Les 2 Project taal en communicatie Taal van dier en mens

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 2: Taal van dier en mens

In deze les gaan we aan de slag met het verschil in communicatie tussen mens en dier.

Open op de volgende pagina de website, scrol naar beneden  en bekijk het eerste filmpje over de dansende bijen.

https:

Hoe weten bijen waar bloemen met nektar zijn?

Waarover communiceren dieren nog meer?

Mensentaal vs. dierentaal

Veel dieren communiceren met elkaar. Dit gaat meestal over eten, maar ook over zaken als vechten en paren. Die vormen van communicatie zijn ontstaan uit ritualisering van gedrag, zoals het ontbloten van tanden door apen. Dat is een signaal geworden dat alle apen instinctief afgeven en begrijpen. Maar dat is geen praten zoals wij mensen doen. Er zijn vier verschillen tussen mensentaal en dierentaal, namelijk:

1. Mensen kunnen oneindig veel dingen zeggen 
   
2. Mensenbaby’s leren taal van hun ouders 
   
3. Mensen kunnen praten over dingen die gister zijn gebeurd 
   
4. Mensen hebben woorden voor dingen en gevoelens 
   

https:

1. Mensen kunnen oneindig veel dingen zeggen, dieren niet

Dieren kennen een beperkt aantal signalen en dat aantal blijft gedurende hun leven gelijk. Met die signalen communiceren dieren met elkaar over maar een paar dingen: eten, gevaar en paren.

Mensen kunnen met de ongeveer veertig klanken die ze kunnen uitspreken steeds nieuwe woorden maken. Mensen kunnen dingen zeggen die nog nooit door iemand zijn gezegd. We hebben een eindig aantal klanken, maar kunnen daarmee wel oneindig veel woorden en zinnen maken en dus oneindig veel boodschappen overbrengen.

2. Mensenbaby's leren taal van hun ouders, dierenbaby's niet

We gaan nog kijken naar hoe baby’s taal verwerven als ze klein zijn. Mensenbaby’s moeten een taal leren van hun ouders. Als zij dit niet leren, dan spreken zij ook geen taal.

Dierenbaby’s hoeven dit niet. Zodra een dier geboren wordt, kent hij instinctief de gebaren en geluiden die hij hoort te maken. Een hond hoeft dus niet te leren blaffen van zijn ouders.

3. Mensen kunnen praten over dingen die gisteren zijn gebeurd, dieren niet

Dieren kunnen elkaar alleen dingen duidelijk maken die NU en HIER gebeuren. Zij vertellen elkaar bijvoorbeeld over waar het voedsel te vinden is of als er direct gevaar dreigt.

Mensen kunnen praten over dingen die gisteren of vorig jaar zijn gebeurd. Of zij kunnen zelfs vertellen over dingen die nog moeten gebeuren of aan de andere kant van de wereld zijn gebeurd. Bovendien kunnen mensen praten over dingen die niet zijn gebeurd. Wij kunnen liegen.

4. Mensen hebben woorden voor gevoelens en dingen, dieren alleen voor gevoelens

Dieren communiceren enkel met elkaar over gevoelens. Ze zijn boos, hebben honger of voelen gevaar aankomen. Voor deze gevoelens hebben ze allerlei signalen die zij dan afgeven.

Mensen kunnen zonder emotie met elkaar communiceren. Ze hebben woorden voor dingen waar geen emotie bij komt kijken. Mensen kunnen elkaar vertellen over het weer van morgen zonder dat een enkele emotie bij komt kijken.

Alex en Kanzi

Hierna volgen twee filmpjes over papegaai Alex en chimpansee Kanzi. Hun is een taal aangeleerd door hun verzorgers. De vraag aan jullie is of je vindt of zij ook daadwerkelijk kunnen communiceren als wij mensen kunnen of dat hun een trucje is aangeleerd. Je beschrijft dit in ongeveer 100 woorden en legt je antwoord uit. Noteer je antwoord in de vraag na de filmpjes.

Communiceren Alex en Kanzi als mensen of is hun een trucje geleerd? Leg uit waarom je dit vindt.