1.1: Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Wat heb je nodig?

• Een schrift om aantekeningen in te maken
• Methode: Geschiedeniswerkplaats
• Lessonup. 
  Stap 1: ga naar https://lessonup.app/code
  Stap 2: voer code in -->  gqiwg <---
  Stap 3: Succes! Nu kun je alle gedeelde lessen zien wanneer jij dat wilt. 

tijd van steden en staten

13

13. De opkomst voor handel en ambacht die de basis legde voor de agrarisch-urbane samenleving

14

de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van de steden

Opdracht 1.

Verklaar de ontwikkeling die je ziet op de volgende dia. 

Amsterdam in 1200

Amsterdam in 1700

Steden beginnen te groeien. 

• Verbeterde landbouwtechnieken  (ploeg, paard, 3-slagstelsel, mest) >
• (langzame) bevolkingstoename eind vroege ME >
• Opleving ambacht / specialisatie > 
• Overschotten verkocht/verhandeld op de markt >
• Handelaren vestigen zich rond de markt > ontstaan steden
• Atrecht, Brugge en Gent groeiden door toename handel >
• ontstaan monetaire economie    

Videofragmenten 

1. Opkomst van de steden (03.00-05.00) 

2. Opkomst van de handel 

Stedengroei en stadsrechten

• in steden toename handel en nijverheid (ambachtslieden) >
  
• ontstaan landbouwstedelijke samenleving, gunstig voor:
  1.  adel (belastingen)
  2. stedelingen
  3. horigen > aspirant-poorters 
• groei van de stad >
• verbetering positie als horige op domein
•  Macht van de steden nam toe door stadsrechten:
•  oa muntrecht, gilderecht, recht op rechtspraak, verdedigingsrecht
• Verklaar waarom landheren stadsrechten verleenden

Tot 1816 was er geen uniform muntenstelsel. Iedere stad had z'n eigen munten, variërend in grootte, gewicht en zuiverheid

korte documentaire over het Stadhuis op de Dam:

Rechtspraak in het stadhuis

Maken blz 22 

Opdracht 1 --> 10 minuten 

daarna nabespreking 

Stedelijke dynamiek in Artesië

Atrecht, bisschopsstad en gunstige ligging voor groei:

• Hoge landbouwproductie in het gebied
• Wegennet Romeinen intact + toegang rivieren
• Abdij van Sint-Vaast > ontginningen en schapen (lakennijverheid)
  
• Lakennijverheid gestimuleerd door schapenhouderij en wol uit Engeland. 
• Nabijheid jaarmarkten in Frankrijk. Atrechts laken internationaal verkocht
• Atrecht centrum verzorgingsgebied 

Romeinse wegennet

Pelgrimsroutes naar Santiago

De Duitse Hanze

Brugge en het Zwin

In deze tijd gaan de ambachtslieden in de steden zich steeds meer verenigen (ook in gildes) tegen de handelaren die de politieke macht in handen hadden (en de patriciërsfamilies vormden). 

Het Gemeen

Strijd om de macht in de stad

• Macht adel en patriciërs leidde geregeld tot spanningen, oa:
  
• de 'Guldensporenslag' (1302, Brugge) 
•  Elementen:
•  - Filips IV (Fr) wilde macht adel (graaf Gwyde, leenman) verminderen
• - conflict om gebieden in Engeland (Filips IV eiste trouw Vlaanderen)
• - strijd tussen patriciaat en 'gemeen'  in Brugge:
•  Graaf Gwyde koos (steeds vaker) de zijde van 'het gemeen'. 
•  Filips IV (gesteund door patriciërs) werd verslagen oa door 'het gemeen' >
•  invloed leenheer + patriciaat werd minder tav de gilden en 'het gemeen'
• Later belangrijke gebeurtenis tav Belgisch nationalisme. 

Gulden Sporen in Kortrijk, 1302 -1382 - 1952

Maken 1.1 

Opdracht 2, 4A+B, 6, 8, 9, 10, 11

Maken 

13 t/m 16