Grammatica - blok 3 - les 1 - ond - wwg - lv

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Blok 3 - Grammatica

Lijdend voorwerp (wanneer wel/niet?)

wwg met te voor hele ww

bouwplan

• Telefoon in telefoonhotel
• Ga zitten
• Leg je boek/schrift/etui op tafel
• Wacht in stilte tot de les gaat beginnen

Schrijf de zinnen over en verdeel ze in zinsdelen.

Onderstreep in elke zin de persoonsvorm.

Schrijf het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp en het lijdend voorwerp op.

1. Ik eet een appel.
2. Kom je Sabine halen?
3. Het echtpaar heeft de overvallers gezien.

Zinnen ontleed je altijd in een vaste volgorde.

Je begint bij de ....... Daarna kijk je of er nog meer .... in de zin staan. Alle .... samen noem je het ....... Let bij het werkwoordelijk gezegde op werkwoorden met .... en ...werkwoorden.

Daarna kijk je wie of wat het doet. Zo vind je het ...... 

Sommige werkwoorden hebben nog een extra vraag nodig, namelijk ...... Zo vind je het lijdend voorwerp.

Wat weet je nog over zinsontleding?

3

Uitleg - volgorde zinnen ontleden

R Ontleden doe je in een vaste volgorde:

1. pv       (tijdproef) (alles voor de pv = een zinsdeel)
2. wwg   (alle werkwoorden in de zin/splitsbare ww/werkwoorden met                te)
3. ond     wie of wat + wwg
4. lv         wie of wat + wwg + ond

Lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp

3

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Kunnen

Je weet in welke volgorde je een zin moet ontleden. 

Je weet hoe je de volgende zinsdelen kunt vinden in een zin:

Werkwoordelijk gezegde

Onderwerp

Lijdend voorwerp

Je kunt de volgende zinsdelen benoemen:

- pv

- wwg (incl. splitsbaar en met te)

- ond

- lijdend voorwerp

Je kunt een bouwplan van een zin maken.

Weten

3

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Uitleg - lijdend voorwerp

R Bij een werkwoord als zwemmen heb je maar één vraag nodig: Wie of wat doet het?

Maar bij sommige werkwoorden heb je nog een extra vraag nodig. Bijvoorbeeld bij een werkwoord zoals koken.

Wie/wat + gezegde + onderwerp?

Het komt voor bij werkwoorden waarbij je twee vragen stelt. Werkwoorden zoals:

metselen, eten, opblazen, lezen.

3

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Uitleg - Wel of geen lijdend voorwerp?

R  Zo kan je aantonen dat een zin geen lv heeft:

• Als de basiszin uit twee delen bestaat. Er is niets of niemand nodig bij de handeling, dus er is geen lijdend voorwerp.
• Als je geen antwoord kunt geven op de vraag wie/wat + wwg + ond.

Zinsdelen die hoeveelheden (maten, gewichten, afstanden) aangeven, zijn nooit lijdend voorwerp.

3

Tijdens deze fase richt je de aandacht van de leerlingen op de lesstof en activeer je de voorkennis.

Blok 3 - Zelfstandig werken

Lees	Lees de opdrachten met de voorbeelden goed door. Lees de gele theorie goed door
Maak	Opdracht, 3*, 4, 6*, 9
Hoe	Alleen of zachtjes overleggen
Tijd	+/-25 min.
Eerder klaar?	Bijspijkeren Spelling Blok 2
Resultaat	Af tijdens de les, anders huiswerk

3

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen jouw instructie hebben begrepen d.m.v. een begeleide oefening.

Schrijf de zinnen over en verdeel ze in zinsdelen.

Onderstreep in elke zin de persoonsvorm.

Schrijf het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp en het lijdend voorwerp op.

1. Ik maak een taart.
2. Kom je de spullen halen?
3. De leerlingen hebben de toets gemaakt.

Wat niet af is tijdens de les.

Evaluatie en huiswerk

3

Tijdens deze fase van de les controleer je of leerlingen het leerdoel van de les hebben behaald.