Laagland cursus 11 les 4

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Laagland cursus 11

negentiende eeuw, les 4

Programma

• controlevragen
• bespreken huiswerk 
• Piet Paaltjens
• Multatuli
• aan de slag

Controlevragen

25. Waarom was 1880 een keerpunt in de Nederlandse literatuur? literatuur werd autonoom: zonder belerende of opvoedkundige functie

26. Veel schrijvers hadden naast het schrijven een ander beroep. Wat was het meest voorkomende beroep? dominee

27. Waaruit bestond het lezerspubliek in de negentiende eeuw? burgerij die van literatuur ontspanning en amusement verwachtte

28. Waaruit bestond de reactie op de massalectuur? meer artistiek en minder commercieel ingestelde schrijvers benadrukken dat literatuur vooral stilistisch goed moet zijn en dat het belerende en opvoedkundige aspect achterhaald is

Controlevragen

29. Noem een aantal toevluchtsoorden van romantische dichters of schrijvers. (Het boek noemt er negen.) natuur, (nationale) verleden, jeugd, sprookjesachtige, droom, wonderbaarlijke, fantastische, geheimzinnige, griezelige

30. Wat zijn belangrijke onderwerpen in de romantische literatuur? verleden, natuurbeleving, tragische liefde, dood, vriendschapsbanden, aandacht voor hogere en bovennatuurlijke

31. In welke genres zien we het nationalisme van de negentiende eeuw terug? oude liederen, verhalen (sprookjes), historische roman

Controlevragen

32. Wat is de Vlaamse Beweging? Welk boek past bij deze beweging? beweging voor emancipatie van de Vlamingen en de Vlaamse cultuur en die opkwam voor eigen taal en cultuur; boek De leeuw van Vlaanderen

33. Hoe past humor bij de romantiek? zelfspot is een manier om aan emoties lucht te geven / om om te kunnen gaan met de kloof tussen ideaal en werkelijkheid

34. Welke schrijver maakt veelvuldig gebruik van humor? Hoe doet hij dat? Francois Haverschmidt / Piet Paaltjens > Weltschmerz vergroten en ironiseren/parodiëren

Laagland 11 opdracht 3

a De gedichtjes spelen in Leiden, de studentenstad. Bovendien wordt verwezen naar het muziekgezelschap van de Leidse studenten. 

b De gedichten van Piet Paaltjens gaan over vriendschapsbanden. In “Het offer der vriendschap” wordt de vriendschap op een ernstige en serieuze wijze beschreven. Piet Paaltjens voegt in zijn beschrijving van de vriendschap lichte spot toe, zoals de overdreven nadruk op elkaar vriendentrouw zweren en de eed van trouw verbreken, of “bitter weenen” (huilen) en ontroerd raken door de vreemde combinatie van Turkse trom en waldhoorn, alleen omdat een vriend ooit de trom bespeelde. De spot schuilt in de ironie en de subtiele overdrijving. Daardoor zijn de gedichtjes van Paaltjens een parodie op de romantische vriendschap.

Piet Paaltjens (1835 - 1894)

• pseudoniem Francois HaverSchmidt

• geboren in Leeuwarden

• studeerde Theologie in Leiden

• predikant in diverse plaatsen

• zwaarmoedig en melancholisch / moeite met werk

Piet Paaltjens past in de romantiek omdat hij

1. een pseudoniem had
2. een onvervuld verlangen heeft
3. zoekt naar geluk
4. de rede verwaarloost

MULTATULI

- Eduard Douwes Dekker

- Ik heb veel gedragen

Max Havelaar: Herman Pleij

21 jan 2016

Vorige week schreef Christiaan Weijts in NRC Handelsblad een column over de boekenlijst op middelbare scholen. Op zon lijst met boeken staan titels van schrijvers als Vondel, Hooft n Multatuli met Max Havelaar. Weijts noemde de roman uit 1860 die afgrijselijke monumentale baksteen, effectief moordwapen voor elk sluimerend vonkje literaire interesse. Al gauw volgde de discussie of de boekenlijst in zijn huidige vorm moeten blijven bestaan. Moet Max Havelaar nog steeds gelezen worden? Herman Pleij vindt van wel. Hij komt vanavond bij DWDD een lans breken voor het boek van Multatuli.

aan de slag

• controlevragen 35 t/m 38
• opdracht 4