Basis start tandartsassistent (PAK1) pathologie (module 2)

• Zorg en Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Pathologie

Tandartsassistent

Periode 1.1

Les 4

Leerdoelen

Aan het eind van deze les:

• ken je het two digit systeem
• kun je de juiste elementen benoemen
• weet je wat tandplak is en hoe het ontstaat
• Ken je de verschillende soorten tandsteen en weet je hoe dit ontstaat
• weet je wat cariës is en hoe het ontstaat

Noem zoveel mogelijk begrippen die je de afgelopen weken bij tandheelkunde hebt geleerd

1

4

3

2

1. Welke aanduiding hebben de hieronder genoemde gebitselementen met afkorting?

a. De eerste molaar links-onder

b. De laterale incisief rechts-boven

c. De melkhoektand links-boven

d. De eerste premolaar links-onder

e. De verstandskies rechts-boven

f. De tweede melkmolaar rechts-onder

g. De centrale incisief links-onder

h. De hoektand rechts-boven

i. De centrale incisief links-boven

j. De tweede molaar rechts-onder

2. Geef met de hieronder staande letters de juiste gebitselementen aan in de afgebeelde gebitsstatus:

a. De tweede incisief rechts-boven

b. De eerste premolaar links-boven

c. De eerste molaar rechts-boven

d. De tweede premolaar links-onder

e. De tweede molaar links-onder

f. De hoektand rechts-onder

g. De derde molaar rechts-onder

h. De centrale incisief links-onder

i. De hoektand links-boven

j. De tweede molaar rechts-boven

a. De tweede incisief rechts-boven 

b. De eerste premolaar links-boven

c. De eerste molaar rechts-boven

d. De tweede premolaar links-onder

e. De tweede molaar links-onder

f. De hoektand rechts-onder

g. De derde molaar rechts-onder

h. De centrale incisief links-onder

i. De hoektand links-boven

j. De tweede molaar rechts-boven

2. Geef met het two-digit systeem de juiste gebitselementen aan in de onderstaande gebitsstatus:

Tandplak bevat veel bacterien die suikers omzetten in zuur

Zacht, kleverig laagje

Lastig te zien, zelfde kleur als gebitselementen

Tandplak

Tandplaque bestaat uit:

Bestanddelen:

• Bacteriën (70%
  
• Water 
• Opgeloste voedingsstoffen zoals suiker 
• Slijm 
• Opgeloste mineralen 
• Dode cellen uit de mondholte

Predilectieplaatsen van tandplak

Predilectieplaatsen -> plaatsen waar iets veel voorkomt

• In fissuren/ andere groeven
• Interdentale ruimte
• Langs de tandvleesranden
• Op worteloppervlakken
• Bij randen van overhangende restauraties

Tandplak kan alleen verwijderd worden door tandenpoetsen en interdentaal reinigen. DUS NIET DOOR SPOELEN!

Tandsteen

Als plak niet genoeg verwijderd wordt

Hoge PH waarde: meer tandsteen, minder cariës

Lage PH waarde: minder tandsteenvorming en meer cariës

Poreus, ruw oppervlakte waar tandplak zich makkelijk aan hecht

Soorten tandsteen

Supragingivaal: boven het tandvlees

Subgingivaal: onder het tandvlees

Predilectieplaatsen: 

Linguaal onderfront (speekselklier)

Eerste bovenmolaren, buccaal (oorspeekselklier)

Wat is subgingivaal tandsteen?

Ontstaan van cariës

• Tandplak bevat veel bacteriën.
• Suikers worden door bacteriën omgezet in zuren
• Bekende bacteriën zijn: Streptococcus mutans en de Lactobacillus

Cariës

Gaatje

Tandbederf

Caviteit

Infectieziekte

Demineralisatie

Zuurstoot -> PH in tandplak daalt -> dentine en glazuur lossen op

Als demineralisatie de overhand heeft ontstaat er beschadiging -> cariëslaesie

Remineralisatie

Bij en lage zuurgraad -> zal deze neutraliseren door het speeksel -> opgeloste bestanddelen slaan neer in het glazuur

Continu proces

Cariëslaesie = witte, doffe plek in het glazuur. Tot dit punt kan het glazuur zich nog herstellen door remineralisatie.

Daarna: caviteit (veel glazuur opgelost, cariës in dentine)

PH waarde

7,0 = neutraal

Bij het eten van suikers: onder 5,5 -> demineralisatie

Geen suikers meer: PH waarde stijgt -> remineralisatie begint

Zuurstoot neutraliseert na 30 min. remineralisatie duurt meerdere uren
Daarom maximaal 7x eten of drinken per dag. 

Dentine lost eerder op dan glazuur.

Cariës zal zich daarom sneller uitbreiden.

Cariës herkennen

Op plaatsen waar tandplak veel voorkomt, komt ook cariës voor:

In fissuren (occlusale laesies) -> fissuurcariës
Approximale vlakken

Langs de gingivarand -> let op poetstechniek

Worteloppervlakken

Onder restauraties = secundaire cariës

Cariës is een dynamisch proces

Tandarts beoordeelt de cariëslaesie. Is deze actief of inactief?

Actief = groeien

Niet actief= proces is tot stilstand gekomen

Cariës detecteren

Klinische inspectie: spiegel/sonde/droogblazen

Röntgendiagnostiek: caviteit = zwarting

Inspectie met doodvallend licht: wordt zichtbaar als donkere zone

Ontstaan van cariës

Mondhygiëne: hoeveelheid tandplak is cruciaal

Fluoride: gebruik van fluoride heeft een remmende werking

Voeding: type voedingsmiddelen, aantal voedingsmomenten, consumptiewijze

samenstelling van het speeksel

medicijnen/drugs

ziekten

staat van het gebit

Groepen met verhoogd risico op cariës

• Kinderen met zuigflessen
• Jongeren die veel frisdrank/zoete alcoholische drankjes drinken 

Behandeling van cariës

Preventie!

• Verbeteren van de mondhygiëne
• Fluoridegebruik stimuleren
• Voedselgebruik in kaart brengen en adviezen geven

Heeft preventie niet gewerkt en is de cariëslaesie te groot geworden? -> behandeling

Hebben jullie vragen?