P2 - Hofcultuur les 2

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HAVO 4

Kunst Algemeen

Hofcultuur

les 2

planning

les 1	30 okt	inleiding, 3.1 & 3.2
les 2	6 nov	3.3 & 3.4
les 3	13 nov	3.5 & inleiding 4
les 4	20 nov	4.1 Italiaanse hoven, Homo universalis & Homo quadratus
les 5	27 nov	4.1 Vlaamse maestro's & De eerste opera's
wo	2 dec	Toets Kunst Algemeen

H3 vroegrenaissance

H4 hofcultuur

indeling

Hoofdstuk 4 Hofcultuur

Inleiding

Homo universalis

Homo Quadratus

Stravaganza

Vlaamse maestro's

De eerste opera's 

4.1 Italiaanse hoven

4.2 Rome

4.3 Het Franse Hof

4.4 Theater

H4 hofcultuur

huiswerk

bespreek met de docent het huiswerk. Heb je het gemaakt? 

H4 hofcultuur

leerdoelen

4.1.4 Vlaamse maestro's

• Ik weet dat rond 1500 veel Vlaamse componisten actief waren aan Italiaanse hoven en dat zij veel invloed hebben gehad op de muzikale ontwikkelingen in die tijd. 
• Ik ken het werk van Orlando Di Lasso en zijn invloed op de muziek in de renaissance. 
• Ik weet wat de kenmerken van een madrigaal zijn en welke invloed madrigalen hebben gehad op de ontwikkeling van de muziek in de renaissance. 
• Ik kan verklaren tot welke muzikale ontwikkelingen de boekdrukkunst heeft geleid en welke invloed dit heeft gehad op de positie van componisten. 

4.1.5 De eerste opera's

• Ik weet wat de aanleiding is geweest voor het ontstaan van de eerste opera's. 
• Ik weet wat de kernmerken zijn van een opera. 
• Ik weet wat de kenmerken zijn van een Venetiaanse opera. 

ga naar Learnbeat

H4 hofcultuur

Vlaamse maestro's

Vlaamse componisten veel talent

toetsvraag

mogelijke toetsvraag

rond 1500 in Venetië eerste muziekdrukken

12 jaar naar Italië

componist

in adelstand verheven

Italiaanse hoven

Orlando di Lasso

1. muziekstijlen beïnvloeden elkaar vaker en sneller

2. meer bewerkingen van bestaande stukken (vaak instrumentaal)

3. muziek wordt overal gespeeld, niet alleen aan hof

componisten financieel minder afhankelijk

madrigalen = liederen in de landstaal

aandacht voor tekstexpressie 

inhoud tekst bepaalt de muziek

H4 hofcultuur

De eerste opera's

eerste opera's

klassiek theater nabootsen

- taal (Italiaans) zoals madrigalen

- polyfonie           één zangstem

- basso continuo = melodie en bas worden weergegeven

- gezongen monologen afwisselen met intermedi, koorzang en aria's

aanleiding

alleen gezongen teksten

volledige integratie theater en muziek

kenmerken

Monteverdi - L'Orfeo

emoties tot uitdrukking

prima practica: tekst ondergeschikt aan regels. 

secunda practica: muziek om betekenis tekst te versterken           instrumenten 

derde bedrijf:  relatie tussen tekst en muziek goed te horen. 

toetsvraag

mogelijke toetsvraag:

toelichten wat het verschil is in de uitvoering van een prima practica en een secunda practica

H4 hofcultuur

De eerste opera's

Venetiaanse opera = doorontwikkeling voor breder publiek

in 50 jaar tijd 17 operahuizen

1. personages meer menselijke trekken

2. geen koren meer (kosten)

3. eenvoudigere muzikale intermezzo's 

4. meer aria's            emotie

muzikale aspecten?

H4 hofcultuur

                                Het stuk dat je hebt beluisterd komt van Monteverdi. Een van de meest bijzondere en vernieuwende werken die Monteverdi schreef gedurende zijn tijd in Venetië, was het Combattimento di Tancredi e Clorinda (c.1624), later opgenomen in het Achtste Madrigaalboek. Het is een cantate voor drie stemmen en een indrukwekkend voorbeeld van beschrijvende, beeldende muziek met galopperende paarden, een duel en de dood van de heldin.

                                Noem twee muzikale aspecten waarmee Monteverdi deze beelden laat horen. 

context

vraag

stappenplan

muzikale aspecten

context

paarden / duel / dood

H4 hofcultuur

                                Het stuk dat je hebt beluisterd komt van Monteverdi. Een van de meest bijzondere en vernieuwende werken die Monteverdi schreef gedurende zijn tijd in Venetië, was het Combattimento di Tancredi e Clorinda (c.1624), later opgenomen in het Achtste Madrigaalboek. Het is een cantate voor drie stemmen en een indrukwekkend voorbeeld van beschrijvende, beeldende muziek met galopperende paarden, een duel en de dood van de heldin.

                                Noem twee muzikale aspecten waarmee Monteverdi deze beelden laat horen. 

context

vraag

stappenplan

muzikale aspecten

context

paarden / duel / dood

hoe kun je die aspecten verbinden aan het beeld?
(paarden / duel / dood)

H4 hofcultuur

opdracht

                               Monteverdi schrijft in dit stuk voor het eerst in de geschiedenis pizzicato (getokkelde snaren) voor in de strijkerspartij.

Wat is de reden voor Monteverdi om die - voor die tijd ongewone - speelwijze voor de violen te kiezen?

H4 hofcultuur

opdracht

                                Het stuk dat je hebt beluisterd komt van Monteverdi. Een van de meest bijzondere en vernieuwende werken die Monteverdi schreef gedurende zijn tijd in Venetië, was het Combattimento di Tancredi e Clorinda (c.1624), later opgenomen in het Achtste Madrigaalboek. Het is een cantate voor drie stemmen en een indrukwekkend voorbeeld van beschrijvende, beeldende muziek met galopperende paarden, een duel en de dood van de heldin.

Noem twee muzikale aspecten waarmee Monteverdi deze beelden laat horen. 

antwoord......

H3 vroegrenaissance & H4.1 Hofcultuur

toets

Ideale voorbereiding op de toets

1. controleer alle antwoorden van de verwerkingsopdrachten. Zodra je een opgave op Learnbeat hebt gemaakt worden de antwoorden zichtbaar. 

2. bekijk alle schematische samenvattingen van jezelf en van de docent om de relaties 'oorzaak-gevolg' goed te leren. 

3. oefen met mogelijke toetsvragen die in de schematische samenvattingen van de docent staan. 

4. maak een voorbeeldopgave op Learnbeat - zie link. 

5. focus je bij het leren van de aspecten op 'beeldend', 'muziek' en evt. 'architectuur'. 

ga naar Learnbeat

H4 Hofcultuur

toets

wel leren

niet leren

betekenis aspecten muziek

jaartal waarop Poetica is geschreven

doelen van tragedie voor Grieken

invloed klassieke tijd op huidige tijd

naam Griekse tempel

jaartallen wereldgesch vs kunstgesch

verhouding wereldgesc -kunstgesc

kenmerken harmonie muziek

H4 hofcultuur

opdracht

                                Maak een schematische samenvatting van het paragraaf 4.1.3 Stravaganza. Doorloop de volgende stappen om tot een schematische samenvatting te komen:

1. lees één keer de hele tekst

2. lees de tweede keer een tekst en onderstreep de belangrijke begrippen, verwijzingen, signaalwoorden (dus, waardoor, om die reden, etc.) en opsommingen (1, 2, 3). 

3. maak op een leeg blaadje (liefst gekanteld) een schematische samenvatting. 

• noteer de titel van de paragraaf
• bepaal hoe de onderstreepte begrippen zich verhouden tot de titel. 
• noteer oorzaak - gevolg situaties door middel van pijlen
• noteer opsommingen door middel van 1, 2, 3
• noteer eventuele andere belangrijke begrippen / verbanden

Vergelijk jouw schematische samenvatting eerst met de persoon naast je. Pas jouw schematische samenvatting eventueel nog aan. 

Vergelijk jullie schematische samenvatting met die van de docent. 

ga naar Learnbeat

H3 vroegrenaissance

Weten en meten

Dans als onderdeel van hoffeesten

toetsvraag

Je kunt een toetsvraag verwachten waarbij je moet aangeven waarom het logisch is dat de moresca met professionele dansers aan het hof een logische ontwikkeling is binnen de renaissance. 

Je kunt hier een verbinding maken met 4.1 Homo Universalis. In de Renaissance wordt telaent en kennis steeds meer gewaardeerd. Een dans die vooral wordt gedanst door professionale hofdansers past prima in die gedachten. 

klassieken

samenvatting

schematische samenvatting

• pijlen om verbanden aan te geven
• / om een relatie aan te geven
• ? voor een vraagstelling binnen het proces
• = als begrippen (of groepen) gelijk zijn aan andere begrippen

doel

• helpen met redeneren;
• begrippen beter onthouden;
• belangrijke informatie gemakkelijker opslaan.

klassieken

toets

wel leren

niet leren

betekenis aspecten muziek

jaartal waarop Poetica is geschreven

doelen van tragedie voor Grieken

invloed klassieke tijd op huidige tijd

naam Griekse tempel

jaartallen wereldgesch vs kunstgesch

verhouding wereldgesc -kunstgesc

kenmerken harmonie muziek

H3 vroegrenaissance

lijnperspectief

Bij de lijnperspectief speelt de horizon een grote rol. Op de horizon liggen namelijk verdwijnpunten (ook vluchtpunten genoemd) van horizontale lijnen.

                               Vergelijk jouw schematische samenvatting met die van de docent. Welke begrippen heb jij wel genoemd die de docent niet heeft genoemd? 

                               Bedenk bij beide paragrafen één mogelijke toetsvraag. Probeer verder te denken dan reproductievragen. 

                               Bekijk de leerdoelen op Learnbeat. Kruis aan welke leerdoelen van de tot nu toe behandelde paragrafen jij hebt behaald en waar je nog de kennis of het inzicht voor mist.  

 

3.3 Vlaamse polyfonie

opdracht

opdracht

opdracht

toetsvraag

Een voorbeeld van een toetsvraag gericht op reproductie is:

Noem twee eigenschappen van de 'danse basse'. 

Zo'n vraag is letterlijk te leren en vraagt geen inzicht of toepassing van geleerde begrippen. Deze vragen krijg je incidenteel, maar leveren weinig punten op en bereiden je ook niet voldoende voor op het examen. 

                                Onderstreep de belangrijkste begrippen en maak een schematische samenvatting van paragraaf 5 'Weten en meten'. Hou de leerdoelen (Learnbeat of LessonUp) bij de hand om te kijken waar jouw schematische samenvatting aan moet voldoen. 

                                

3.5 Weten en meten

opdracht

ga naar Learnbeat