5.1 energie en rendement

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

vandaag: § 5.1

Nodig:

boek (dicht)

iPad

schrift + pen

rekenmachine

leerdoelen:

ik kan uitleggen hoe elektrische energie naar huizen wordt vervoerd

ik kan uitleggen wat een transformator doet

Ik kan vertellen waar je op moet letten om een zuinig apparaat te kiezen

ik kan uitrekenen wat het rendement van een elektrisch apparaat is

planning

• opstarten
• uitleg 
• zelf aan het werk
• afsluiting

• opstarten
  
• uitleg
  
• zelf aan het werk
  
• afsluiting

(5 min)

(10 min)

(30 min)

(5 min)

(5 min)

(10 min)

(30 min)

(5 min)

Welke energiebronnen ken je?

energiebronnen

Alles wat bruikbare energie kan leveren noem je een energiebron.

- (fossiele)brandstoffen, de brandstof voor energiecentrales die elektriciteit opwekken.

- uranium, levert energie die in kerncentrales gebruikt wordt om elektriciteit op te wekken.

- de zon, deze energie kan door zonnepanelen worden omgezet in elektriciteit

- de wind, deze energie kan door windmolens worden omgezet in elektriciteit, of de kracht van de wind kan worden gebruikt om iets in beweging te zetten bijv. schepen (zeilen)

- water, de kracht van water kan worden gebruikt om elektriciteit op te wekken

Hoe komt de elektriciteit naar onze huizen?

Elektriciteitcentrale

Transformators

380kV

15kV

230 V

Hoogspanning, Laagspanning en Middenspanning

Transformator

Stroomhuisjes

Een transformator verhoogt of verlaagt de spanning. 

380 kV  > 15 kV

15 kV > 230 V

Energie-stroomdiagrammen

Energielabel

Energielabels maken het je makkelijk om te kiezen, want ze laten in één oogopslag zien welke apparaten, auto's en woningen zuinig omgaan met energie. 

Het energielabel is verplicht gesteld door de EU

Welke soort spanning heb je thuis?

1. hoogspanning
2. middenspanning
3. laagspanning

Wat is hoogspanning?

1. Een stroomkabel die hoog hangt
2. Een spanning die groter is dan 230 Volt
3. Een spanning die groter is dan 10.000 Volt
4. Bliksem

De hoogspanning van 380.000 Volt
wordt omlaag gebracht naar
15.000 Volt met behulp van een .......

1. condensator
2. transformator
3. generator
4. ventilator

Wat is een transformator

1. Verhoogt de spanning
2. verlaagt de spanning
3. Verhoogt en verlaagt de spanning

Aan de slag

maak de opdrachten van 5.1

Klaar? nakijken!

leerdoelen

ik kan uitleggen hoe elektrische energie naar huizen wordt vervoerd

ik kan uitleggen wat een transformator doet

Ik kan vertellen waar je op moet letten om een zuinig apparaat te kiezen

ik kan uitrekenen wat het rendement van een elektrisch apparaat is

Rendement

Niet alle energie wordt nuttig gebruikt. Door het percentage nuttige energie te berekenen, kun je het rendement vinden. 

Het rendement van een zonnepaneel

Op een zonnepaneel valt 3000 J aan zonne-energie, hiervan ontstaat 450J elektrische energie. Hoe groot is het rendement van het zonnepaneel?

Gegeven:   Eop = 3000 J

                    Eaf = 450 J

Gevraagd:   η (%)

Formule:      η = Eaf : Eop * 100% = rendement

Oplossing:  (450 J : 3000 J) * 100% = 15 %

Bereken het rendement van de energieomzetting.

Bereken het rendement van de energieomzetting.

Bereken het rendement van de energieomzetting.

Bereken het rendement van de energieomzetting.

Rendement van een CV-ketel

In een CV-ketel wordt de chemische energie

omgezet in warmte. In een bepaalde periode gebruikt

de ketel 140 kJ aan energie. 

Daarvan wordt 119 kJ omgezet in warmte.

Bereken het rendement.

Aan de slag

maak de opdrachten van 5.1 over rendement

Klaar? nakijken!

leerdoelen

ik kan uitleggen hoe elektrische energie naar huizen wordt vervoerd

ik kan uitleggen wat een transformator doet

Ik kan vertellen waar je op moet letten om een zuinig apparaat te kiezen

ik kan uitrekenen wat het rendement van een elektrisch apparaat is

in het kort: 

Dat was het
voor vandaag!