HEG GMK les 4 depressie en bipolaire stoornis

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

doel van de les

herhalen corticosteroïden

Wat is een SSRI ?

Wat is een TCA ?

welk middel wordt gebruikt bij bipolaire stoornis

Een stootkuur prednisolon hoeft niet te worden afgebouwd

1. waar
2. niet waar
3. weet ik niet

corticosteroïden hebben een selectieve werking

1. waar
2. niet waar
3. weet ik niet

depressie

geneesmiddelen bij depressie

• Serotonineheropnameremmers (SSRI)
  
• Tricyclische antidepressiva (TCA)
  
• Combinatie van praten en pillen
  

Antidepressiva hebben invloed op de impulsoverdracht in het centraal zenuwstelsel. De stoffen die hierbij betrokken zijn zijn serotonine en noradrenaline.

SSRI's

• Serotonine heropname remmers
  
• (Selective Serotonin Re-uptake Inhibitor)
• 
  
• Zorgen dat serotonine langer in het lichaam aanwezig is
  
• 
  
• Bijwerkingen beginnen direct
  
• Effect pas na 2 tot 3 weken
  

Serotonine is een overdrachts stof die zorgt voor impulsoverdracht.

Serotonine wordt ookwel het gelukshormoon genoemd. Bij een depressie is dit hormoon aan de lage kant. Antidepressiva zorgen ervoor dat de waarde van serotonine weer stijgt.

Het lichaam produceert serotonine, dit is een stof die ervoor zorgt dat prikkels worden doorgegeven en wij ons goed voelen. De serotonine wordt ook weer opgenomen in het weefsel, de SSRI zorgt ervoor dat serotonine langer in het lichaam aanwezig blijft en dus langer werkzaam is

Alle antidepressiva: direct bijwerkingen, maar pas na 2-3 weken voldoende effect

Depressie wordt 6 maanden behandeld

Medicatie altijd uitsluipen (uitzondering: vortioxetine)

Bij kinderen en adolescenten: (liever) geen medicatie

Eerste keus volwassenen: SSRI, direct gevolgd door TCA

Keuze hangt o.a. af van:

Leeftijd

Andere aandoeningen

Bijwerkingen

Ervaring van de arts en patiënt

Alle antidepressiva hebben direct bijwerkingen, maar pas na 2-3 weken effect. Het is daarom belangrijk om de therapietrouw te benadrukken. Maar bij sommige patiënten kan dit er juist voor zorgen dat ze de antidepressiva juist niet zullen innemen. Zij zien het nut er dan niet van in, dit zijn vooral de patiënten die onder behandeling zijn bij een psychiater. Bij dit soort patiënten is het dan belangrijk om eerst contact op te nemen met de behandelend arts en de uitleg over therapietrouw aan hen over te laten.

We hebben net gezien dat een depressie ongeveer 4 tot 6 maanden duurt, daarom wordt een depressie meestal 6 maanden behandeld.

Wanneer een patiënt weer beter is, is het belangrijk om de behandeling met antidepressiva langzaam af te bouwen, dus langzaam uit te sluipen. Omdat er door de inwerking op het centraal zenuwstelsel veel bijwerkingen kunnen ontstaan. Dit geldt ook bij een dosisverhoging, ook dit moet langzaam gebeuren.

SSRI’s hebben minder ernstige bijwerkingen dan TCA’s, daarom hebben SSRI’s vaak de voorkeur. Vooral bij ouderen gaat de voorkeur uit naar een SSRI. De bijwerkingen van ssri’s en tca’s verschillen van elkaar.

waarom is therapie trouw zijn moeilijk bij de start van een SSRI?

TCA's

• Tricyclische antidepressiva
• Remmen de heropname van noradrenaline en serotonine. Hierdoor neemt de concentratie noradrenaline en serotonine toe
• 
  
• Anticholinergische bijwerkingen

TCA: de naam heeft te maken met de structuur van de middelen

TCA remt de heropname van noradrenaline en serotonine

De concentratie van deze 2 stoffen neemt dus toe. Meer serotonine is gunstig voor het bestrijden van depressieve klachten.

Meer noradrenaline zorgt voor meer bijwerkingen

Dit noem je : Anticholinergisch bijwerkingen: verstopping, moeite met plassen, duizelig, droge mond. Pupilverwijding hartkloppingen

Amitriptyline, clomipramine, imipramine, nortriptyline

Bijwerkingen:​

Anticholinergisch (verstopping, moeite met plassen, duizelig, droge mond, pupilverwijding, hartkloppingen)​

Versuffing

Gewichtstoename​

Hartritmestoornis​

Ouderen: verwarring, opwinding, vergeetachtigheid, epileptische aanval, coma​

Bij acuut stoppen:​

slaapstoornissen, maag-darmklachten en een griepachtige ziektebeeld met zweten, hoofdpijn, rillingen, malaise​

Effect:

Vermindering van depressieve klachten

vermindering van angstige gevoelens, paniek en dwangsymptomen

Vermindering van neuropatische pijn en migraine (amitriptyline)

Wat is geen anticholinergische bijwerking?

1. hartkloppingen
2. trillen
3. diarree
4. weet ik niet

Overige antidepressiva

SSRI’s zijn selectief

• Remmen de heropname van serotonine

SRI’s zijn niet selectief

• Remmen de heropname van serotonine en noradernaline
• Vallen onder groep overige antidepressiva

Welk middel uit de zelfzorg kan ook gebruikt worden bij een depressie?

Sint Janskruid is een middel dat in de zelfzorg verkocht kan worden. Het is een UA product, dus kan alleen in de apotheek verkocht worden. Het middel heeft veel interacties en contra-indicaties, het is dan ook belangrijk om dit goed uit te vragen bij de patiënt. Het wordt alleen gebruikt bij een milde tot matige depressie.

Naast de SSRI’s zijn er ook SRI’s. Het verschil is dat SSRI’s selectief zijn voor serotonine en SRI’s niet selectief. (venlafaxine

overige antidepressiva

• Werkingsmechanisme vergelijkbaar met SSRI
  
• MAO remmer
• Sint Janskruid
  

MAO remmers remmen een enzym. 

deze hoef je niet te leren

Sint Janskruid is een middel dat in de zelfzorg verkocht kan worden. Het is een UA product, dus kan alleen in de apotheek verkocht worden. Het middel heeft veel interacties en contra-indicaties, het is dan ook belangrijk om dit goed uit te vragen bij de patiënt. Het wordt alleen gebruikt bij een milde tot matige depressie.

bipolaire stoornis

• lithium carbonaat/ lithium citraat
• werkt na 1 tot 2 weken
• 
  
• smalle therapeutische breedte

de werking van lithium is onbekend

Lithium geeft met hydrochloorthiazide (= plastablet) een interactie. De lithium spiegel wordt door de combinatie

1. verlaagd
2. verhoogd
3. weet ik niet

Welke vragen heb je?

Maak opdracht 7

vraag 9 tm 17

Voorbereiding volgende les:

Hoofdstuk 30.4.2