Dementie en ik-beleving

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie en ik-beleving

Wat zijn symptomen en signalen van dementie?

Hoeveel mensen in Nederland hebben dementie?

1. Minder dan 200.000
2. Meer dan 200.000

In Nederland hebben inderdaad 290.000 mensen (bron: Alzheimer Nederland) dementie.

Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040.

Wat is de meest voorkomende vorm van dementie?

1. Alzheimer
2. Vasculaire dementie
3. Fronto temporale dementie
4. Lewy body dementie

Dementie is een progressieve ziekte. Wat betekent dit?

Dat betekent dat de gevolgen van de ziekte steeds in ernst toenemen en dat het aantal gevolgen (symptomen) ook toeneemt. 

Hoe de dementerende zichzelf en de wereld om zich heen beleeft kunnen we

indelen in vier fasen van ik-beleving. De overgang van de ene fase naar de andere is niet

altijd even scherp en duidelijk. Er zijn mensen met dementie die door de dag heen dan eens

in de ene en later weer in een andere fase zitten. Goed observeren is de boodschap!

In de verschillende fasen van ik-beleving hebben mensen met dementie behoefte aan

verschillende manieren van benadering en begeleiding. Daarom is het zo belangrijk om goed

te weten in welke fase van ik-beleving de dementerende zich bevindt, en hoe we daar het

beste mee om kunnen gaan.

Welke kenmerken horen bij de fase van de Bedreigde ik?

Beseft de geheugenproblemen en achteruitgang niet

Heeft besef van geheugenproblemen en achteruitgang

Onzeker

Gevoelens en stemming zijn moeilijk waar te nemen

Is vaak "op weg naar huis"

Kan de meeste ADL activiteiten zelfstandig uitvoeren

ADL activiteiten moeten in grote mate overgenomen worden

Gebruikt meestal correcte woorden en zinnen

non-verbale communicatie staat op voorgrond

Problemen met vinden van woorden

Contact is wederkerig

Verdriet en angst

Weet hoe laat / welk dagdeel het is

Herkent familie meestal niet

Leeft veelal in het verleden

Leeft in het hier en nu

Ik vergeet veel, vooral nieuwe dingen, afspraken, recente gebeurtenissen en ik ben me er

daar ook bewust van. Ik merk dat ik stukjes mis in mijn geheugen. Soms lukt het me ook niet

te zeggen wat ik bedoel, ik kan dan een woord niet vinden en opeens komt er iets anders uit

mijn mond. Sommige dingen die ik voorheen als vanzelfsprekend deed worden nu veel

moeilijker, ik moet er bij nadenken en dan weet ik soms niet meer waar ik mee bezig was.

Ik praat er niet over en probeer mijn missers en geheugenverlies te verbergen. Ik wil niet dat

iemand het weet, ze zullen denken dat ik gek ben, of dement.

Ik ben bang voor wat komen gaat, ik maak me zorgen, voel me gespannen,

nerveus, verdrietig. Ik weet dat ik soms feller reageer dan normaal, maar ik

kan er niks aan doen.

Zolang er niks verandert om me heen red ik me wel. Ik heb briefjes voor

mezelf neergelegd, gebruik geheugensteuntjes en doe alles in een vaste

volgorde, altijd op dezelfde manier.

Ik zal uit mezelf nooit een nieuwe situatie opzoeken, dat maakt me onzeker.

Zolang alles om me heen bij het oude blijft, met mijn eigen spullen in mijn

eigen vertrouwde omgeving kan ik me wel staande houde

Welke fase van de ik beleving past bij de omschreven casus? Sleep de juiste fase naar de casus!

De grip op mijn leven glipt tussen mijn vingers door, ik kan me niet meer vastklampen aan het hier en nu. Ik ben niet meer op mijn plek. De dagen en de tijd geven me dan geen houvast meer, ik weet niet welk dagdeel of hoe laat het is, tijd betekent dan niets voor me.

Ik beleef dingen van vroeger en nu door elkaar heen, soms ben ik in mijn verleden, dan weer hier. 

Soms heb ik geen idee wie ik ben, in welke tijd ik leef, waar ik ben en dat is heel angstig. Ik ben vaak op zoek; naar mezelf; naar huis; naar mensen van vroeger en nu; naar houvast in deze onbegrijpelijke brei waarin ik leef.