluatie

 Doordat de verpleegdoelen SMART zijn opgesteld, kun je ze als evaluatiecriteria gebruiken.

Gegevens verzamelen over het resultaat van de zorg

Tijdens het evalueren verloopt het gegevens verzamelen op dezelfde manier:

door te monitoren (continue observatie tijdens het uitvoeren van de zorg)

via de rapportage van andere zorgverleners

in een gepland evaluatiegesprek met de zorgvrager en naasten

in een bespreking van de zorgverlening in het verpleegkundig team (bijvoorbeeld zorgvragerbespreking of het team-/werkoverleg)

Voorbeeld 

Verpleegdoel: De moeder kan 24 uur na de geboorte de baby op de juiste manier aan de borst leggen.

 

Gegevens verzamelen: Je observeert de moeder bij het borstvoeding geven op dag 2 of je bestudeert de rapportage over het aanleggen van de baby 24 uur na de geboorte.

Nagaan of het doel is behaald

Er zijn verschillende uitkomsten mogelijk:

Alle verpleegdoelen zijn op de juiste manier behaald.

Een aantal verpleegdoelen is nog niet of niet op de juiste manier behaald.

Geen enkel verpleegdoel is behaald.

Er zijn nieuwe verpleegdoelen ontstaan.

Voorbeeld

Verpleegdoel: De moeder kan 24 uur na de geboorte de baby op de juiste manier aan de borst leggen.

Gegevens verzamelen: Je observeert de moeder bij het borstvoeding geven op dag 2 of je bestudeert de rapportage over het aanleggen van de baby 24 uur na de geboorte. 

Je stelt vast: de moeder legt de baby op de juiste manier aan, de baby drinkt goed.

Het verpleegdoel is behaald.

Onderzoeken waarom verpleegdoelen niet of slechts gedeeltelijk zijn behaald

1. De geformuleerde verpleegkundige diagnoses waren niet juist.

2. De verpleegkundige interventies zijn niet effectief.

3. Er is een verandering in de situatie van de zorgvrager.

Voorbeeld 

Meneer Lommerse herstelt van een operatie. Op de derde dag na de operatie krijgt hij hoge koorts. Het blijkt dat hij een longontsteking heeft. De verpleegdoelen voor meneer Lommerse waren:

Meneer Lommerse komt tweemaal per dag uit bed.

Meneer Lommerse doucht zich aan het eind van de week zelfstandig.

Door de veranderde gezondheidstoestand van meneer Lommerse kunnen deze doelen niet worden bereikt. De doelen moeten worden bijgesteld en er moeten andere interventies worden gepland.

Bijstellen van het verpleegplan

Gegevens uit de evaluatie dienen als nieuwe beginsituatie. In feite start hier het verpleegkundig proces opnieuw. Met behulp van de gegevens die tijdens de evaluatie zijn verzameld, wordt het verpleegplan waar nodig herzien.

Er kunnen wijzigingen worden aangebracht in de:

verpleegkundige diagnose

verpleegdoelen

verpleegkundige interventies