§4.2 De industriële samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§4.2 De industriële samenleving

Herinnering

Pak je schrift

Wat hebben we vorige les besproken?

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Maak de juiste combinaties

Boeren verdienen bij met spinnen en weven

Fabrieksarbeid is belangrijker dan landbouw

Goedkope grondstoffen

Met machines veel dezelfde producten maken

Vereniging van ambachtslieden in een stad

Gilde

Huisnijverheid

Industriële samenleving

Koloniën

Massaproductie

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders zijn

- Wat een klassenmaatschappij is en hoe die verschilt van de standensamenleving

- Wat enkele belangrijke uitvindingen uit de 19de eeuw zijn

Filmpje

Werken in de fabriek

Charlie Chaplin - Modern Times

00:25

Leg uit waarom dit fragment bij het begrip massaproductie past

00:43

Wat is de taak van de arbeider?

01:20

He veilig is het werk in de fabriek?

110

Filmpje

Leefomstandigheden van de arbeiders

Kapitalisme

Na 1800 maakt handelskapitalisme plaats voor industrieel kapitalisme

Hierin wordt juist geld verdiend met het maken van producten

Dit gaat het beste met zo min mogelijk bemoeienis van de overheid

Daarom zijn er in de 19de eeuw heel weinig regels voor ondernemers

	Handelskapitalisme	Industrieel kapitalisme
Ontstaat rond
Producten worden gemaakt in
Werkgevers zijn
Werknemers zijn
De grootte van het bedrijf is

Handelskapitalisme wordt vervangen door industrieel kapitalisme. Zet de kenmerken op de juiste plek in de tabel

1800

Fabrieken

Klein bedrijf

Huisnijverheid

Fabrieksarbeiders

Groot bedrijf

Koopmannen

Fabriekseigenaren

1400

Boeren en arbeiders

00:44

Waarom verhuizen deze landarbeiders naar de stad?

02:14

Waarom gaan de mensen niet gewoon in een betere woning wonen?

03:51

Omschrijf de
leefomstandigheden

04:23

Wie kreeg wat betaald?

ƒ6.60 per week

ƒ2.70 per week

ƒ1.80 per week

Europa rond 1850:

Kapitalisme verandert de samenleving. Zet de bevolkingsgroepen op de juiste plek in de sociale piramide

Arme boeren, landarbeiders & fabrieksarbeiders

Kooplieden & fabriekseigenaren

Ambachtslieden, winkeliers & kleine boeren

Veranderende gelaagdheid

Ondernemersklasse

Steeds meer fabrieken betekent steeds meer (rijke) fabriekseigenaren. Zij worden de belangrijkste groep in de samenleving: de gegoede burgerij

Middenklasse

In de steden moet ook veel werk gedaan worden door kleine bedrijven of mensen met een opleiding (winkeliers, onderwijzers, politie). Deze mensen verdienen prima, maar zijn minder rijk dan de gegoede burgerij. We noemen hen de middenklasse

Arbeidersklasse

Door de opkomst van de industrie werken steeds meer mensen in de fabrieken. Door verbeteringen (machines) in de landbouw is daar minder werk en gaan veel boeren in de stad werken als arbeiders

Welke twee zinnen passen bij het kapitalisme van de 19de eeuw?

De regering bemoeit zich zo min mogelijk met fabrieken

Er zijn wetten die uitstoot van vieze lucht voorkomen

Ondernemers verdienen geld door spullen te verhandelen

Ondernemers produceren goederen en verkopen die met winst

Ondernemers vragen voor spullen allemaal dezelfde prijs

Juiste zinnen

A

B

C

D

E

04:22

Waarom nemen fabrieksbazen graag kinderen aan?

05:04

Omschrijf de
werkomstandigheden

05:55

Waarom accepteren de mensen deze werkomstandigheden?

06:24

1) Fabriekseigenaren betalen  [.................1.................]  loon, want dan kunnen ze meer  [.................2.................]  maken

2) Fabriekseigenaren betalen  [.................3.................]  loon als iemand ziek is, want een zieke  [.................4.................]  geld voor de baas

3) Fabriekseigenaren maken machines  [.................5.................], want anders  [.................6.................]

De slechte werkomstandigheden zijn het gevolg van kapitalisme. Maak de zinnen kloppend.

geen

wel

veel

verdient geen

verdient

producten

brengt het geld op

onveilig

winst

zo min mogelijk

veilig

kost  het geld

Aan de slag

Wat Maak opdracht 10 t/m 12 van §4.2

Hoe Gebruik pagina 28, lees goed

Doel Je snap welke nieuwe uitvindingen gedaan worden

Hulp Werk samen, stel vragen aan de docent

Tijd 20 min

Klaar? Kijk de opdrachten na, maak opdracht 4 t/m 12 van §4.2 (dit is huiswerk)

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 4 t/m 12 van §4.2