H3 les 6: Westerse wereldrijken (3.4)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

H3 les 6: 3.4: Westerse wereldrijken

Deze les:

• Oefen opdrachten
• leerdoelen paragraaf 3.4
• uitleg 3.4
• aan de slag met het uitwerken van de leerdoelen en begrippen.
• aan de slag met de paragraaf toets. 

Aan het einde van deze les:

... kun je uitleggen waardoor koloniale wereldrijken ontstonden.

... kun je uitleggen wat het begrip: imperialisme betekent.

... hoe Nederland zijn koloniale rijk uitbreidde

... hoe imperialisme plaatsvond in Azië en Afrika.

Welk begrip uit de vorige paragraaf past het best bij deze afbeelding, leg je antwoord uit.

Leg uit dat deze afbeelding van na 1917 is.

3.4: Westerse wereldrijken:

In deze paragraaf leer je: 

1. Waardoor koloniale wereldrijken ontstonden.
2. Hoe het imperialisme plaatsvond in Azië.
3. Hoe het imperialisme plaatsvond in Afrika.
4. Hoe Nederland zijn koloniale rijk uitbreidde.
   
   

Begrippen:  imperialisme, afzetgebied, invloedsferen, conferentie van Berlijn.

Wereldrijken:

wereldrijk: rijk in meerdere werelddelen.

• vanaf 1870 breidden veel Europese landen hun koloniale gebieden uit.
• modern imperialisme: Europese expansie in Azië en Afrika tussen 1870 en 1914. hierdoor ontstonden grote koloniale rijken.

Doel van kolonies:

• winst maken met landbouwproducten en grondstoffen.
• afzetgebied: producten verkopen, bijv. industrie producten of textiel.
• modern imperialisme werd mogelijk door de Europese revolutie.

Europeanen:

• beste wapens en stoomschepen.
• gevolg: Europeanen overheersen de wereld en verspreiden de Europese cultuur buiten Europa. (europeanisering)
• bouwen spoorlijnen, verspreidden christendom
• taal van veel kolonies: Engels of Frans. 

Imperialisme in Azië:

• vanaf 1500 handelsposten en kleine kolonies van de Europeanen.
• 19e eeuw: Britten breidden hun rijk enorm uit, ook Fransen, Nederlanders en Amerikanen veroverden gebieden in Azië.
•  

Imperialisme in Azië:

• China: geen kolonie, wel onder Europese invloed. Door geweld te gebruiken en ermee te dreigen kregen Europeanen invloedsferen.
• invloedsfeer: gebied waar een staat van buiten veel invloed heeft. 

Imperialisme in Afrika:

• Noord-Afrika: hoorde al eeuwen bij het Ottomaanse rijk, in de 19e eeuw namen Europeanen de heerschappij over.
• Ten zuiden van de Sahara wilden de Europeanen ook kolonies
• conferentie van Berlijn: afspraken maken over de verdeling van Afrika
• 10 jaar later: bijna heel Afrika bestaat uit kolonies. 

Imperialisme in Afrika:

• België, Duitsland, Frankrijk en Groot-Brittannië bezetten grote gebieden: legers veroverden gebieden en hielden de bevolking in bedwang.
• rechte grenzen op kaarten, dwars door woongebieden van volken. 

Het Nederlandse wereldrijk:

• begin 19e eeuw: aantal verspreid liggende gebieden in Indonesië onder bestuur.
•  in de loop van de 19e eeuw: uitbreiding kolonie Nederlands-Indië met veel geweld.
• uiteindelijk heel Indonesië onder Nederlands bestuur.
• In Amerika: Suriname en de zes Nederlandse Antillen.

Het Nederlandse wereldrijk:

• meest verdiend aan Nederlands-Indië. Tot 1870 dwong de Nederlandse overheid Javaanse boeren winstgevende gewassen zoals suiker en koffie te verbouwen en aan Nederland te leveren. 
• Sumatra: rubber- en tabaksplantages + aardolie uit de grond.

geschiedeniswerkplaats.digitaal.noordhoff.nl

Aan de slag:

• Werk de leerdoelen en de begrippen van paragraaf 3.4 uit.
• maak de paragraaftoets.