Les over waardendilemma's en standpuntinname

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Welkom bij
Burgerschap

Deltion ICT Lyceum
schooljaar 2024-2025

Programma

▸ Terugblik vorige les

▸ Waarden & waardendilemma's

▸ Innemen en onderbouwen van een standpunt

▸ Afsluiting

Terugblik vorige les

▸ §7: Uit het rood

▸ Praktijkles 'Financieel Wijs'

     Terugblik vorige les

Lesdoelen

Aan het einde van deze les:

▸ Kun je de begrippen 'waarden' & 'dilemma' uitleggen, en daarbij voorbeelden geven.

▸ Kun je een waardendilemma herkennen, en daarbij de betrokken actoren, waarden en gevolgen benoemen.

▸ Kun je herkennen wat de belangrijkste waarde is bij een waardenconflict.

▸ Kun je een standpunt innemen en onderbouwen.

Leg in eigen woorden uit wat
het begrip 'waarde' inhoudt.

Voorbeelden
van waarden

Dilemma

Een keuze die iemand moet maken tussen twee zaken die niet of moeilijk samengaan.

Botsingen

bij waardendilemma's

Bij een waardendilemma moet je aan afweging maken tussen verschillende waarden. Verschillende waarden of actoren komen met elkaar in conflict.

▸ Wat is een actor eigenlijk?

Oefendilemma:
Focussen op school of
tijd doorbrengen met vrienden

1. School (persoonlijke ontwikkeling)
2. Vrienden (vriendschap)

Oefendilemma:

Geld sparen voor de toekomst

of leven in het moment

1. Geld sparen (geduld)
2. Leven in het moment (plezier/genieten)

Waarom moet je
dit kunnen herkennen?

▸ Wat heb je hier na/naast je studie aan?

❛Welke situatie heb jij meegemaakt waarbij je moest kiezen tussen
'twee kwaden'?❜

Wat zou jij in de situatie uit de video doen?

Geld houden

Geld teruggeven

AWG-schema

Het AWG-schema bestaat uit:

A: actoren | W: waarden | G: gevolgen

Voorbeeld

Je hebt een nieuwe telefoon nodig, maar moet kiezen tussen een goedkope, niet-duurzame optie of een duurdere, milieuvriendelijke met betere arbeidsomstandigheden.

Goedkoop

Actoren

Jijzelf, milieu & arbeiders

Waarden

Prijsbewustzijn & eigenbelang

Gevolgen

Negatief impact op het milieu

Duurdere, duurzame telefoon

Actoren

Jijzelf, milieu & arbeiders

Waarden

Duurzaamheid & rechtvaardigheid

Gevolgen

Hogere kosten, maar minder impact op het milieu

Voorbeeld

Gebruik je de code van een AI-tool,
zodat je snel klaar bent? Of probeer je het zelf te maken, ook al weet je dat dit meer tijd en moeite kost maar wel meer leert?

AI-tool

Actoren

Jijzelf, docent

Waarden

Efficiëntie

Gevolgen

Tijd besparen! Maar... leert basisvaardigheden niet (goed)

Zelf programmeren

Actoren

Jijzelf, docent & werkgever

Waarden

Eerlijkheid

Gevolgen

Langer bezig, maar ontwikkelt wel basisvaardigheden

AI-tool

Actoren

Jijzelf, docent

Waarden

[...]

Gevolgen

Tijd besparen! Maar... leert basisvaardigheden niet (goed)

Zelf programmeren

Actoren

Jijzelf, docent & werkgever

Waarden

[...]

Gevolgen

Langer bezig, maar ontwikkelt wel basisvaardigheden

Efficiëntie

Eerlijkheid

Zelf aan de slag
met waardendilemma's

Herkennen van waardendilemma's
Loop door het lokaal en bekijk de
verschillende waardendilemma's. Vul bij elk waardendilemma het werkblad in.

Hoe ging het
herkennen van de
waardendilemma's?

Uit een interviewverslag met een oudere:

❛Mensen raken steeds meer verdeeld. Het lijkt alsof er twee groepen zijn. Daardoor staan mensen vaker tegenover elkaar. Ze praten minder met elkaar en luisteren niet goed naar elkaars mening en standpunten. Hierdoor begrijpen ze elkaar minder goed en is er minder respect voor elkaar.❜

Standpunt innemen bij
verschillende casussen

Denken, delen & uitwisselen
Lees de casus en bepaal individueel je standpunt en bedenk argumenten.
Beantwoord daarna in een groepje de vragen
bij de casus en wissel jullie standpunten en bijbehorende waarden uit.

Nabespreken van

de opdracht

▸ Wat vond je het mooiste gesprek?

▸ Hoe ging het onderbouwen van je standpunt? 

▸ Wat neem je mee uit de gesprekken?

Zet in je agenda!

Wat? Burgerschapsdag voor 1ste-jaars CD-studenten
Wanneer? 5 februari 2025
Waar? Op school, lokaal is nog niet bekend...

En jullie zijn uitgenodigd! 🎉

Succes deze week, en
tot de volgende les!