Meer dan lezen 4 - tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom: denk aan de afspraken!

• Lokaal pas in als de jas op de kapstok hangt;

• Telefoon in de telefoontas en zorgen dat de telefoon op stil staat;

• Kauwgom in de prullenbak;

• Plattegrond aanhouden;

• Tas van tafel;

• Spullen alvast op tafel, maar de laptops nog dicht;

• Geen deo of luchtjes spuiten in de klas.

Wat gaan we vandaag doen?

1. Gedicht (5 minuten)
   
2. Nieuwe plattegrond (5 minuten)
3. Plenda (5 minuten)
4. Uitleg (10 minuten)
5. Zelf aan de slag (rest van de les, eerste tien minuten in stilte)

Doel

Na deze les weet je wat chronologische, opsommende, tegenstellende en toelichtende verband zijn.

Tekstverbanden en signaalwoorden

In een goede tekst zijn woorden, zinnen en alinea's met elkaar verbonden.

Zo'n samenhang noem je een tekstverband.

Elk verband ontstaat door woorden, zinnen of alinea's aan elkaar te plakken met signaalwoorden.

Elk tekstverband heeft zijn eigen signaalwoorden.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Chronologisch verband: beschrijft gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde.

Eerst ging ik naar school en daarna ging ik naar de hockey.

Een chronologisch verband herken je onder andere aan jaartallen of aan deze signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, uiteindelijk, nadat, terwijl, dadelijk, intussen.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Concluderend verband: de auteur een conclusie uit eerdere informatie in de tekst.

Het regende vanochtend en daarom ging ik met de bus naar school.

Een concluderend verband herken je onder andere aan deze signaalwoorden: al met al, concluderend, daarom, dat houdt in, dus.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Opsommend verband: er worden dingen achter elkaar opgesomd.

Ik ging naar de supermarkt en daar moest ik appels, brood en cola halen.

Een opsomming herken je onder andere aan deze signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook (nog), en, daarnaast, verder, ten slotte.

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tegenstellend verband: er worden zaken tegenover elkaar gezet.

Ik moet mijn huiswerk maken, maar toch ga ik eerst Netflixen.

Een tegenstelling herken je onder andere aan deze signaalwoorden: tegenover, maar, hoewel, echter, toch, daarentegen, aan de ene kant … aan de andere kant. 

Tekstverbanden en signaalwoorden

Toelichtend verband: er wordt extra informatie gegeven, vaak in de vorm van een voorbeeld.

Ik vind spannende series erg leuk, zoals The 100 en La Casa de Papel.

Een toelichtend verband herken je onder andere aan deze signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, op deze manier, als, zoals, denk aan, neem nou, neem bijvoorbeeld. 

Begrijp je het?

In de vakantie heb ik met vriendinnen afgesproken en daarnaast heb ik ook veel gegamed.

1. chronologisch verband
2. opsommend verband
3. tegenstellend verband
4. toelichtend verband

Binnenkort gaat mijn broertje voor het eerst naar de middelbare school.

1. chronologisch verband
2. opsommend verband
3. tegenstellend verband
4. toelichtend verband

Ik ben gek op chips met vreemde smaakjes, zoals de smaak stokbroodje kruidenboter.

1. chronologisch verband
2. opsommend verband
3. tegenstellend verband
4. toelichtend verband

Ik heb mijn huiswerk gemaakt, maar ik heb het niet af gekregen.

1. chronologisch verband
2. opsommend verband
3. tegenstellend verband
4. toelichtend verband

Zelf aan de slag, succes!

Lees: het groene kader in het boek op pagina 10.

Maak: opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 7 op pagina 11 t/m 17 van je boek.

Tijd: je krijgt hier twee lessen voor. Dat is hard doorwerken. Daarom beginnen we de eerste tien minuten ook in stilte. Weet je een vraag niet, sla deze dan over.

Hulp: na tien minuten mag je op fluistertoon overleggen met elkaar. Kom je er dan nog niet uit? Steek je vinger dan op en ik kom je helpen.

Klaar: kom het antwoordboekje halen en kijk je opdrachten zelfstandig na.

Doel

Na deze les weet je wat chronologische, concluderende, opsommende, tegenstellende en toelichtende verbanden zijn.

Weet je het nog?

Wat is een chronologisch verband?

Wat is een opsommend verband?

Wat is een tegenstellend verband?

Wat is een toelichtend verband?

Noteer een zin met een chronologisch verband

Noteer een zin met een opsommend verband

Noteer een zin met een tegenstellend verband

Noteer een zin met een toelichtend verband

Zelf aan de slag, succes!

Lees: het groene kader in het boek op pagina 10.

Maak: opdracht 1 t/m 3 en 5 t/m 7 op pagina 11 t/m 17 van je boek.

Tijd: je krijgt hier twee lessen voor. Dat is hard doorwerken. Daarom beginnen we de eerste twintig minuten ook in stilte. Weet je een vraag niet, sla deze dan over.

Hulp: na twintig minuten mag je op fluistertoon overleggen met elkaar. Kom je er dan nog niet uit? Steek je vinger dan op en ik kom je helpen.

Klaar: kom het antwoordboekje halen en kijk je opdrachten zelfstandig na.