Les 6

• Maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 1

Ontwikkelingspsychologie

Les 6 / Volwassene / periode 4 / leerjaar 1

Periode 4

Les 1 ) Toets bespreken

Les 2 ) Volwassene lichamelijke en cognitieve ontwikkeling

Les 3 ) Volwassene emotionele, sociale en seksuele ontwikkeling

Les 4 ) Oudere lichamelijke en cognitieve ontwikkeling

Les 5 ) Oudere emotionele, sociale en seksuele ontwikkeling

Les 6 ) Stervensproces 

Les 7 ) Laatste les voor de vakantie + inleveren levensboek

Wat gaan we doen vandaag?

• Theorie vandaag
• Groepsactiviteit 
• Werken aan jullie Levensboek
• Afsluiting 

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• heb je nagedacht over de dood
• ken je 3 visies op de dood en kun je van elke visie een voorbeeld noemen

Wat is voor jou belangrijk
rondom dood en doodgaan?

Intensieve ouderen

• Van 80/85 jaar tot de dood
•  Bewust zijn van de eigen sterfelijkheid 
• Denken meer na over de dood
• Ouderen kunnen hier best angstig over zijn
• Willen er dan liever niet teveel over praten
•  In veel gevallen overlijdt de man eerder dan de vrouw

Stervensproces

Over het algemeen wordt wel gesteld, hoe ouder iemand is hoe minder angst er is voor de dood. 

Dit geldt natuurlijk niet altijd maar ouderen worden simpelweg vaker geconfronteerd met de dood door mensen in hun omgeving die gaan. Mensen die met voldoening terugkijken op hun leven hebben vaak meer vrede met het idee van dood gaan. Er ontstaat vaak ook vrede met het overlijden als een oudere erg aftakelt of erg ziek wordt. 

Hoe merk je dat iemand in zijn laatste levensfase zit?

Vermoeidheid, pijn, gebrek aan energie, zwakte en gebrek aan eetlust komen bij meer dan 50% van de patiënten voor. 

In de terminale fase treedt een verschuiving op: vermoeidheid, zwakte, gewichtsverlies, sufheid en verwardheid doen zich (nog) vaker voor, terwijl de prevalentie van pijn afneemt

Hoe herken je de stervensfase?

• Een stervende heeft meestal weinig of geen behoefte meer aan eten en drinken. 
• Hij of zij kan snel vermageren. 
• De wangen vallen in, de neus wordt spits en de ogen komen dieper in hun kassen te liggen. 
• Dit is natuurlijk en hoort bij het sterven.

Dood en levensbeschouwing

Omgaan met sterven en dood verschilt per cultuur. 

3 visies op dood:

• dood is overgangsfase naar volgend leven
• dood is overgang naar nieuwe levensfase
• dood is dood

dood is dood

dood is overgang naar volgend leven

dood is overgang naar nieuwe levensfase

reïncarnatie

karma

voortleven in herinnering van anderen

God of Allah oordeelt

Terminale fase

• periode van ziekte voorafgaand aan sterven
• geen uitzicht meer op herstel
• geleidelijke achteruitgang
• vaak gelegenheid om voor te bereiden en afcheid te nemen

Groepsopdracht

Hoe kan je het overlijden het beste bespreken met deze doelgroep?

Bedenk een activiteit die hierop gericht is?

Werken aan jullie Levensboek!