6.5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Mentoruur

• stage 
• https://schooltv.nl/video/het-klokhuis-post/#q=werken 
• breingeheimen 2 lessen
• klaar? wat voor jezelf doen

 BS6.5: Gedrag

Deze les:

• absenties 
• Huiswerk  controle
• Practicum warm en koud 
• Uitleg BS6.5
  

          - Zelfstandig werken (stil)

     

• Afsluiten
  

Heb je een vraag? 

Wacht tot een vragenmoment

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat gedrag is.
• Je kunt uitleggen waardoor gedrag wordt bepaald.
• Je kunt het verschil benoemen tussen observatie en interpretatie van gedrag.

Vorige les

Over het zenuwstelsel. en BB het oog

Vragen over het huiswerk? 

• Uit welke twee delen bestaat het centrale zenuwstelsel?
  
• Wat is de functie van de zenuwen?
  
• 
  

0

6.5 Wat is gedrag?

Gedrag bij biologie is:

• Alles wat een mens of een dier doet.
  
  
• In reactie op een prikkel
  
  
• gedrag bestaat uit handelingen die samenhangen

Gedragsketen

Mensen en dieren hebben altijd een stappenplan voor hun gedrag. 

Zo een stappenplan noem je een gedragsketen. 

handelingen die elkaar in een vaste volgorde opvolgen, waarbij het effect van de ene handeling leidt tot een volgende handeling

serie aan handelingen 

Reageren 

Gedrag is het gevolg van bepaalde prikkels. 

Prikkel via zintuigen & zenuwen naar je hersenen, hersenen sturen reactie naar spieren/klieren.

Reactie op prikkel= respons

Prikkels

Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op inwendige en uitwendige prikkels.

– Inwendige prikkel -> komt vanuit het lichaam 

• Honger
  
• Agressie
  

– Uitwendige prikkel -> komt van buiten

• Geuren
• Geluiden
• Smaak

Motivatie

Hoe bereid je bent te reageren op een bepaalde prikkel.

• net gegeten? Honger, maar nog niet genoeg om naar de koelkast te lopen.
• Wel angst bij een haai, maar niet bij een goudvis.
  

Hoe gedraag je je?

Bepaald door aangeboren en aangeleerd gedrag.

Aangeboren = iets meteen kunnen, zonder dit te hoeven leren.

                               Voeden bij de moeder.

Aangeleerd = door te leren.

                             Leren eten met mes en vork.

Sociaal gedrag

Gedrag van soortgenoten naar elkaar = sociaal gedrag.

Gedrag van een soortgenoot is een prikkel voor het handelen (respons) van de ander. 

Prikkels & response bij sociaal gedrag = signalen

Gedrag mensen

Waarden = zijn de dingen die mensen belangrijk vinden in het leven. Voorbeelden zijn eerlijkheid, respect, rechtvaardigheid en vrijheid.

Normen = regels die daarbij horen (je mag niet stelen bijv)

Gedrag bekijken

In de biologie kijken we veel naar gedragingen van dieren.

We maken dan observaties: wat doet het dier?

Observatie vs interpretatie

Observatie = 'ik zie een hond kwispelen' bijv

hierbij is de Interpretatie => de hond is blij bijv

baltsgedrag van de mens
dingen anders opvatten in verschillende culturen

Vragen?

Welke betekenis past het beste bij gedrag?

1. De buurman uitschelden, omdat hij lawaai maakt.
2. Je ziet een blikje drinken. Je maakt het blikje open.
3. Alle waarneembare handelingen van een mens of dier.
4. Alle dingen die bewegen en leven.

Wat is een respons?

1. Reageren op prikkels
2. Prikkels waarnemen
3. Een signaal naar de hersenen
4. Een signaal vanaf de hersenen naar spieren

Welk orgaanstelsel bestuurt ons gedrag?

1. Beenderstelsel
2. Spierstelsel
3. Zenuwstelsel
4. Scheidingsstelsel

Als gedrag ontstaat door te leren is dat aangeboren gedrag

1. Juist
2. Onjuist

Een hond die op commando een poot geeft. Dit is ...?

1. Aangeboren gedrag
2. Aangeleerd gedrag

Welk gedrag (welke response) heb je kunnen observeren in dit filmpje?

Zelfstandig werken

Van 6.5: 

Kader= 1 t/m 7 maken (4 overslaan)

Basis = 1 t/m 8

Klaar?

• Begrippenlijst maken

• Gedrag
• Gedragsketen
• Prikkel
  
• Respons
  

• Inwendige prikkel
  
• Uitwendige prikkel
  
• Motivatie
  
• Aangeboren gedrag

• Aangeleerd gedrag
  
• Sociaal gedrag
  
• Signalen
  
• Waarden
  

• Normen
• Observatie
• Interpretatie

Fijn weekend!