3 Einde van het Romeinse rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Waren de Romeinen monotheïstisch of polytheïstisch

1. monotheïstisch
2. polytheïstisch

In bezette gebieden mochten de mensen hun goden behouden, mits zij de Romeinse goden ook accepteerden.

Waarom was dit mogelijk voor de Joden?

Wat is het grote verschil tussen het Jodendom en het christendom?

1. De joden wachten nog op de komst van de messias, christenen geloven dat dit Jezus is
2. De joden geloven in de thora, de christenen in de bijbel
3. De joden geloven in Jahweh, de christenen geloven in God
4. De joden geloven niet in de hemel, de christenen wel

Jezus kreeg met zijn boodschap veel volgers. Wat is de kern van de boodschap?

1. Oorlogszuchtig
2. Vredelievend
3. Recht van de sterkste
4. Samen staan we sterk

Eén van de invloedrijkste historici op het gebied van de Romeinen stelt: 'de val van het Romeinse rijk, komt door het christendom'.

Verklaar dit aan de hand van de kern van het christendom (vredelievend/barmhartig)

Plaats de volgende personen op de goede plek:

Brandde half Rome af om een paleis te kunnen bouwen. Gaf hier de christenen de schuld van.

Benoemde zichzelf tot dictator voor het leven na een periode van burgeroorlogen

Verdeelde het Romeinse rijk in een oostelijk deel en een westelijk deel.

Maakte van het christendom een staatsgodsdienst

Staat bekend als de eerste keizer van het Romeinse rijk

Gaf de christenen geloofsvrijheid door middel van het tolerantie-edict

Was een mede consul van Caesar en uiteindelijk de aartsvijand van hem

Benoemde een paard als consul om het senaat dwars te zitten

Nero

Caligula

Caesar

Constantijn

Diocletianus

Augustus

Pompei

Theodosius

Korte samenvatting (1)

• In 63 v.chr veroverden de Romeinen Palestina. In dit gebied was al een joodse gemeenschap aanwezig. Over het algemeen zijn de Romeinen tolerant naar overwonnen volken en mogen zij hun godsdienst behouden mits zij ook de Romeinse goden aanbidden.

• Voor de Joden was dit geen optie zij waren monotheïstisch en mochten maar één god aanbidden. Hierdoor werden de Joden zwaar onderdrukt door de Romeinen. De Joden hoopten op de komst van de messias (verlosser) die hen zou verlossen van de Romeinen. 

• Rond het jaar 0 werd Jezus geboren en veel mensen zagen hem als de messias. Rond het jaar 30 n.chr stierft Jezus aan het kruis, maar zijn boodschap van liefde en barmhartigheid werd verspreid onder de Romeinse wereld en kreeg steeds meer aanhangers.

• Vooral vrouwen en arme mensen werden aangetrokken door het christendom. Het koste namelijk niets om christenen te zijn en de hemel was voor iedereen toegankelijk die geloofde. 

Korte samenvatting (2)

• De Romeinen zagen de christenen als een gevaar en om deze reden werden zij zwaar vervolgd; verbrand, voor de leeuwen gegooid, gekleineerd en vernederd. 

• Ondanks de zware vervolging bleef het aantal christenen groeien (de belofte van de hemel)

• In het jaar 313 nadat keizer Constantijn een visioen had gekregen, werd het christenendom toegestaan naast het Romeinse geloof. (tolerantie edict)

• In het jaar 391 maakte keizer Theodosius het christendom staatsgodsdienst, hierna was het verplicht om christelijk te zijn in het Romeinse rijk.

Waardoor ging het Romeinse rijk ten onder?

Oorzaak 1: het Romeinse rijk was te groot

• Op het hoogte punt strekt het Romeinse rijk zich uit van Schotland tot Egypte;
  

• Ondanks de vele successen lukt het niet om de alle vijanden te verslaan; kortom de buitengrenzen (limes) moeten continue bewaakt worden (circa 7.500 kilometer)
  

• Leger hervormingen keizer Constantijn (4e eeuw)

Voorheen: alle grenzen worden beschermd door legioenen.

Daarna: Grenzen worden beschermd door wachtposten, legioenen staan landinwaarts om te kunnen reageren op een aanval

Oorzaak 2: binnenvallende stammen

• Crisis van de derde eeuw;
  
  

• Na de crisis van de derde eeuw, raakt het Romeinse rijk verzwakt; minder soldaten en het vredelievende christendom zorgen ervoor dat de grenzen verzwakken.

• Verschillende Germaanse stammen maken hier gebruik van om met geweld het Romeinse rijk binnen te vallen (volksverhuizing).

• Al plunderend trekken zij door het gehele Romeinse rijk
  

Oorzaak 3: zwak leiderschap

• Keizers verheerlijken vaak zich zelf (of zijn gewoon ronduit gestoord)

• Vaak machtsstrijd (complotten, burgeroorlogen, etc)
  

• Pretoriaanse garde (keizerlijke wacht); vermoorden veruit de meeste keizers.

• In turbulente tijden wordt het rijk slecht bestuurd en beschermd
  

Oorzaak 4: splitsing van het Romeinse rijk

• in 395 splits keizer Theodosius het Romeinse rijk in twee delen

• West-Romeinse rijk; hoofdstad: Rome
• Oost-Romeinse rijk; hoofdstad: Constantinopel

• 2 keizers en 2 onderkeizers

• Voordeel; het rijk wordt beter bestuurd en beschermd
  

Afsluiting: Wat is volgens jou de belangrijkste oorzaak van de val van het Romeinse rijk? En waarom?

Oefenstof

Lezen:

Maken:

Verdiepingsstof

Lezen: 

Maken:

Plus - stof

Lezen:

Blz: 70-72

Maken:

108, 109, 111, 112, 113

Je gaat aan de slag met dit onderdeel, als je de stof nog niet begrijpt

Je gaat aan de slag met dit onderdeel, als je de stof begrijpt en hier meer over wilt weten

Je gaat aan de slag met dit onderdeel, als je de stof begrijpt en graag meer uitdaging wil.